Filecoin (FIL) Nedir, Nasıl Alınır?

Bitcoin piyasaya sürüldükten sonra birçok alternatif kripto para projesi hayata geçirilmiştir. Filecoin de Bitcoin sonrası kullanıma sunulan kripto para projelerinden biri olmuştur. Bilgisayarınızda biraz yer kiralamak istiyorsanız Filecoin tam olarak bunu yapmanıza izin verecektir.  

Filecoin Nedir?

Filecoin nedir? sorusuna şu şekilde yanıt verebiliriz: Filecoin, kullanıcılara piyasada birçok yeni fırsat sunmak amacıyla blockchain teknolojisinin gücünden faydalanan merkeziyetsiz bir dosya depolama ve paylaşım ağı olarak karşımıza çıkıyor.

Merkeziyetsiz dosya paylaşım platformlarının günümüzde daha popüler hale geldiklerini biliyoruz. Kullanıcılarına daha fazla kripto kazanma fırsatına dönüşen benzersiz bir deneyim kazandırmayı hedefleyen Filecoin, bu doğrultuda çeşitli teknolojileri bir araya getiriyor.  

Filecoin, aslında Dropbox gibi diğer dosya paylaşım platformlarınınkine benzer bir işleyişe sahip olsa da burada veri depolamak isteyen merkezi bir otorite bulunmuyor. Veri depolamayı hedefleyen kullanıcılar, disk alanı sağlayan madencilerin sunduğu mevcut depolamaya teklif verebiliyorlar. Filecoin, blockchain teknolojisi için finansal uygulamalar haricinde farklı bir kullanım alanını yansıtıyor.

Filecoin, bulut depolama ve dosya paylaşımı sektörlerinin yaşadığı birtakım kritik endişeleri ortadan kaldırmak istiyor. Söz konusu sektörlerin, merkezileşmeden muzdarip olduklarının farkındayız. Amazon Web Services gibi dev şirketler, büyük bir piyasa payına sahip oluyorlar. Konumları sayesinde bu şirketler, güvenilir bir alternatife sahip olmayan kullanıcılarına hem çarpık şartları hem de daha yüksek ücretleri dayatabiliyorlar.  

Filecoin'in üzerine eğildiği konulardan biri kullanılmayan sabit disk alanıdır. Günlük hayatınızda kullanmadığınız eşyaları çöpe atmamanız gerekiyor. Aynı şey kullanmadığınız sabit disk alanınız için de geçerlidir. Kullanılmayan depolama, daha önce herhangi bir değere sahip olmamıştır. Şimdi ise kullanmadığınız sabit disk alanınızı paylaşıp büyük ölçüde kâr sahibi olabilirsiniz.

Projenin irdelediği bir diğer konu ise sansürdür. Merkezileşme ile beraber sansür de geliyor. Artık bekçi rolünü üstlenen sektör liderleri, hangi bilgilerin kitlelere yayılmasının uygun olduğunu belirliyor. Müdahaleci teknoloji şirketlerinin bu yaklaşımı, öngörülebilir gelecekte de hâkim olacak gibi görünüyor. Filecoin nedir? ve Fil nedir? sorularına yanıt aradığımız bu yazıya projenin kurucusu ile devam ediyoruz.  

Filecoin Kime Aittir?

Açık kaynaklı bir yazılım olan Filecoin, Juan Benet isimli bir bilgisayar bilimcisinin kurduğu Protocol Labs şirketi tarafından geliştirilmiştir. Bu şirket, ayrıca var olan internet protokollerini değiştirmeyi hedefleyen Interplanetary File System ve libp2p gibi teknolojilerin arkasında yer alan şirket olarak ön plana çıkıyor.  

Stanford Üniversitesi Bilgisayar Bilimi mezunu olan Benet, oyun geliştirme firması Loki Studios'un kurucu ortağı olmuştur. Loki Studios, 2013'te Yahoo tarafından satın alınmıştır. Benet, ilerleyen süreçte Protocol Labs şirketini kurmak amacıyla startup hızlandırıcısı Y Combinator'da yer almıştır.  

