Kripto Sektörünün Yükselen Yıldızı: Immutable (IMX) Nedir?
RehberDeFi piyasasına NFT'ler için Layer 2 çözümü sunan Immutable (IMX) hakkında tüm merak edilenleri burada bulabilirsiniz.

İlk NFT'nin 2014 yılında geliştirilmesinden bu yana söz konusu dijital varlıkların; sanatçılar, geliştiriciler, kripto para yatırımcıları, ünlüler ve diğer profesyoneller arasında oldukça popüler olduğu kanıtlanmıştır. Sonuç olarak birçok kişi NFT piyasasına katılmıştır.

NFT'lerin muazzam popülaritesine rağmen sektörün mücadele etmek zorunda kaldığı çok sayıda zorluk olmuştur. Bunların başında ise NFT genişlemesinin ardından ortaya çıkan ölçeklendirme sorunları ve yüksek gas ücretleri gelmiştir.
Immutable X, Ethereum blockchain üzerine inşa edilen Layer 2 teknolojisi ile tasarlanmış bir ölçeklendirme çözümüdür. Bu çözüm, son derece düşük gas ücretlerinin yanı sıra anında işlem onayları da sağlamaktadır.
Immutable (IMX) Nedir?
Immutable X, Ethereum üzerinde çalışan NFT'ler için Layer 2 ölçeklendirme çözümü olarak karşımıza çıkıyor. Immutable X, "anında işlem onayı" ve NFT'lerin basımı ve ticareti için "sıfır gas ücreti" sunarak Ethereum'un ölçeklenebilirliğini ve kullanıcı deneyimini geliştirmeyi amaçlıyor.
2018 yılında James Ferguson, Robbie Ferguson ve Alex Connolly tarafından hayata geçirilen proje, standart bir Layer 2 protokolü olan ZK-rollup teknolojisini kullanıyor. Bu da varlıkların Layer 2 blockchain'de alınıp satıldığı ancak bir işlemin geçerlilik kanıtının Layer 1 blockchain'de - bu durumda Ethereum'da saklandığı anlamına geliyor.
Bu teknoloji, tüm işlem verilerini doğrudan blockchain'e ekleme ihtiyacını ortadan kaldırıyor. Bunun yerine yüzlerce ayrı işlemi ZK-STARK olarak adlandırılan tek bir sıfır bilgi kanıtında bir araya getiriyor.
ZK-STARK, belirli bilgilerin mevcut olduğunu kanıtlıyor ancak bu bilgilerin ne olduğunu ortaya çıkarmıyor. Bu da gelişmiş güvenlik korunurken işlemlerin doğrulanabileceğine işaret ediyor.
İşlemlerin bir araya getirilmesinin ardından kanıt, blockchain'e gönderiliyor ve daha sonra akıllı sözleşme aracılığıyla doğrulanıyor. Bu akıllı sözleşme, Layer 2 teknolojisinde tutulan tüm işlem detaylarını takip edebiliyor. Akıllı sözleşmenin dâhil edilmesi, kanıtın neredeyse hiç zaman kaybetmeden doğrulanabilmesini sağlıyor.
IMX, Immutable X ekosisteminin yerel fayda ve yönetişim tokenidir. Toplam 2 milyar token arzına sahip bir ERC 20 token olan IMX; MetaMask, Trust Wallet, Ledger Live, Lumi Wallet ve TokenPocket gibi ERC 20 tokenlerini destekleyen herhangi bir cüzdanda saklanabiliyor.
IMX Tokenlerinin Kullanım Alanları Nelerdir?
IMX tokenleri, Immutable X ekosisteminde aşağıdakiler de dâhil olmak üzere çeşitli kullanım alanlarına sahiptir:
- İşlem ücretlerinin ödenmesi:
IMX, Immutable X platformunda işlem ücretlerini ödemek için kullanılıyor. NFT ticareti ve basımı için gas ücreti talep edilmese de Immutable küresel paylaşımlı emir defteri aracılığıyla gerçekleştirilen her işleme yüzde 2 protokol ücreti uygulanıyor. Protokol ücretinin yüzde 20'si IMX'e dönüştürülüyor ve staking ödül havuzuna aktarılıyor.
- Kullanıcıların ve geliştiricilerin teşvik edilmesi:
IMX, Immutable X ekosisteminde likidite sağlamaya, ticaret yapmaya ve uygulama geliştirmeye katkıda bulunan kullanıcıları ve geliştiricileri teşvik etmek için kullanılıyor. Bu, ekosistemin büyümesini ve gelişmesini desteklemeye yardımcı oluyor.
- Ödül kazanmak için stake etme:
IMX sahipleri, platformda ödüller kazanmak için tokenlerini stake edebiliyorlar. Bu, kullanıcıların ekosistemi desteklerken ek token kazanmaları için bir fırsat sağlıyor.
- Protokolün geleceği için oylama:
IMX sahipleri, protokolün geleceğini etkileyen teklifleri ve kararları oylayarak platformun yönetişimine katılabiliyorlar. Bu; kullanıcıların, ekosistemin gidişatında söz sahibi olmalarını sağlıyor.
IMX Tokenlerinin Yönetişim Modeli Nedir?
