Kripto Para Madenciliği (Mining) Nedir? Nasıl Çalışır?
RehberKripto para madenciliği nedir? Kripto para madenciliğinin çalışma sistemi, ekipmanları, çevresel etkileri ve daha fazlası burada…

Kripto para madenciliği, bir blockchain ağındaki işlemleri doğrulama ve bunları dağıtık bir deftere ekleme süreci olarak karşımıza çıkıyor. Bu süreç, blockchain'leri doğrulayan ve güvence altına alan dünya çapında geniş, merkeziyetsiz bilgisayar ağlarını içeriyor. Ağdaki bilgisayarlar, işlem güçlerine katkıda bulunmaları karşılığında yeni coin'lerle ödüllendiriliyor.

Kripto para madenciliği, madencilerin altın, gümüş veya elmas çıkardıkları değerli metal madenciliğine benzerlik gösteriyor. Fakat kripto para madencileri, yeni coin'lerin piyasaya sürülmesini sağlıyorlar.
Kripto para madenciliği süreci, merkeziyetsiz blockchain defterinde güncellenen işlem bloklarını doğrulamak için karmaşık kriptografik hash bulmacalarının çözülmesini içeriyor. Bu bulmacaları çözmek için etkili bir hesaplama gücü ve çok yönlü ekipmanlar gerekiyor. Bitcoin madenciliği, kripto para madenciliğinin en bilinen şeklidir. Bu, kriptografik bir problemi çözmek için yarışan özelleştirilmiş madencilik sistemleriyle birlikte yoğun enerji gerektiren bir süreçtir.
Kripto Para Madenciliği Nasıl Çalışır?
Madenciler, yeni kripto para birimleri oluşturmak için karmaşık kriptografik bulmacaları çözmek üzere bilgi işlem güçlerini kullanıyorlar. Bulmacayı çözen ilk madenci, blockchain'e yeni bir işlem bloğu ekleme ve bunu ağa yayınlama hakkını elde ediyor. Yeni blockchain işlemleri yapıldıkça bunlar, "bellek havuzu" denilen bir havuza gönderiliyor.
Bir bloğu, birkaç işlemin kaydedildiği (diğer verilerle birlikte) blockchain defterinin bir sayfası olarak düşünebilirsiniz. Bir madencilik düğümü, bellek havuzundan doğrulanmamış işlemleri topluyor ve bunları aday blokta bir araya getiriyor.
Madenci, bu aday bloğu geçerli, doğrulanmış bir bloğa dönüştürmek için uğraşıyor. Bunu yapmak için madencinin, çok fazla bilgi işlem kaynağı gerektiren karmaşık bir matematik problemini çözmesi şart oluyor. Başarılı bir şekilde kazılan her blok için madenci, yeni oluşturulan kripto paraları ve işlem ücretlerini içeren bir blok ödülü alıyor.
Kripto para madenciliğinde madenciler, yeni coin'lerin dolaşıma girmesini sağlıyorlar. Madencilik, özel olarak üretilmiş sunuculara sahip veri merkezlerini kullanan şirketlerin yaptığı büyük ölçekli ticari bir iş olarak ön plana çıkıyor.
Kripto Para Madenciliği için Hangi Ekipmanlar Gereklidir?
Kripto para madenciliğine başlamak için mining rig (madencilik teçhizatı) adı verilen özel bir bilgisayar sistemine ihtiyacınız vardır. Bir madencilik teçhizatını; CPU, anakart, RAM ve depolama olmak üzere tüm standart PC bileşenlerini içeren özelleştirilmiş bir kişisel bilgisayar (PC) olarak tanımlayabiliriz. Temel fark, madencilik teçhizatlarının merkezi işlem birimleri (CPU'lar) yerine grafik işlem birimleri (GPU'lar) kullanmasıdır.
Madencilik teçhizatı için özetle şunlar gereklidir:
- Grafik İşlem Birimleri (GPU'lar):
GPU'lar, blockchain'deki işlemleri doğrulamak için gereken kriptografik denklemleri çözme konusunda daha iyidir. GPU'lar, ayrıca çok daha yüksek hash oranlarına sahip olmaları ve bakımlarının daha kolay olmaları dolayısıyla madenciler arasında popülerdir. Bilgisayarın kriptografik denklemleri ne kadar hızlı çözebildiğinin bir ölçüsü olan hash oranı, madenciliğin kârlılığını tespit etmek için kullanılıyor. Madencilik teçhizatları genellikle birden fazla GPU ile donatılıyor çünkü bir teçhizat ne kadar çok GPU'ya sahip olursa hash oranı da o kadar yüksek oluyor.