Filecoin'in İlk Dijital Para Arzı (ICO), 2017 yılının Ağustos ve Eylül aylarında gerçekleşmiş ve 257 milyon dolar toplanmıştır. Bu da o dönemde en büyük ICO olarak kayıtlara geçmeyi başarmıştır. AngelList kurucusu Naval Ravikant ve Stanford Üniversitesinin startup hızlandırıcısı StartX'in yanı sıra Coinbase kurucu ortağı Fred Ehrsam ve Digital Currency Group gibi yatırımcılar, Protocol Labs şirketine destek vermiştir.  

Filecoin ana ağı, 2020 yılının Ekim ayında hayata geçirilmiştir. Filecoin ağı 2020 yılının Kasım ayından itibaren kendisiyle birlikte çalışan 70'in üstündeki kuruluş ile birlikte 1 exbibyte'tan fazla depolama kapasitesine sahip olmuştur.

Filecoin Nasıl Çalışır?

Filecoin, Gezegenler Arası Dosya Sistemi (IPFS) olarak bilinen farklı bir eşler arası dosya depolama ve kurtarma protokolünün üzerine inşa edilmiştir. Bu protokol, Filecoin'e çok benzese de finansal avantajlara sahip değildir.

Protokolü kullananlar tarafından hem veriler hem de depolama alanı ücretsiz bir şekilde paylaşılabiliyor ancak kullanıcılar, söz konusu protokolün kullanımı ile kâr elde edemiyorlar. Filecoin, bu yolla sistemin kullanılabilirliğini geliştiriyor.

Madencilik

Filecoin kullanıcıları; verilerin depolanması, geri alınması ve dağıtılması için madencilere ödeme yapıyorlar. Madenciler, çabaları karşılığında ödüllerini FIL tokenleri ile alıyorlar. Açık piyasa, saklama hizmetleri için bir kullanıcının ne kadar ödeme yapacağını ortaya koyuyor.  

Bir kullanıcının yedekleme yerine hızı veya hız yerine yedeklemeyi tercih edip etmediğine bağlı olarak ücretler değişiyor. Diğer faktörler de fiyatlandırmanız üzerinde etkili oluyor. Depolama fiyatları, özellikle talep ve kullanılabilirlikten etkileniyor.  

İki tür madenci, ağı güvence altına alıyor. Kullanıcılara veri ya da depolama alanı sağlayan madencilerin her biri ödeme alıyor. Ekosistemde yer alan madenciler, saklamaya yönelik en düşük fiyatı teklif etmek amacıyla rekabet içerisinde oluyorlar.  

Madenci olmak için internet bağlantısına ve boş bir sabit disk alanına sahip olmanız yeterli oluyor. Madenci olduğunuz zaman sunduğunuz saklama fiyatları ve güvenilirliğiniz doğrultusunda değerlendiriliyorsunuz.  

• Depolama Madencileri

Filecoin ekosisteminde bulunan ana madenci türünün depolama madencileri olduğunu ifade edebiliriz. Depolama sağlayıcıları olarak işlev gören depolama madencileri, özellikle bireyler ya da kuruluşlar olabiliyor.  

Her iki madenci türü de "kanıtlar" olarak bilinen, sayısal olarak yoğun birkaç işlem gerçekleştiriyor. Ağı korumak için çalışan bu sistemler, madencilerin verileri depoladıklarını ve bunu güvenilir bir şekilde yaptıklarını gayretle doğruluyor.  

• Geri Alma Madencileri

Ağda yer alan bir diğer madenci türü ise geri alma madencileridir. Verilerin ön belleğe alıcıları olarak işlev gören geri alma madencileri, en çok indirilen dosyaları geri almayı ve yakınlardaki kullanıcılara teslim etmeyi hedefliyorlar. Bu madencilerden biri olmak için güçlü bir internet bağlantısına sahip olmanız gerçekten önem arz ediyor.

