DeFi Staking Nedir?
RehberDeFi staking nedir? DeFi staking sayesinde neler yapılabilir, DeFi staking Binance nedir? DeFi staking faiz mi? DeFi staking riskli mi?
DeFi staking nedir konusuna girmeden önce ilk olarak merkeziyetsiz finans (DeFi) temellerine bakmamız gerekiyor. Decentralized finance Ağustos 2018’de dünyamıza giren neredeyse yeni bir terimdir. Aslında bu terim ilk olarak 2019 yılında Ethereum geliştiricileri tarafından bir Telegram konuşmasında kaleme alınmıştır. Bu halka açık ilk dağıtık ağ olan Bitcoin’in ilk ortaya çıkışıydı. Daha Bitcoin ağı kendi para birimi BTC’yi çıkardı. Bununla beraber Bitcoin eşler arası ağları (P2P) desteklemek için yaratıldı. Ticareti işlemler finansal eko sistemin büyük bir parçası olduğundan dolayı bunu DeFi başlangıcı olarak ele alabiliriz.
Yine de ilk programlanabilir blok zincir ağı olan Ethereum’a kadar Decentralized finance tamamen kullanılamamıştır. Bunun nedeni programlanabilir blok zincir ağlarının akıllı sözleşmeler ve merkezi olmayan uygulamaların kapısını açmasıdır. Akıllı sözleşmeler zincir içi işlemlerin standarda ve protokole uyumlu olduğundan emin olur. Böylece daha önceden belirlenen aksiyonlar daha önceden belirlenen şartlar yerine getirildiğinde gerçekleşir. Dahası merkezi olmayan uygulamalar kullanıcıların zincirler ile etkileşime girdiğinden emin olur.
Tüm bunları aklınızda tutarak DeFi’nin ana fikri geleneksel finansın konseptlerini alarak merkeziyetsiz bir hale getirmektir. Böylece geleneksel finansal sistemde bulunan sayısız aracı taraf aradan çıkarılarak dağınık bir hale getirilir. Yine de tüm DeFi staking uygulamalarının merkeziyetsizliği aynı derecede değildir.
DeFi Staking Nedir?
Merkeziyetsiz finans konusunun ne olduğunu hızlıca öğrendiğimizden dolayı sırada DeFi staking nedir? konusu var. Peki, DeFi staking nedir? Bu konsept merkezi olmayan finans ve staking ile ilgilidir. Dahası bunun iki farklı açıklaması vardır. Bunlardan ilki konsepti kelimesi kelimesine açıklar: Birincisi, katman 1 blok zincir ağında ya da DeFi staking protokolünde doğrulayıcı olmak için kripto para birimlerini stake etmektir. Burada ‘kripto para birimlerini staking yapmak’ değiştirilebilir ve değiştirilemez (NFT) tokenleri akıllı sözleşmelerde kilitlenmektir. Bunun karşılığında kullanıcılar ödüller kazanır. Bir diğer yandan DeFi staking’e daha geniş bir açıdan bakarsak bu konsept kripto para birimlerinin geçici bir süreliğine herhangi bir DeFi aktivitesine bağlanmasıdır.
Şüphesiz ki, şu anda en popüler PoS blockchain ağı Ethereum’dur. ETH ağı kısa süre önce Hisse Kanıtlarına geçmiştir. Öne çıkan diğer PoS ağları Polkadot (DOT) ve The Graph (GRT) şeklindedir. Örneğin ETH 2.0 beacon chain’de doğrulayıcı olmak için bir kişinin 32 ETH’yi kilitleme yapması gerekmektedir. Bu çok yüksek bir miktar olduğundan dolayı çoğu bireysel yatırımcı staking fırsatlarını kaçırabilir. Neyse ki şu anda insanların bu keskin finansal zorunluluğu yerine getirmesine yardımcı olan çeşitli stake hizmet sağlayıcıları ortaya çıkmıştır. Kısaca DeFi staking kripto para birimlerini Binance ve Coinbase gibi bir borsanın ya da protokolün akıllı sözleşmelerinde kilitleme yaparak ödüller ve pasif gelir elde etmektir.
