Ampleforth (AMPL) Nedir, Nasıl Alınır?
RehberAmpleforth nedir? AMPL nedir? Projenin kurucusu, çalışma sistemi, kullanım alanları ve avantajları ile ilgili tüm detaylar burada.
AMPL Nedir?
AMPL nedir? sorusuna yanıt verecek olursak arzını talebe göre ayarlayan bir kripto para birimi olduğunu söyleyebiliriz. Ethereum blockchaini üzerine ERC 20 tokenı olarak inşa edilmiştir. Talep arttığında toplam arz artarken talep azaldığında toplam arz azalıyor. Bu, ekonomik baskıdan bağımsız olarak satın alma gücünü korumak amacıyla yapılıyor. Söz konusu arz düzenlemeleri, ham sayısal değişiklikten bağımsız olarak toplam arzın aynı yüzdesini koruyan bütün cüzdan bakiyelerine direkt olarak yapılıyor.
Bunun stabilcoin olduğuna dair yanlış bir kanı vardır. Kripto para biriminin amacı temelde bir stabilcoin ile aynı işlevi sağlamak olsa da Tether (USDT) gibi ABD Doları ya da Dai (DAI) gibi kilitli Ethereum varlıkları tarafından desteklenmiyor. Protokol, temel olarak emtia parası (altın, gümüş vb.) ve fiat para (USD, EUR vb.) ile ilgili büyük ölçekli (makro ekonomik) sorunları ele almaya çalışıyor. Projenin çözüm getirmeye çalıştığı sorunlar şu şekildedir:
Esneklik Problemi: Sabit arzlı kripto para birimleri, talepte yaşanan ve işleri zorlaştıran ani şoklara karşı savunmasız oluyor.
Çeşitlendirme Problemi: Bunun günümüzün kripto varlıklarıyla sıkı bir şekilde ilişkili olduğunun farkındayız. AMPL Coin tarafından sunulan eşsiz teşvikler, kendisinin teorik olarak Bitcoin (BTC) fiyat modelinden ayrılmasına imkân tanıyor. Ampleforth nedir? sorusuna kapsamlı bir yanıt arayanlar yazımızı okumaya devam edebilir.
AMPL Kime Aittir?
Ampleforth, Kaliforniya Üniversitesi (Berkeley) Makine Mühendisliği ve Bilgisayar Bilimi mezunu Evan Kuo’nun parlak fikridir. Evan Kuo, Pythagoras Pizza’nın eski CEO’sudur. Pythagoras Pizza; hizmet sektöründeki işçilere, teknoloji startup çalışanları ile aynı ekonomik hareketliliği sağlamak için franchise’ını tokenize edeceğini duyurmuştur. Kurum içi çalışanların, üçüncü taraf teslimat şoförlerinin, müşterilerin ve hatta bağlı şirket pazarlamacılarının Pythagoras Pizza’da bir hisseyi temsil eden tokenların yanı sıra basit görevleri tamamlamaları karşılığında işletmenin kârlarını elde etmelerine izin verileceği bildirilmiştir.
Proje, Evan Kuo ile yakınlaşan ve onu eski Google ve Uber çalışanı Brandon Iles ile tanıştıran Pantera Capital yatırımcılarının dikkatini çekmiştir. Brandon Iles, SEO ve makine öğrenimi konusunda uzmanlaşmış bir isimdir. Kuo, konu ile ilgili verdiği bir röportajda, Ampleforth projesini yaratmak için en önemli motivasyonunun babasının ölümü olduğunu dile getirmiştir. Kendi ölümünden çok sonra bile devam edecek bir şey yaratmaya kararlı olan Kuo, teknoloji ve finans tutkusu sayesinde bu alana yönelmiştir. Kuo, parayı yeniden tasarlamanın bankacılık sistemini yeniden keşfetmeye çalışmaktan daha kolay olacağını düşünmüştür. Ampleforth Vakfı; Huobi, Coinbase CEO’su Brian Armstrong ve Pantera Capital gibilerinin finansmanıyla kurulmuştur. MIT, Harvard, Yale ve Stanford gibi kurumlardan mühendisler, yatırımcılar, akademisyenler ve meraklıların vakfı oluşturduğunu ifade edebiliriz.
AMPL Nasıl Çalışır?