FIL

Kripto para birimi FIL, Filecoin ağına güç sağlıyor. Ağ için yerel utility token olarak hizmet sunan FIL; veri depolama, veri kurtarma ve ağ içerisinde gerçekleşebilecek diğer işlemler için ödeme yapmak amacıyla kullanılıyor.

Kullanıcılar, Fil token ile ödeme yapıyorlar ve söz konusu token ile ödüller alıyorlar. Fil tokenleri, küresel olarak borsalarda ticareti yapılabilen çok yönlü dijital varlıklardır.

Fil Coin; borsa olarak Binance, Coinbase, KuCoin ve Kraken gibi büyük kripto para alım satım platformlarında listelenmiş durumdadır. Dünya genelinde coin ticareti için sık sık tercih edilen Binance borsasında hesap açıp Tether (USDT), Binance USD (BUSD), Bitcoin (BTC), Ethereum (ETH) ve BNB karşılığında Filecoin Fil satın alabilirsiniz.  

Sonuç olarak piyasa değeri bakımından en büyük kripto para birimi olan Bitcoin (BTC) karşılığında Filecoin Fil satın alabilmeniz mümkün görünüyor. Finansal imkânlarınıza ve risk yönetiminize göre Fil Coin alıp satabilir ve coin yatırımı yapabilirsiniz. Bunun için Fil Coin ile ilgili detaylı bir araştırma yapmayı ve coin ile ilgili bilgi sahibi olmayı unutmayın. Fil nedir? sorusunu yanıtlarken projenin çalışma sistemini incelemeye devam edebiliriz.  

Konsensüs

Filecoin, birlikte çalışan iki yeni kanıt sunuyor. Filecoin'in temel protokolleri olarak arka planda çalışan bu sistemler, ağın geçerli kalmasına imkân tanıyor. Bunlar, aynı zamanda kendi kendini iyileştiren özellikler olarak bulunuyor.  

• Kopya Kanıtı

Kopya Kanıtı mekanizması; herhangi bir madencinin, tuttuğunu ileri sürdüğü verilerin kopya sayısını gerçekten depoladığını doğruluyor.  

• Uzay Zamanı Kanıtı

Uzay Zamanı Kanıtı mekanizması ise herhangi bir madencinin kararlaştırılan süre boyunca verileri depoladığını doğruluyor.  

Yukarıda yer verdiğimiz sistemler, Filecoin tarafından hatalı madencilerin bağımsızca tespit edilmesine olanak sağlıyor. Protokol, her madencinin geçmişini muhafaza ediyor. Her madenci; kullanılabilirliği, fiyatlandırması, güvenilirliği ve bağımlılığı bakımından bir not alıyor. Yüksek düzeyde itibar kazanan madenciler, daha fazla depolama fırsatına ve dolayısıyla da daha fazla ödül kazanma imkânına sahip oluyorlar.  

Filecoin Avantajları Nelerdir?

Filecoin, merkezi veri saklama çözümlerine kıyasla çok sayıda avantaj sunuyor.

Maliyet: Veri saklama için daha büyük bir serbest piyasa oluşturulması ile fiyatın aşağı çekilmesi.

Ekonomi: Yeni saklama bilgisayarlarının oluşturulması yerine mevcut kaynakların kullanılması.

Ölçek: Dünyanın farklı noktalarındaki milyonlarca bilgisayarın bir araya getirilmesi ile devasa bir saklama ağının yaratılması.

Güvenlik: Bir yandan iCloud ve Dropbox hacklenirken diğer yandan merkeziyetsiz bir ağ, tek saldırı noktası olmadığı anlamına geliyor. Bu da ödün vermeyi güçleştiriyor.  

Filecoin Kullanım Alanları Nelerdir?

Filecoin kullanım alanları şu şekildedir:

NFT.Storage

NFT metaverilerinin büyük bir bölümünün merkeziyetsiz, değişmez bir şekilde depolanmadığı ve bunun da NFT'lerin içeriğini ve değerini riske attığı tespit edilince söz konusu eksikliği gidermek amacıyla NFT.Storage geliştirilmiştir.