Binance DeFi Staking Nedir?
Günümüzde DeFi projeleri (dApps) iki nedenden dolayı küresel olarak kabul görmemiştir. Bu nedenlerin ilki toplum tarafından bilinmemek ve ikincisi karışık kullanıcı ara yüzüne sahip olmaktır. Bundan dolayı Binance DeFi staking ürünü ile hizmet vermektedir. Binance DeFi staking kullanıcıların çok kolay bir şekilde kilitli ve esnek stake yapmasına olanak sağlar. Binance DeFi staking yapmak için hesabınıza girin, kilitli staking kısmına gelin ve daha fazla göster butonuna basın. Bundan sonra Binance DeFi staking yapılabilecek kripto para projelerinin getiri oranları ve kilitleme süresi, kililenebilecek en düşük miktar ve staking durumunu karşınıza çıkacaktır. Bir kripto parayı seçtikten sonra Şimdi Stake Et tuşuna basın. Karşınıza aşağıdaki kilitli ve esnek stake seçeneği çıkacaktır.
- Esnek staking: Esnek staking bir kullanıcının stake yaptığı varlıklarını istediği zaman geri alabilmesidir. Varlıklarını istediğiniz zaman geri çekebilirsiniz. Borsanın kripto para kilit açma süresi 1 gündür.
- Kilili staking: Kilitli staking bir kullanıcının varlıklarını belirli bir zaman dilimi içinde stake yapmasına denir. Kilili ile esnek staking karşılaştırıldığında bu stake yönteminde varlıkların belirli bir süre boyunca tamamen kilitlenmesini getirdiğinden daha fazla getiri sağlar. Varlıklarınızı istediğiniz zaman geri alabilirsiniz, ancak bu yapılırsa kazanılan ödüller silinir. Borsanın kripto para kilit açma süresi 1 gündür.
DeFi Staking Nasıl Çalışır?
DeFi staking sadece Hisse Kanıtları kullanan blok zincir ağlarında yapılabilir. Bu yöntem ile ağlarda ticari işlemler doğrulanır. Hisse Kanıtları mekanizmasında katılımcı bir düğüm ağın halka açık defterini sürdürmekten sorumludur. Ticari işlemleri doğrulama hakkını ise algoritmik olarak kullanıcılar yapar. Bundan dolayı stake doğrulama süreçlerine katılmak için bir kişinin kripto para birimlerini kilitlemesidir. Bu kişiler işlemleri doğrular ve böylece ödül kazanır. PoS blok zincir ağlarında belirli bir süreliğine kripto para birimlerini kilitleme yaparak pasif gelir elde eden kişilere doğrulayıcı denir. PoS doğrulayıcısı bu ağa değer ekler ve ağın sürdürülebilirliğini sağlar.
Bir Hisse Kanıtları blok zincir ağı blokları ve işlemleri doğrulamak için teminat olarak kripto para stake yapılmasına ihtiyaç duyar. Bu süreç ilk kripto para birimi Bitcoin (BTC) ağının kullandığı İş Kanıtları (PoW) sisteminden daha az enerji tüketir ve daha az merkezileşme riskine sahiptir. Hatta PoS, İş Kanıtları ağlarındaki ölçeklenebilirlik sorununu çözer. PoS blok zincir ağlarındaki madenciler ağa yararlı bir iş yaptıklarını kanıtlamak için karmaşık problemleri çözmek zorunda olmadığından dolayı bu ağlar çok daha az enerji ile çalışır. Böylece endüstrideki birçok kişi büyümekte olan çevresel farkındalığa cevap vermek için enerji verimli PoS sistemilerini keşfetmeye başlamıştır. Bir PoW zincirinde stake yapmak hesaplama gücünün iki kez kullanılmasına neden olur. Bunun nedeni saklama ve akıllı sözleşemelerin yönetilmesi ve akıllı sözleşme etkileşimlerine dayalı yeni blokların ağa eklenmesidir.
DeFi Staking Çeşitleri Nelerdir?
