Sözlük
51% Attack, blok zinciri üzerindeki işlemci gücünün yüzde 50'den fazlasının bir kişi ya da grubun eline geçtiği durumlardır. Buna %51 saldırısı da denilir. Böyle bir durumda söz konusu kişi ya da grup bütün işlemleri değiştirebilir, ağ güvenliği sarsılır.
1hr (1 hour), piyasalarda işlem gören bir varlığın son 1 saatteki hareketlerini ifade eder. Söz konusu kripto paranın bu süre içindeki en yüksek ve en düşük fiyat seviyeleri, 1 hr ile gösterilir.
24 hr (24 hour), piyasalarda işlem gören bir varlığın günlük hareketlerini gösterir. Bir kripto paranın günlük en yüksek ve en düşük fiyatları, 24 hr ile gösterilir.
30d (30 day), bir kripto paranın aylık fiyat değişimlerini gösterir.
30 m (30 minutes), piyasalarda işlem gören bir varlığın son 30 dakika içerisindeki hareketlerini ifade eder.
7d (7 day), bir kripto paranın haftalık fiyat değişimlerini gösterir.
Yazılı belgelerin özetidir. Kripto para birimlerine ait teknik belgelerin (whitepaper) başlangıçlarında yaygın olarak görülüyor.
Herhangi bir uygulamanın API'ye erişim sağlamasına imkân tanıyan belirteç tabanlı kimlik doğrulamasında kullanılır. Herhangi bir uygulama tarafından kullanıcı verilerinin belirli bir bölümüne erişme yetkisini temsil eder.
Yanlış çatal tipik olarak, iki veya daha fazla kripto para madencisinin neredeyse aynı anda bir bloğun madenciliği yapması ile meydana gelir ve böylece blok zincir çatallanır. Ortak fikir modeli sayesinde, bu yanlış çatallar genellikle hızlı bir şekilde tespit edilir ve sorun çözülür. Kısaca bu sorun şu şekilde çözülür; bir zincir diğerinden daha uzun hale gelir ve ağ sonunda daha uzun zincirde olmayan blokları terk eder.
Account, kullanıcıların internet üzerinde kendi adlarına oluşturdukları üyeliklerdir. Bir kripto borsasında account açan kişiler, işlemlerini kendi e-postaları ya da telefon numaraları üzerinden doğrular. Örneğin Binance, Paribu ve Gate.io gibi borsalarda kendi adınıza account (hesap) açabilirsiniz.
Bir hesap ağacı, boş olmayan tüm adresler için bir veritabanı görevi gören bağımsız bir bilançodur. Blockchain ölçeklenebilirlik problemini çözmek için J.D. Bruce tarafından önerilen “mini-blockchain” planının temel bir bileşenidir.
Accumulation/Distribution Indicator
Herhangi bir varlığın trendini belirleyen fiyat ve hacim tabanlı bir indikatördür. Söz konusu indikatör, bunu hisse senedinin kapanış fiyatı ile hacim akışı arasındaki ilişkiyi inceleyerek yapar. Accumulation, herhangi bir varlığın alım (talep) seviyesini, distribution ise bu varlığın satış (arz) seviyesini ifade eder.
Dünyaca ünlü bir kriprograf, cypherpunk ve kripto para endüstrisi lideridir. Blockstream CEO'su olan Adam Back, Bitcoin (BTC) madenciliğinde kullanılan "Hashcash"in mucididir. Söz konusu ismin Bitcoin (BTC) yaratıcısı Satoshi Nakamoto olabileceği ileri sürülüyor.
Adress, dijital cüzdanlar arasında para gönderip çekebilmenizi sağlayan adresleri ifade eder. Bir banka hesabındaki IBAN numarası gibi düşünülebilir. Bir kripto cüzdan adresi şu formdadır: 2ZJ56sLuZBa1tDbSyoNo4FjMXmkvGgAaL3
Bir kripto para birimi projesinin başındaki kişiye Administrator yani yönetici denir. Sanal bir para birimi çıkarma (tedavüle sokma) işiyle uğraşan ve bu tür sanal para birimini kullanma (tedavülden çekme) yetkisine sahip kişidir. Söz konusu sanal para biriminin dönüştürülebilir sanal para birimi olması durumunda yönetici bir MSB olarak kabul edilir.
Yeni bir teknolojinin insanlar tarafından benimsenme hızını gösterir. Bu, aynı zamanda piyasanın istekliliğini anlamak için hedef kitlenin ayrı tutulmasını da içerir.
İki veya daha fazla taraf tarafından bir anlaşmaya varmak ve şartları tartışmak için kullanılan bir dağıtılmış defterdir.