NFT.Storage, özellikle NFT içeriği ve metaverileri için basit bir merkeziyetsiz saklama çözümü sunmak üzere Filecoin ve IPFS'yi kullanıyor. NFT.Storage, Filecoin Plus teşvik programına katılarak NFT'ler için ücretsiz olarak sınırsız miktarda saklama sunabiliyor.

Web3.Storage

Filecoin, Web3'ün saklama katmanı olmayı amaçlıyor. Filecoin, bu hedef doğrultusunda büyük blockchain ve akıllı sözleşme platformları ile çeşitli iş birliklerine ve saklama köprülerine sahiptir. Bunun en bilinen örneklerinden biri de Polygon'dur.

İş birliği kapsamında geliştiricilerin oyunlar ve NFT bağlantılı Web3 projeleri için altyapı ve saklama ihtiyaçlarının karşılanması amaçlanıyor. Polygon geliştiricileri, saklama köprüsü vasıtasıyla Filecoin'i kolay bir şekilde kullanabiliyorlar.

Kalıcı Saklama ve Veri Kümeleri

Lighthouse, Filecoin kullanıcıları tarafından dosyaların sabit fiyat ile kalıcı bir şekilde depolanmasına imkân tanıyor. Filecoin Sanal Makinesi ile kalıcı saklamanın akıllı sözleşmelere doğru otomatikleştirilmesi hedefleniyor. 

Kalıcı saklama için öne çıkan bir kullanım alanının veri arşivleme olduğunu vurgulayabiliriz. Filecoin'in ölçeği göz önünde bulundurulduğu zaman arşiv depolamasının olabildiğince uygun maliyetli hale getirilmesi amaçlanıyor.  

Büyük halka açık veri kümelerine gelecek olursak Internet Archive projesi, Filecoin kullanarak web sitelerini ve belgeleri halka açık erişim için depoluyor. GainForest ve Zarr ise iklim değişikliğine bağlı doğal afetlerin önüne geçmek için büyük halka açık veri kümelerini depoluyor. Zarr, iklim verilerini analiz için araştırmacıların kullanımına sunuyor. GainForest, iklim değişikliğinin etkileriyle mücadele etmek amacıyla uydu görüntülerinden faydalanıyor.

Metaverse ve Oyun  

Filecoin'den faydalanan yeni nesil metaverse ve oyun kullanım alanları söz konusu. Söz konusu kullanım alanlarının temel ortak yönü, kullanıcılar için gelir kaynağı oluşturmadır. 

Gala Games ve Blockbets, oyuncular için ödemeleri ve gelir oluşturmayı destekliyor. Sanatçılar için gelir kaynağı oluşturma söz konusu olduğunda ise Mona, sanatçıların üst düzey eserlerini sanal alanlarda sergilemelerine ve koleksiyonerlere satmalarına destek veriyor.

Metaverse Al, insan etkileşimlerini bir sonraki düzeye taşıyor: Oyuncuların hem oyun oynamalarına hem de buradaki diğer yapay zekâ destekli sanal insanlarla etkileşimlerinden gelir elde etmelerine olanak sağlıyor.  

Ses ve Video

Son dönemde Filecoin'den faydalanan çok sayıda ses ve video uygulamasının büyük bir ilgi gördüğü aşikâr. Mesela SoundCloud ya da Spotify'ın Web3 alternatiflerini ele alabiliriz.

Audius, SoundCloud gibi görünen ve hissedilen ancak IPFS'den faydalanan bir müzik akışı hizmetidir. Inflow Music ve Currents.fm, müzik yaratıcıları ve küratörlerden meydana gelen toplulukları destekliyor.

Bir sonraki Zoom olabileceği düşünülen Huddle01; NFT topluluklarına odaklanan, uzaktan toplantılar için özel olarak hayata geçirilmiş, düşük bant genişliğine sahip olan bir video konferans platformudur. Şu anda Web3 akış uygulamalarına yönelik bir geçiş yaşandığı fark ediliyor.