Fiyat-Satış Oranı (P/S Oranı) Nedir?
RehberFiyat satış oranı (P/S), oldukça yaygın olarak kullanılan bir metriktir. Söz konusu metrik ile ilgili merak edilen her şeyi rehberimizde bulabilirsiniz.
Fiyat satış oranı (P/S), piyasadaki hisse fiyatı ile kıyaslandığında aşırı değer biçilmiş ya da az değer biçilmiş olabilecek bir şirketin belirlenmesine yardımcı oluyor. Yatırım uzmanları, önemli ölçüde fiyat satış oranlarına bağlı oluyorlar çünkü gelir verilerinin manipüle edilmesi ya da değiştirilmesi genellikle zor oluyor.
Yatırımcılar, iyi ya da kötü fark etmeksizin gerçeği istiyorlar. Fiyat satış oranları, tarihsel olarak manipüle edilebilecek işletme giderlerini dikkate almadan bir şirketin gücünü tanımlıyor. Bu, finans dünyasının kayda değer konularından biri olarak görülüyor.
P/S Oranı Nedir?
Price to sales yani fiyat satış oranı (P/S), bir şirketin hisse senedi fiyatını gelirleri ile kıyaslayan bir değerleme oranı olarak karşımıza çıkıyor. Söz konusu oran; finansal piyasaların, bir şirketin satışlarının ya da gelirlerinin her bir dolarına verdiği değerin bir göstergesi olarak nitelendiriliyor.
Fiyat satış oranı (P/S) hem analistler hem de yatırımcılar için kritik bir analiz ve değerleme aracı haline gelmiştir. Bu oran, yatırımcıların her bir dolarlık satış için ne kadar ödemeye istekli olduklarını ortaya koyuyor. Rehberimizde fiyat satış oranı nedir? sorusuna yanıt verdiğimize göre bu metriğin nasıl hesaplandığı ile devam edebiliriz.
P/S Oranı Nasıl Hesaplanır?
P/S oranı, iki şekilde hesaplanabiliyor. Birinci hesaplama yönteminde şirketin piyasa değeri, belirli bir dönemdeki (genel olarak 12 aylık) toplam satışlarına bölünüyor. İkinci hesaplama yönteminde ise hisse başına oranı elde etmek için hisse senedi fiyatı, hisse başına satışa bölünüyor.
P/S oranı, en çok aynı sektörde yer alan şirketleri karşılaştırmak amacıyla kullanıldığı zaman yararlı hale geliyor. Ortalamanın büyük ölçüde üzerinde olan bir oran, aşırı değerleme manasına geliyor. Diğer yandan, düşük bir oran ise hisse senedinin az değer biçilmiş olduğunu gösteriyor.
Söz konusu oranda satışlar için kullanılan 12 aylık dönem, genel olarak son dört çeyrektir. Bu, trailing twelve months ya da TTM olarak da biliniyor. TTM, mali verileri raporlamak amacıyla kullanılan son 12 ardışık ayın verileri için kullandığımız bir terimdir. Az önce bahsettiğimiz 12 aylık dönem, en son ya da cari mali yıl da olabiliyor.
P/S oranını belirlemek için mevcut hisse senedi fiyatının, hisse başına satışa bölünmesi gerekiyor. Mevcut hisse senedi fiyatını bulmak istiyorsanız hisse senedinin sembolünü herhangi bir büyük finans internet sitesine bağlamanız gerekiyor. Hisse başına satış metriğini bulmak için de şirketin satışlarını tedavüldeki hisse senedi adedine bölmelisiniz.
P/S oranı, şirketin herhangi bir kazanç sağlayıp sağlamadığını ya da herhangi bir kazanç elde edip etmeyeceğini hesaba katmıyor. Farklı sektörlerde faaliyet gösteren şirketleri kıyaslamak zor olabiliyor. Video oyunları geliştiren şirketler, satışlarını kâra dönüştürme hususunda market perakendecilerinden farklı kabiliyetleri barındıracaktır.
P/S oranı, aynı zamanda borç yüklerini ya da bir şirketin bilançosunun durumunu da hesaba katmıyor. Hemen hemen hiçbir borca sahip olmayan bir şirketin, aynı P/S oranına sahip yüksek derecede kaldıraçlı bir şirketten daha ilgi çekici olacağını ifade edebiliriz.
Üç farazi şirket için P/S oranını hesaplayalım.
A, B ve C şirketleri olmak üzere üç şirketin hisse başına 10 dolardan işlem gördüğünü ve tedavüldeki hisse senedi adedinin 200 milyon olduğunu varsayalım. Bu varsayımlar ile her şirket için piyasa değerini hesaplayabiliriz.