- Uygulamaya Özel Tümleşik Devre (ASIC):
Bütün madencilerin GPU kullanmadığını hatırlatmakta fayda var. Bitcoin madenciliği gibi bazı durumlarda madenciler, bunun yerine ASIC kullanmayı tercih edebiliyorlar. ASIC'ler, spesifik olarak kripto para madenciliği için tasarlanmış özel makinelerdir. Genellikle GPU'lardan daha yüksek fiyatlara sahip olsalar da çok daha yüksek hash oranları sunuyorlar.
- Anakart:
Madencilik teçhizatının belkemiğidir. Anakartın, teçhizatta kullanılacak tüm GPU'ları destekleyebilmesi gerekiyor.
- RAM:
Madencilik teçhizatında kullanılan tüm GPU'ların verilerini depolamak için yeterli RAM'e sahip olmak önem arz ediyor.
- Depolama:
Diğer tüm bilgisayarlarda olduğu gibi madencilik teçhizatı da bir miktar depolama alanına ihtiyaç duyuyor. Bu, bir sabit disk veya SSD şeklinde olabiliyor. Tipik olarak 240 GB veya daha büyük bir sürücü yeterli oluyor.
- Güç Kaynağı Ünitesi (PSU):
Madencilik teçhizatındaki en önemli bileşenlerden biridir. PSU'nun tüm teçhizat bileşenlerine yeterli gücü sağlayabilmesi gerekiyor. Bu noktada teçhizatın ihtiyaç duyacağı gücün en az iki katını sağlayabilecek bir PSU almak temel bir kuraldır.
- Soğutma Sistemi:
Madencilik teçhizatları çok fazla ısı üretiyor. Bu nedenle aşırı ısınmayı ve ekipmanınızın zarar görmesini önlemek için bir soğutma sistemine sahip olmanız gerekiyor.
- Madencilik Yazılımı:
Blockchain ağına bağlamak ve madenciliğe başlamak için teçhizatınıza CGMiner, EasyMiner veya BFGMiner gibi madencilik yazılımlarından birini yüklemeniz gerekiyor.
Öte yandan; Hive OS, Rave OS ya da Awesome Miner gibi bir işletim sistemi, çıkarılan coin'leri saklamak için bir kripto para cüzdanı, daha fazla hava akışı için bir GPU yükseltici, sabit bir internet bağlantısı ve en az 5 GB kapasiteye sahip bir flaş bellek de diğer gereklilikler arasında yer alıyor.
Kripto Para Madenciliği Ekipmanı için En İyi Markalar Hangileridir?
Piyasada birçok kripto para madenciliği ekipmanı markası mevcuttur. Sizin için en iyi marka; bütçenize, madenciliğini yapmak istediğiniz kripto para birimine ve madencilik hedeflerinize bağlıdır. İşte en iyi kripto para madenciliği ekipmanı markalarından bazıları:
- Bitmain: Önde gelen bir kripto para madenciliği ekipmanı üreticisidir. Antminer serisi madencilik teçhizatlarıyla tanınır. En popüler Bitmain madencilik teçhizatlarından bazıları; Antminer S19 Pro, Antminer S19 XP ve Antminer T19'dur.
- MicroBT: Bir diğer popüler kripto para madenciliği ekipmanı markasıdır. WhatsMiner serisi madencilik teçhizatları, yüksek hash oranları ve güç etkinliği ile büyük beğeni toplamaktadır. En popüler MicroBT madencilik teçhizatlarından bazıları; WhatsMiner M30S++, WhatsMiner M32-68T ve WhatsMiner M3X'tir.
- Canaan: Çinli bir kripto para madenciliği ekipmanı üreticisidir. Avalon serisi madencilik teçhizatlarıyla tanınır. En popüler Canaan madencilik donanımlarından bazıları, AvalonMiner 1246 ve AvalonMiner A1166 Pro'dur.
- Innosilicon: Kripto para madenciliği ekipmanı üreticilerinden biridir. A10 serisi madencilik teçhizatlarıyla tanınır. En popüler Innosilicon madencilik teçhizatlarından bazıları, A10 Pro+ ve A10 Pro'dur.
Kripto Para Madenciliği için Gereken Ekipmanın Maliyeti Nedir?
Kripto para madenciliği için gereken ekipmanın maliyeti, ekipmanın türüne ve madenciliğini yapmak istediğiniz kripto para birimine bağlı olarak değişir. Yazının hazırlandığı sırada bazı tahmini maliyetler şu şekildedir:
- Madencilik teçhizatı, kullanılan bileşenlere ve özelleştirme düzeyine bağlı olarak 1.000 ila 10.000 ABD doları veya daha fazlasına mal olabilir.