IMX tokenlerinin yönetişim modeli, token sahiplerinin Immutable X ekosisteminin karar alma sürecine katılımı etrafında şekilleniyor. İşte bazı önemli noktalar:
- IMX token sahipleri; token rezervlerinin tahsisi, geliştirici hibelerinin verilmesi, günlük ödüllerin etkinleştirilmesi ve token arzındaki değişiklikler gibi token ile ilgili teklifler üzerinde oy kullanma hakkına sahip oluyorlar.
- Immutable X'in yönetişim felsefesi, IMX token sahiplerinin merkeziyetsiz ağına odaklanıyor.
- IMX yönetişimi, Immutable X ekosisteminin geleceği üzerinde etkili olan teklifleri ve kararları oylamak amacıyla kullanılabiliyor.
- Token sahipleri, platformun yönetişimine katılma yoluyla ödüller kazanabiliyorlar.
IMX Tokenlerini Kazanmanın Yolları Nelerdir?
Immutable X ekosisteminde IMX tokenlerini kazanmanın çeşitli yolları vardır:
- Staking:
IMX sahipleri, platformda ödüller kazanmak için tokenlerini stake edebiliyorlar. Ücretler için kullanılan IMX, "staking ödül havuzu"na gidiyor. Bu havuz, her 14 günde bir staker'lara dağıtılan IMX tokenlerinin kaynağı oluyor. IMX tokenlerini etkili bir şekilde stake etmek isteyen bir kişi şunları yapmalıdır:
- Bu tokeni Layer 1'de veya Layer 2 ölçeklendirme çözümünde tutmalıdır.
- Ya bu tokeni elinde tutmalı ya da her 30 günde bir işlemi tamamlamalıdır.
- Her 30 günde bir herhangi bir yönetişim protokolünü oylamalıdır.
- Platformun yönetişimine katılma:
IXM sahipleri, platformun yönetişimine katılma yoluyla ödüller kazanabiliyorlar. Token sahipleri, topluluk teklifleri sunarak ve bu teklifleri oylayarak Immutable X'in yönetişimine dâhil olabiliyorlar. Ekosistemin merkeziyetsiz yönetişim yapısı kapsamında bireysel oylama gücü, bir kullanıcının sahip olduğu token sayısına göre belirleniyor.
- Ticaret:
Immutable X, kullanıcıların platformda ticaret yaparak IMX tokenlerini kazanmalarına olanak sağlayan bir Trade to Earn programı başlatmıştır. Her gün 40.000 IMX token dağıtılıyor ve herkes bu programa katılabiliyor.
- Teşvikli likidite sağlama:
Immutable X, ayrıca platformun işlem çiftlerine likidite sağlayan kullanıcıları ödüllendiren teşvikli likidite sağlama programı başlatmıştır. Böylece kullanıcıların hem ekosistemin büyümesine katkıda bulunmaları hem de ödüller kazanmaları mümkün kılınmıştır.
- Diğer programlar:
Immutable X, gelecekte kullanıcıların IMX tokenleri kazanmalarına imkân tanıyan hata ödül programları veya geliştirici hibeleri gibi başka programları da hayata geçirebilir.
Immutable X'in Diğer Ethereum Layer 2 Ölçeklendirme Çözümlerinden Farkı Nedir?
Immutable X, aşağıdaki yönlerden diğer Ethereum Layer 2 ölçeklendirme çözümlerinden farklılık gösteriyor:
- NFT'lere odaklanma:
Immutable X, Ethereum ağında NFT'lerin karşılaştığı ölçeklenebilirlik zorluklarını ele almak için özel olarak tasarlanmıştır. Proje, NFT ticareti ve basımı için yüksek performanslı bir ortam sağlamayı amaçlıyor.
- Sıfır gas ücreti:
Immutable X'in temel özelliklerinden biri "anında ticaret"in yanı sıra NFT ticareti ve basımı için "sıfır gas ücreti" sunabilmesidir.
- Yüksek verimilik:
Immutable X, saniyede 9.000 işleme varan raporlanmış iş/zaman oranı ile etkileyici işlem işleme hızlarına ulaşmıştır. Bu ölçeklenebilirlik, daha sorunsuz ve daha verimli bir NFT ticaret deneyimi sağlıyor.
- ZK-rollup teknolojisi:
Immutable X; birden çok işlemi, doğrulama için Ethereum ana ağına gönderilen tek bir kanıtta toplayan ZK-rollup teknolojisini kullanıyor. Bu yaklaşım, Ethereum ağındaki tıkanıklığı azaltmaya ve işlem verimliliğini artırmaya yardımcı oluyor.
- Merkeziyetsiz yönetişim:
Immutable X; IMX sahiplerinin, diğer kullanıcılar tarafından sunulan yönetişim tekliflerini oylayabildikleri merkeziyetsiz bir yönetişim sistemi kullanıyor. Merkeziyetsiz yönetişimin en iyi yönü, IMX sahiplerinin platformun yol haritasında ve hangi ücretlerin alınacağının belirlenmesinde söz sahibi olmalarıdır.
Immutable X; güçlü ortaklıkları, entegrasyonları ve tanınmış yatırımcıları ile ön plana çıkmayı başarıyor. Dolayısıyla projenin geleceğine dair olumlu sinyaller bulunuyor. Yine de kripto para piyasasının değişken olduğunu unutmamakta fayda var. Bu nedenle her yatırımcının kendi araştırmasını yapması ve bilinçli kararlar vermesi önemlidir.