10 dolar (hisse fiyatı) × 200 milyon (tedavüldeki hisse senedi adedi) = 2 milyar dolar (piyasa değeri)
Şimdi de her şirketin son 12 ay içerisindeki farazi satışlarını varsayacağız. Farazi satışlar şu şekilde olabilir:
- A şirketi: 1,6 milyar dolar değerinde satış
- B şirketi: 1,2 milyar dolar değerinde satış
- C şirketi: 2 milyar dolar değerinde satış
Yukarıda yer alan şirketlerin çok farklı kazanç rakamlarına sahip olduğunu ve C şirketinin negatif kazançlarının olduğunu düşünelim. Bu durumda P/E oranı, üç şirketin değerlemesi ile ilgili olarak çok az bilgi sunmuştur. (P/E oranı olarak bildiğimiz fiyat kazanç oranı; bir şirketin mevcut hisse fiyatını, hisse başına kazanca göre ölçen değerleme oranıdır.) Bu durumda P/S oranına yöneliyoruz.
C şirketinin henüz kârlı olmaması sebebiyle oranı hesaplayarak bu şirketlerin değerlerini daha iyi kavrayabiliriz.
- A şirketi: 2 milyar dolar / 1,6 milyar dolar = 1,25x
- B şirketi: 2 milyar dolar / 1,2 milyar dolar = 1,67x
- C şirketi: 2 milyar dolar / 2 milyar dolar = 1x
Bu kıyaslamada C şirketi, en düşük orana sahip olmasından dolayı en cazip yatırım olarak değerlendiriliyor. Bu, şirketin sahip olduğu satış sayısına göre satın alınabilecek en ucuz hisse senedi olduğu manasına geliyor.
Rehberimizde yer verdiğimiz örnek; P/S oranının, kâr elde etmek için mücadele eden ya da kâr etmeyen şirketler için neden daha kullanışlı olduğunu gösteriyor. P/E oranı yani fiyat kazanç oranı, şirketlerin tutarlı kazançlar elde etmemeleri halinde hangi şirketin en değerli olduğunu ortaya koyamaz.
P/S oranı ise kazancı hesaba katmaması sebebiyle kârlı olmayan şirketlerin göreceli değerini kolay bir şekilde belirleyebiliyor. C şirketi, negatif kazançlara sahip olsa bile satış bakımından üç şirket arasında en cazip olanıdır.
P/S Oranı Kim Bulmuştur?
Fiyat satış oranı (P/S), Kenneth L. Fisher isimli borsa uzmanı tarafından geliştirilen bir orandır. Fisher, herhangi bir şirketin erken bir büyüme dönemine tanıklık etmesi halinde yatırımcılar tarafından şirkete gerçek dışı bir değer biçildiğini anlamıştır. Şirketin değerinin yatırımcıların beklentilerinin altına düşmesi halinde bu yatırımcılar, panik olarak hisse senedini satıyorlar.
Güçlü yönetime sahip olan bir şirketin problemleri tespit edip çözmesi ve ilerlemesi gerektiğini düşünen Fisher, aşırı değerlenme probleminin çözülmesine katkıda bulunmak amacıyla P/S oranını bulmuştur. Formülün temelinde satışların değeri yer alıyor. Bu da kazançların dalgalanıp satışların değişmemesinden kaynaklanıyor. Şirketlerin satışları sabit kalırken söz konusu satışlar, muhasebe uygulamalarından etkilenmiyor.
P/S Oranı Neden Önemlidir?
Fiyat satış oranı (P/S), bir şirketin değerlemesini anlamanın en kolay yöntemlerinden biridir. Bu oran; yatırımcıların, şirket için gerçekten ne kadar ödediklerini bilmelerine yardımcı oluyor. Herhangi bir şirketteki ana faaliyetin mal ve hizmetlerin satışından kazanç elde etmek olduğunu biliyoruz. P/S oranı, herhangi bir muhasebe ayarlaması olmadan şirketin faaliyetlerine dayalı olarak bir değerleme sunuyor.
P/S oranı, sıfır net gelire sahip olan yeni şirketlerin ya da startup'ların kendi varlıkları üzerinde bir değerleme yapmalarına da katkıda bulunuyor. Düşük bir P/S oranı, şirketin az değer biçilmiş olduğunu gösterdiği için ideal kabul ediliyor fakat yine de orana hem sektörel hem de tarihsel açıdan da bakmak gerekiyor.
Bir yatırım fırsatına işletme ile ilgili bütün yönlerden bakılmalıdır. Bu da her bir formülün sonuçlarına tek tek bakılarak bulunamayan temel bir problemin tespit edilmesine katkıda bulunabilir. Öte yandan, değerleme yöntemleri ise incelenmesi gereken başlı başına bir konudur.