- Madencilik için güçlü bir GPU, markaya ve modeline bağlı olarak 500 ila 2.000 ABD doları veya daha fazlası karşılığında satın alınabilir.
- Yüksek kaliteli bir güç kaynağı ünitesi, watt miktarına ve verimliliğe bağlı olarak 100 ila 500 ABD doları veya daha fazlasına mal olabilir.
- Soğutma sistemi, türüne ve boyutuna bağlı olarak 50 ila 500 ABD doları veya daha fazlası karşılığında satın alınabilir.
- Madencilik yazılımını indirmek ve kullanmak genellikle ücretsizdir.
Kripto Para Madenciliği Ne kadar Kârlıdır?
Kripto para madenciliğinin kârlılığı; çıkarılan kripto para birimi, elektrik maliyeti, ekipman maliyeti ve kripto para biriminin mevcut piyasa değeri dâhil olmak üzere çeşitli faktörlere bağlıdır.
- Bitcoin madenciliği kârlı olabilir ancak madencilerin kazanacağı belirli bir miktar yoktur. Madencilik, önemli bir yatırım gerektirir. Madencinin kârlılığını hesaplamak, hem "bilgisayar donanımı ve yazılımı" hem de "madencilik ekipmanını çalışır durumda tutmak için gereken enerji" göz önüne alındığında biraz zor olabilir.
- Kripto para madenciliği, bir zamanlar olduğu kadar kârlı olmayabilir. Bu da "kripto para fiyatlarının en yüksek seviyelerden düşüş yaşaması" ve "madencilik operasyonlarının daha yüksek maliyetlerle yürütülmesi ve sürdürülmesi" gibi faktörlere dayalıdır.
- Kripto para madenciliğinin kârlı bir girişim olup olmadığını; "madencilik makinelerine güç sağlayan elektriğin maliyeti", "makinelerin mevcudiyeti ve fiyatı" ve "madencilik zorluğu" dâhil olmak üzere çeşitli kriterler belirliyor. Yerel elektrik bedellerinin yüksek olması halinde madenciler çok para harcamak zorunda kalıyorlar. Öte yandan, seçilen kripto para biriminden bağımsız olarak ekipmanlar için kayda değer bir şekilde masraf yapılıyor. Madencilik zorluğu ise bütün maliyetlerin dâhil edildiği bir zorluk hesabını ifade ediyor. Söz konusu zorluğun artması nedeniyle madenciler, beraber çalıştıkları ve ödülleri paylaştıkları madencilik havuzlarına yöneliyorlar.
- Kripto para madenciliğinin kârlılığı; aynı zamanda madencilik cihazlarında ve teknolojide yaşanan değişiklikler, fiyat dalgalanmaları, artan rekabet ve çevresel etkiler gibi risklere tabi oluyor.
Kripto Para Madenciliği Ne Kadar Enerji Tüketir?
Kripto para madenciliği, önemli miktarda enerji tüketiyor. Bu miktar, madenciliği yapılan kripto para birimine ve kullanılan mutabakat mekanizmasının türüne bağlı olarak değişiyor. İş kanıtı (PoW), kripto para madenciliğinde kullanılan baskın mutabakat mekanizmasıdır. Kripto para madenciliğinin enerji tüketimine ilişkin bazı istatistikler şu şekildedir:
- Bitcoin:
Bitcoin madenciliğinin enerji tüketimi, önemli bir ilgi ve inceleme konusu haline gelmiştir. Bitcoin'in popülaritesi ve değeri arttıkça, yeni coin'ler çıkarmak ve blockchain'i korumak için gereken enerji de artmıştır.
New York Times'a göre; Bitcoin madenciliği, dünya çapında üretilen tüm enerjinin yaklaşık yüzde 0,5'ini tüketiyor. Washington eyaletinde her yıl tüketilen elektrik, ABD genelinde her yıl konutlarda soğutma için kullanılan elektriğin üçte birinden fazlasına eşdeğerdir. Bunun yanı sıra Bitcoin madenciliği tarafından tüketilen elektrik, Google'ın dünya çapındaki operasyonlarının toplam enerji kullanımından 7 kat daha fazladır.
Bitcoin'in sınırlı bir takipçi kitlesine sahip olduğu ilk günlerde tek bir masaüstü bilgisayar, saniyeler içerisinde zahmetsizce kripto para madenciliği yapabiliyordu. Aynı rapor, tek bir Bitcoin'i çıkarmak için yaklaşık "9 yıllık tipik ev elektriği" gerektiğini ortaya koydu.