Ampleforth protokolünün içerisinde olabileceği üç durum vardır: genişleme, daralma veya denge. Durumların nasıl çalıştığını açıklamadan önce sizlere fiyat oracle’ları kavramını tanıtmak istiyoruz. Fiyat oracle’ları, akıllı sözleşmelere harici fiyatlar sağlamak amacıyla kullanılıyor. Projede bunların iki temel işlevi bulunuyor. Birincisi geçerli bir AMPL/USD cari kuru sağlamak iken ikincisi ise Tüketici Fiyat Endeksi (CPI) değeri sağlamaktır.
CPI, 1 AMPL Coin fiyatı olan bir “hedef fiyat” oluşturmak için kullanılıyor. Hedef fiyat şu anda 1,009 ABD Doları’dır. Protokol, fiat paranın 2019 yılındaki satın alma gücünü hedefliyor. Hedef fiyat, varlığın toplam arzında bir değişiklik gerekip gerekmediğini ortaya koymak için mevcut fiyatla beraber kullanıldığından protokolün çok önemli bir parçası haline geliyor. Şimdi yukarıda Ampleforth protokolü için söz ettiğimiz durumlara geri dönebiliriz:
Genişleme: AMPL token arzı, söz konusu varlıkları tutan bütün cüzdanlarda orantılı olarak artırılıyor. Diyelim ki 1 dolar karşılığında 1 AMPL Coin satın aldınız. Kripto para birimine yönelik talep aniden artarken 1 AMPL Coin de 1,009 dolar olan hedef fiyatın üstünde olacak şekilde 2 dolardan işlem görmeye başladı. Bu durumda protokol, arzı artıracak ve böylece fiyat-arz dengesi arayacak. Sonuç olarak elinizde her biri 1 dolar değerinde 2 AMPL Coin olacak.
Daralma: Genişleme durumunun tam tersidir. Sistem daralma durumundayken AMPL token tutan bütün cüzdanlarda varlıkların arzı orantılı bir şekilde azalıyor. Diyelim ki 1 dolar karşılığında 1 AMPL Coin satın aldınız. Talepteki düşüş nedeniyle varlığın fiyatının 0,5 dolara düşmesi halinde sistem tarafından arzın azaltıldığını göreceksiniz. 1 AMPL Coin fiyatı 1 dolara geri döndüğü için elinizde 0,5 dolar değerinde 0,5 AMPL Coin olacak.
Buraya eklenmesi gereken en önemli şey ise algoritmanın sadece arzı etkileyebileceğidir. Algoritmanın direkt olarak fiyatı belirlemeyeceğini hatırlatmakta fayda var. Arz değişikliğini fark etmek dış aktörlere bağlı oluyor. Bu da teoride fiyatı doğru yöne hareket ettirmelidir.
Denge: Algoritmanın arzı artırmaya ya da azaltmaya çalışmadığı tek durumdur. Mevcut fiyatın hedef fiyat aralığında olmasından dolayı herhangi bir şey yapmaya gerek olmayan bir durumdur.
Genişleme ve daralma, “rebase” olarak adlandırılan işlev tarafından otomatik olarak sağlanıyor. Rebase işlevi, Ampleforth’un hedef fiyatını ve mevcut fiyatını almak ya da kesin olarak 24 saatlik hacim ağırlıklı ortalama fiyat elde etmek amacıyla fiyat oracle’larını kullanıyor. Mevcut fiyatın hedefin fiyatın yüzde 5’i içerisinde olması halinde algoritma, durumu “denge” olarak sınıflandırıyor ve arzı değiştirmiyor.
Mevcut fiyat, “hedef fiyat + (yüzde 5 ×hedef fiyat)” sonucunun üstündeyse arz genişliyor. Mevcut fiyat, “hedef fiyat – (yüzde 5 × hedef fiyat) sonucunun altındaysa arz daralıyor. Hemen bir örnekle açıklayalım. Diyelim ki mevcut fiyat 1,10 dolar. Hedef fiyat ise 1,009 dolar. 1,009 dolar + (yüzde 5 × 1,009 dolar) = 1,05945 dolar oluyor.
Mevcut fiyat olan 1,10 dolar, az önce çıkardığımız sonuç olan 1,05945 doların üstündedir. Yani sistem genişleme durumundadır. 1,10 dolar, hala denge olarak nitelendirilecek maksimum fiyattan daha yüksektir.
AMPL Avantajları Nelerdir?
Ampleforth nedir? sorusunun yanıtı için projenin avantajlarını da ele alalım. Ampleforth protokolü avantajları şu şekildedir:
- Dijital varlıklar arasında bulunan korelasyon problemini çözüyor.
