Cardano Blockchain: Kripto Para Dünyasında Yükselen Bir Varlık
RehberKripto para dünyasında dikkatleri üzerine çekmeyi başaran Cardano blockchain nedir? İşte söz konusu proje ile ilgili merak edilen detaylar...
Cardano, ADA adı verilen özel bir kripto para biriminin kullanımı ile işlemleri yürütmek amacıyla tasarlanmış bir blockchain platformudur. Cardano platformu tarafından her türlü işlem gerçekleştirilebilir.
Bununla birlikte asıl amaç, farklı blockchain'ler arasında kusursuz değiştirilebilirliğe imkân tanıyan bir ekosistem oluşturarak "Blockchain'lerin İnterneti" olmaktır. Bu rehberimizde Cardano'nun diğer kripto para birimleri ile karşılaştırıldığında nasıl göründüğünü inceleyeceğiz.
Üçüncü Nesil Blockchain Protokolü: Cardano
Cardano, basit bir ifadeyle "üçüncü nesil bir halka açık blockchain" ve "merkeziyetsiz uygulama (Dapp) geliştirme platformu" olarak karşımıza çıkıyor. Cardano, temel ilkeleri arasında hakemli araştırma stratejisine yer veren ilk blockchain olarak kayıtlara geçiyor.
Vizyonerler, yenilikçiler ve değişim yaratanlar için bir blockchain platformu olarak nitelendirilen Cardano; sürdürülebilirliğin, güvenliğin ve ölçeklenebilirliğin geliştirilmesi için katmanlı mimari gibi yeni özelliklerden yararlanıyor. Cardano, bu sayede daha fazla fayda yaratırken kusurları irdeliyor ve verimsizlikleri ortadan kaldırıyor.
Hisse kanıtı (PoS) blockchain platformu olan Cardano, kanıta dayalı yöntemlerin kullanımı ile geliştirilen ilk platformdur. Cardano, aynı zamanda toplumların yanı sıra merkeziyetsiz uygulamalara ve sistemlere benzersiz bir sürdürülebilirlik ve güvenlik sağlamak amacıyla çığır açan teknolojileri bir araya getiriyor.
Cardano Blockchain'in Eşsiz Özellikleri Nelerdir?
Cardano ve diğer kripto para birimleri arasında bulunan en büyük fark şudur: Cardano, gelişiminde hakemli araştırmalara ve kanıta dayalı yöntemlere dayanıyor. Söz konusu platform, tasarımına hakemli araştırmaları dâhil etmek amacıyla dünya genelindeki üniversitelerden profesörler ile birlikte çalışmış ve böylece kendisini rakiplerinden farklı bir konuma getirmeyi başarmıştır. Cardano'nun, rekabetin aksine önemli ölçüde akademik sektöre bağlı olduğunu ifade edebiliriz.
Platformun tasarımı, bilimsel felsefeye ve akademik teoriye dayanan kanıta dayalı yöntemlerin kullanımı ile sıfırdan inşa edilmiştir. Cardano ekibi; küresel uygulamaların, çözümlerin ve sistemlerin desteklenmesi için güvenlik teminatının bir zorunluluk olduğu düşüncesiyle hareket ediyor. Cardano'nun platform entegrasyonları ve protokol uygulamaları öncelikle araştırılıp sorgulanıyor ve daha sonra matematiksel olarak modellenip test ediliyor.
Cardano, blockchain işlemlerini Ouroboros adlı bir hisse kanıtı (PoS) protokolü ile doğruluyor. Blockchain'in token sahiplerinden herhangi biri, kendi ağ düğümünü kurarak doğrulayıcı olabiliyor. Bunu yapmak için ise tokenlerini stake etmesi yani tokenlerini blockchain'e taahhüt etmesi gerekiyor. Ouroboros, doğrulanması gereken her işlem bloku için rastgele bir doğrulayıcı düğüm seçiyor. Ne kadar çok ADA token stake edilirse seçilme ihtimali o kadar artıyor. Doğrulayıcı düğüm, bir işlem blokunu doğrulayıp blockchain'e ekledikten sonra ADA cinsinden blok ödülünü alıyor.
Cardano'nun Yerel Kripto Para Birimi: ADA
Cardano ekosisteminin temelinde yerel kripto para birimi olan ADA yatıyor. Söz konusu kripto para birimi, adını ilk bilgisayar programcısı olarak tanınan 19. yüzyıl matematikçisi Ada Lovelace'den almıştır. İnsanlar, Cardano platformunu kullanırken işlem ücretlerini ödemek amacıyla ADA tokenlerini kullanıyorlar. ADA, aynı zamanda hisse kanıtı sistemini çalıştırdıkları için doğrulayıcılara bir ödül olarak da veriliyor.
ADA'yı herhangi bir kripto para birimi gibi kullanabilirsiniz. ADA'yı bir yatırım olarak elinizde tutabilir, alımlar için kullanabilir ve takas edebilirsiniz. ADA tokenlerinizi Cardano ağındaki işlem ücretlerini karşılamak ve daha fazla token kazanmak amacıyla staking yapmak için de kullanabilirsiniz. Cardano'yu uzun vadeli olarak tutmayı hedefliyorsanız hangi cüzdanı kullandığınıza dikkat edin. Daedalus ve Yoroi, iki resmî Cardano cüzdanıdır.
Geliştiriciler ve kurumlar, ADA'yı doğrudan kullanmasalar bile Cardano ağını projeler için kullanabilirler. Bu projeler arasında en fazla göze çarpan, Atala Prism projesidir. Söz konusu proje, Etiyopya'daki öğrencilere akademik performans ile ilgili doğrulanabilir bilgiler de dâhil olmak üzere dijital kimlikler vermeyi hedefliyor.