DeFi staking çeşitleri 3 farklı yöntemden oluşmaktadır. Bunlar bir DeFi staking protokolünde stake yapmak, bir getiri çiftliğine (yield farming) katılmak ve likidite madenciliği yapmaktır.
- Birincisinde kullanıcılar kripto paralarını bir Binance ve Coinbase gibi bir borsada ya da platformda kilitler ve karşılığında ödül alır. Bu tarz bir işlem merkezi olmayan borsalar Uniswap ya da Sushiswap üzerinde yapılabilir. Ayrıca borç verme ve almaya odaklanan DeFi projeleri Compound ve Aave’de benzer hizmetlere sahiptir.
- Getiri çiftliğinde kripto para yatırımcılar fonlarını bir likidite havuzuna yatırarak diğer kullanıcılar için likidite sağlar. Diğer kullanıcılar bu havuzlardan borç alabilir ve aldıkları kripto paralar ile aynı protokolün merkezi olmayan borsasında alım satım yapabilir. Bundan sonra platform ücretleri likidite sağlayıcılarına likidite havuzlarına olan katılım oranı üzerinden dağıtılır. Getiri çiftliği platformları Otomatik Piyasa Yapıcılar (AMM) sistemi kullanılarak yürütülür. Geleneksel piyasanın aksine getiri çiftliği herhangi bir merkezi otorite ya da aracı olandan 24/7 olarak herkese açıktır.
- Üçüncü yöntem olan likidite madenciliği ikinci yönteme çok benzemektedir. Likidite madenciliğinde katılımcılar kripto para birimlerini DeFi staking protokollerine likidite sağlamak için kilitli hale getirir. Böylece DEX kullanıcıları sağlanan likiditeyi kullandığından ve işlem ücreti ödediğinde likidite madenciliği yapan kişiler gelir elde eder. Normal bir likidite havuzunda iki farklı kripto para bulunur ve bunlar ticaret çifti olarak hareket eder ve bir algoritma iki farklı varlığın sadece birbiri ile değiştirilebileceğinden emin olur. Merkezi olmayan bir borsa Otomatik Piyasa Yapıcıları (AMM) kullanarak borsanın likitliği sağlar. AMM kullanıcıların borsadan ticari işlem ücretleri ve diğer token ödülleri kazanması için teşvik eder.
DeFi Staking Avantajları
- DeFi staking aktif olarak kripto para alım satım işlemleri yapmayan kişilerin varlıklarından getiri elde etmesine yarar. Geleneksel finans yatırım hesaplarına benzer ancak faiz diye bir şey yoktur ve risk oranı azdır. DeFi stake ile pasif gelir elde edebilirsiniz.
- Bir blockchain ağında token stake yaparak ticari işlemleri doğrulamak çok fazla enerji gerektiren PoW madenciliğine kıyasla daha çok çevre yanlısıdır. PoS blok zincirlerinde madenciler yaptıkları işleri kanıtlamak için karmaşık işlemleri çözmek zorunda olmadığından gerekli enerji miktarı çok düşüktür.
- Stake yapma süreci doğrulayıcının kripto para birimlerini bir akıllı sözleşmede kilitlemesinden dolayı tamamen güvenlidir.
- Bir likidite havuzuna likidite sağlamak merkezi olmayan borsa kullanıcıları için tutarlılık sağlar ve borsanın büyümesine yardımcı olur.
- Yüksek miktarlarda stake yapılan kripto para birimlerinin fiyat düşüşü yapma olasılığı azdır.
DeFi Staking Riskleri Nelerdir?
- Kripto para fiyatları çok oynaktır ve stake yapılan varlığın fiyat keskin bir şekilde düşer ise varlıklar kilitli olduğundan dolayı bu durum büyük bir risk teşkil eder ve büyük bir zarar ile sonuçlanabilir.
- Bir varlığın fiyatı keskin bir şekilde yükseldiğinde ya da düştüğünde likidite havuzlarında bulunan varlıklar kilitli olduğundan dolayı geri alınamayan zararlar elde edilebilir.
- Ethereum ağında stake yapıldığında bu ağın yüksek işlem ücretlerine sahip olduğundan dolayı stake yoluyla elde edilen kâr çok küçük kalabilir.