Bitcoin (BTC), geliştirilen ilk kripto para birimi olmakla birlikte kripto para piyasasında yüzde 50’nin üstünde hâkimiyete sahip oluyor. Sonuç olarak daha sonra gelen kripto para birimlerinin büyük bir bölümü, genel olarak onun fiyat hareketlerini takip etme eğiliminde oluyor. Yani Bitcoin ne zaman bir tasfiye ile karşılaşırsa piyasanın geri kalanı da aynı şeyi yapıyor.
Bitcoin ile korelasyon söz konusu projeleri yavaşlatıyor. Bu projelerden bazılarının teknolojik olarak çok gelişmiş olduğu biliniyor. Haliyle Bitcoin fiyat hareketlerinden etkileniyor olmaları üzücüdür.
Ampleforth, kripto değerlemeye farklı bir yaklaşım getirerek bu problemi çözüyor. Alım satıma fiyat temelli bir yaklaşım getiren diğer altcoinlerin aksine Ampleforth, arzı temel ölçüt olarak kullanıyor. Her 24 saatte bir olmak üzere varlığın arzı, mevcut talebi yansıtacak şekilde ayarlanıyor. Ampleforth tokenlarının değeri, piyasanın geri kalanıyla direkt bir korelasyon olmadan da yükselip düşebiliyor. Yani bunun Bitcoin’in inişleri ve çıkışlarıyla değil ekonomi yasaları tarafından yönetilen bir para olduğunu aktarabiliriz.
- Kripto varlıkların para olarak finansal kapasitesini ortaya çıkarıyor.
Birçok kripto para birimi deflasyonisttir. Bunları temel para birimi olarak kullanan herhangi bir ülke, ekonomik faaliyet konusunda daralma riskiyle karşı karşıya gelecektir. Ampleforth’a gelindiğinde ise böyle bir sorun yoktur. AMPL Coin, tasarım gereği esnek bir arza sahiptir. Bu da onu ekonomik faaliyet için temel para birimi olarak yararlı hale getiriyor. Böylece kriptonun finansal kapasitesinin ortaya çıkarılmasında ve ödeme yöntemi olarak ön plana getirilmesinde önemli bir yere sahip oluyor.
- Kripto ortamı için bir çeşitlendirme aracıdır.
Bitcoin kontrollü ortamdan gerçek bir kopuş sunan AMPL Coin, fiyat hareketlerinin arzın bir fonksiyonu olmasından dolayı büyüme ve güvenlik arayanlar için bir riskten korunma aracı olarak kullanılabiliyor. Bu da büyük aktörlerin kripto para piyasasına girmeleri ve çeşitlendirilmiş bir portföy oluşturmaları için teşvik yaratıyor. AMPL Coin, aynı zamanda kripto piyasasındaki likiditenin derinleştirilmesine ve uzun vadede fiyatların istikrara kavuşturulmasına yardımcı olabilir.
Borsa listelemelerine baktığımızda AMPL Coin; Uniswap, FTX ve KuCoin gibi borsalarda listelenmiş durumdadır. Siz de yatırım yapmak istiyorsanız mutlaka fiyat, işlem hacmi, piyasa değeri ve toplam arz gibi birtakım özellikleri dikkate alarak portföyünüzü oluşturup güçlü bir risk yönetimi ile hareket edebilirsiniz.
AMPL Kullanım Alanları Nelerdir?
Ampleforth, Bitcoin ile gerçekten ilintisiz bir kripto para birimidir. Aynı zamanda merkeziyetsiz finans (DeFi) uygulamalarında istikrarlı bir değer deposudur. Herhangi bir şey tarafından desteklenmeyen varlık; kripto ve fiat destekli stabilcoinlere uzun vadeli bir alternatif olarak görülüyor.
Varlığın bir diğer kullanım alanı ise arbitrajdır. Basit bir şekilde söylemek gerekirse hızlı tepki veren yatırımcılar, fiyat yükseldiğinde arzın azaltılmasından önceki kısa zaman aralığı boyunca ciddi kârlar elde etme ve fiyat düştüğünde arzın artırılmasından önce Ampleforth tokenlarının tahsisini artırma (toplam arzın yüzdesi olarak) şansına sahip olabiliyorlar.
Kripto para biriminin fiyatının Bitcoin’e bağlı olmamasından dolayı tecrübeli yatırımcıların piyasanın geri kalanından bağımsız olarak istikrarlı kazançlar elde edebileceklerini fark ettiğinizde alım satımın kâr potansiyelinin çok büyük olduğunu göreceksiniz.