Cardano Ekosisteminin Gelişiminde Araştırmanın Önemi
Cardano ekibi, blockchain gelişimine rehberlik edecek hakemli araştırmalar oluşturmak amacıyla akademisyenler ile yakın iş birliği içerisinde çalışıyor. Açık kaynaklı ve hakemli bir blockchain olarak doğası, Cardano'nun hayatta kalmasını ve ana kuruluşunun ötesinde evrim geçirmesini sağlamaya yardımcı oluyor. Cardano, merkeziyetsiz bir geliştirici ekibinden faydalanıyor. Bu geliştiriciler, üç bağımsız kuruluşta çalışıyor.
Birincisi, platformun arkasındaki kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Cardano Vakfı'dır. Protokol teknolojisini koruyan ve işlevselliğini sağlayan Cardano Vakfı, ayrıca daha fazla birlikte çalışabilirlik için sektörde standardizasyonu destekliyor.
İkincisi Input Output (IOHK) olarak karşımıza çıkıyor. Ağın arkasındaki teknolojileri inşa eden IOHK, asıl endişe konularını keşfetmek için kripto para birimlerinin temellerini araştırıyor. Bu konular, en iyi konsensüs algoritmaları ve gizlilik protokolleri ile ilgili teorik tartışmaları kapsıyor. Daha sonra ise geliştirme sürecine geçiliyor. Ekip, bu görevi yerine getirmek amacıyla resmî metodolojileri eşsiz bir şekilde bir araya getiriyor.
Üçüncüsü ise Japon inkübatör EMURGO'dur. EMURGO, hem ticari girişimlere hem de sektörler genelinde blockchain teknolojisinin kullanımının nasıl geliştirileceğine odaklanıyor. Sonuç olarak Cardano'nun devam eden gelişimi, resmî bir geliştirme modeli aracılığıyla "hakemli araştırma" ve "kaynaklar ve geliştirme" ile ilgilenen Cardano Vakfı ve IOHK araştırma enstitüsü tarafından destekleniyor.
Akıllı Sözleşmelerin ve Merkeziyetsiz Uygulamaların Yeri
Cardano, rakibi Ethereum gibi akıllı sözleşme işlevine sahiptir. Geliştiriciler, merkeziyetsiz uygulamaları (Dapps) ve büyük merkeziyetsiz finans (DeFi) platformlarını oluşturmak amacıyla akıllı sözleşmeleri kullanabilirler.
Cardano, 2021 yılının Eylül ayında akıllı sözleşmeleri kullanıma sunmuştur. Alonzo denilen hard fork işlemi ile Cardano, blockchain üzerinde akıllı sözleşmelerin oluşturulmasını ve yürütülmesini mümkün kılmıştır. Bu sayede ekip tarafından Plutus komut dosyalarının kullanılmasına ve Cardano için akıllı sözleşme yazılmasına imkân tanınmıştır.
Fakat söz konusu sözleşmelerle ilgili sorunlar ortaya çıkmıştır. Cardano üzerine kurulu merkeziyetsiz bir AMM borsası olan Minswap, işlemlerin yürütülmesiyle ilgili sorunlar sebebiyle kapanmak zorunda kalmıştır. Ethereum ise yıllardır akıllı sözleşmeleri yürüttüğü için en fazla merkeziyetsiz uygulamaya sahip bir blockchain olarak konumlanmıştır.
Yeşil Bir Kripto Para Projesi olarak Cardano
Cardano, işlemleri doğrulamak için Ouroboros adlı bir hisse kanıtı (PoS) protokolünü kullanıyor. Hisse kanıtı, Bitcoin tarafından tanıtılan orijinal konsensüs algoritması olan iş kanıtına kıyasla çok daha enerji tasarrufludur. Bu da Cardano'nun, iş kanıtını kullanan dijital varlıklar ile kıyaslandığında yeşil bir kripto para birimi olarak itibar kazanmasına katkıda bulunuyor.
Cardano'nun kullandığı hisse kanıtı konsensüs algoritması, Charles Hoskinson tarafından da hedeflendiği gibi daha sürdürülebilir ve ölçeklenebilir bir blockchain sunuyor. Söz konusu algoritma; bir yandan iş kanıtına göre çok daha az enerji tüketirken, diğer yandan da işlem ücretlerinin düşürülmesine yardımcı oluyor.
Cardano'nun Geleceği Parlak mı?
Cardano'nun destekçileri; yenilikçi ve çevre dostu sistemi sayesinde söz konusu projenin, önde gelen kripto para projelerinden biri olabileceğine inanıyor. Cardano, birçok araştırma ve kaynak tarafından destekleniyor.
Benimsenmesi ve büyüyen ağı göz önünde bulundurulduğunda Cardano'nun blockchain endüstrisinde temel bir unsur olarak kalabileceğini söyleyebiliriz. Cardano'nun benzersiz yaklaşımı ve teknik ilerlemeleri, kripto para dünyasında sıcak bir gündem maddesi olmaya devam edecektir.
Sonuç olarak Cardano; sürdürülebilirlik, ölçeklenebilirlik ve birlikte çalışabilirlik ilkeleriyle kripto para dünyasını adeta yeniden şekillendiriyor. Özel araştırmalar, stratejik gelişmeler ve büyüyen bir topluluk, Cardano'nun potansiyelinin bir kanıtı olarak ön plana çıkıyor.