En yüksek yıllık elektrik tüketimine 2022'de ulaşan Bitcoin madenciliği, 204,5 terawatt-saat ile Finlandiya'nın elektrik tüketimini geçmiştir. Mayıs 2023'te Bitcoin madenciliğinin yaklaşık 95,58 terawatt-saat elektrik tükettiği tahmin ediliyordu.
- Ethereum:
Ethereum'da bugüne kadar gerçekleştirilen en önemli blockchain yükseltmelerinden biri olarak görülen Merge (Birleşme), ağın enerji tüketimini anında yüzde 99,9 oranında azaltmıştır. Merge'den önce 2022 yılında Ethereum'un enerji tüketimi, yılda 46,31 terawatt-saat ile yılda 93,98 terawatt-saat arasında değişiklik gösteriyordu.
Ethereum, 15 Eylül 2022 tarihinde yeşil bir blockchain'e geçiş yapmak amacıyla iş kanıtı (PoW) konsensüs mekanizmasından hisse kanıtı (PoS) konsensüs mekanizmasına taşınmıştır. Bunun ardından Ethereum ağının toplam enerji tüketiminde ani ve belirgin bir düşüş yaşanmıştır.
Tek bir Ethereum işlemi bazında elektrik tüketimi 0,03 kilowatt-saat kadar düşüktür ve karbon ayak izi 0,01 kgCO2'dir. Bu da iki saatlik YouTube izlerken kullanılan enerjiye eşdeğer kabul edilmektedir.
- Diğer Kripto Para Birimleri:
Diğer kripto para birimlerinin enerji tüketimi, kullanılan konsensüs mekanizmasının türüne ve kripto para biriminin popülerliğine bağlı olarak büyük ölçüde değişmektedir.
Kripto Para Madenciliğinin Çevresel Etkileri Nelerdir?
Kripto para madenciliğinin önemli çevresel etkileri bulunuyor. Madencilikte enerji tüketimi, iklim hedeflerine ulaşma yolunda onlarca yıldır kaydedilen ilerlemeyi baltalama tehdidinde bulunuyor. İşte kripto para madenciliğinin çevresel etkilerinden bazıları:
- Enerji Tüketimi:
Kripto para madenciliğinde enerji tüketimi, hem çevresel etkisi hem de karbon ayak izi konusunda endişelere yol açmıştır. Önemli miktarda enerji tüketimi, çevre üzerinde olumsuz bir etkiye sahip olabilir ve iklim değişikliğinin katalizörü olabilir.
Bazı tahminler; Amerika Birleşik Devletleri'nde kripto para faaliyetlerinin, her yıl 25 ila 50 milyon ton CO2 yaydığını ve bunun, ABD demiryollarının kullandığı dizel yakıttan kaynaklanan yıllık emisyonlara eşit olduğunu göstermektedir.
Kripto para madenciliğinde enerji tüketiminin karmaşık bir konu olduğunu ve bunun daha sürdürülebilir ve çevre dostu hale getirilmesi için çaba harcandığını söyleyebiliriz.
- Sera Gazı Emisyonları:
Kripto para madenciliğinde enerji tüketimi, iklim değişikliğinin tetikleyicisi olan sera gazı emisyonlarına yol açıyor. İklim ve ekonomi araştırmacıları tarafından 2022 yılında yayınlanan bir raporda, "Bitcoin madenciliğinin yılda 65,4 megaton CO2'den sorumlu olabileceği ve bu miktarın Yunanistan'daki emisyonlarla (2019'da 56,6 megaton) karşılaştırılabilir olduğu" tahmin edilmiştir.
- Hava, Su ve Gürültü Kirliliği:
Kripto para madenciliği faaliyetleri; hava, su ve gürültü kirliliği yaratabiliyor. Kripto şirketleri kâr ederken, yerel sakinler ve işletmeler bu yükü taşımak zorunda kalıyorlar. Madencilikte kullanılan bilgisayar çipleri, zehirli kimyasallar ve değerli metaller kullanılarak üretiliyor. Bu da tabiatın tahrip edilmesi ve sınırlı kaynakların tüketilmesi anlamına geliyor. Bu çipler, madencilik stratejileri geliştikçe hızla eskiyerek çöplüklerde yerini alıyor.
Kripto para madencileri; PoW tabanlı blockchain'lerin çalıştırılmasında, işlemlerin doğrulanmasında ve ağların güvenliğinin sağlanmasında çok önemli ve vazgeçilmez bir rol oynuyorlar. Madenciliğin; ekipman, zorluk, ödüller ve teknikler açısından yıllar içerisinde geliştiğini ve gelişmeye devam edebileceğini belirtmek önemlidir.