Air Gap, bilgisayarlar arasındaki güvenli veri alışverişine olanak sağlayan "güvenli bağlantı" türüdür. Air Gap kullanan bilgisayarlarda USB girişi bile yoktur, amaç virüs tehlikesine krşı korunmaktır.
Yeni bir kripto paranın genel olarak ücretsiz bir şekilde birçok dijital cüzdana gönderilmesidir. Böylece söz konusu kripto paranın daha geniş bir kitle tarafından kullanımı amaçlanır.
Airnode, API3 blok zinciri protokolüne katılmak ve veri akışlarını blok zincire getirmek isteyen API sağlayıcıları tarafından çıkarılan bir Oracle düğümü ve API blok zinciri ağ geçididir.
Algo-Trading (Algorithmic Trading)
Alım ve satım seviyelerini, alım yapılacak fiyat ve miktarı belirleyen algoritmalardır. Önceden tanımlanan kriterlere göre alım ve satım işlemleri otomatik olarak gerçekleştirilir. "Botlar devreye girdi" denildiğinde algorithmic trading akla gelmelidir.
Problem çözme veya hesaplamada izlenecek kurallar veya uygulamaların tamamıdır.
Algorithmic Market Operations (AMOs)
Ölçeklenebilirliği, merkeziyetsizliği ve şeffaflığı geliştirirken, algoritmik sabit coinlerin arzını otomatik olarak kontrol eder. Sabit coinlerin, AMO çözümü ile birlikte benimsenme için gerekli büyümeye ve boyuta ulaşması daha muhtemeldir.
İtibari para veya kripto para ile desteklenmeyen sabit coindir. Çıkarılan coinlerin arzını idare eden algoritmalar ve akıllı sözleşmeler ile sabitleme yapılır. Fiyat arttığında daha fazla coin çıkarılırken, fiyat azaldığında söz konusu coinler piyasadan satın alınır.
Herhangi bir kripto para biriminin, herhangi bir itibari para birimi karşısında ulaştığı en yüksek değerdir.
Herhangi bir kripto para biriminin, herhangi bir itibari para birimi karşısında kaydettiği en düşük değerdir.
Belli kişiler arasında paylaşılan bir bütünün her bir parçasına verilen isimdir. Diğer bir deyişle, kaynakların tahsis edilmesidir.
Alphanumeric, içinde harf ve rakamların bulunduğu şifre türüdür. Alfa (harfler) ve numeric (sayı) kelimelerinin birleşiminden oluşur. Alphanumeric örneği: H1456Jh3G9
Kronolojik anlamda Bitcoin (BTC) sonrası piyasaya sürülen ve BTC teknolojilerinden yararlanılarak geliştirilen kripto para birimidir.
Bitcoin'e (BTC) alternatif kripto para alım-satımı yapan kişidir. Söz konusu kişi, güncel haberlere dayalı stratejiler belirlemeyi ve maksimum düzeyde potansiyel kazançlar elde etmek için en uygun zamanlamayı öngörmeyi hedefler.
Alternatif geçmiş saldırısı demektir. Ayrıca blockchain yeniden düzenleme saldırısı olarak da bilinir. Bu saldırı türünde kötü niyetli bir kullanıcı, bir alıcıya bir işlem gönderir ve aynı zamanda aynı harcadığı kripto paraları geri almak için blok zincirde alternatif bir çatal çıkarır. Alıcının işlemi onaylandığından geçerli olarak kabul görülse de, saldırgan daha uzun bir blok zincir çıkarıp harcadığı kripto paraları geri alır ve böylece alıcı para kaybeder. Ancak bu saldırının yapılabilmesi için saldırganın büyük miktarda bilgi işlem gücüne sahip olması lazımdır.
Verileri her zaman ve her yerde depolamak ve geri almak amacıyla kullanılan ölçeklenebilir, yüksek hıza sahip ve uygun maliyetli web tabanlı bir bulut depolama hizmetidir.
Bir şirketin AML (kara paranın aklanmasının önlenmesi) programını yönetmekten ve AML programı ile şirketin Banka Gizliliği Yasasına (BSA) uyumunu sağlamaktan ve diğer çalışanları BSA kapsamındaki yükümlülükleri konusunda eğitmekten sorumlu olan kişidir. AML görevlisi, rolün yükümlülüklerine uymamaktan kişisel olarak sorumlu tutulabilir. BSA zorunluluklarına ve uygulama düzenlemelerine tabi olan her şirketin bir AML görevlisine (BSA görevlisi olarak da bilinir) sahip olması gereklidir.
Banka Gizliliği Yasasına (BSA) ve uygulama düzenlemelerine uyumu sağlamak için BSA'ya tabi kuruluşlar tarafından geliştirilmesi, uygulanması ve sürdürülmesi gereken politikalar ve prosedürlerdir. Bir AML programı, bir şirketin kendi iş modeline ve risk profiline uygun şekilde uyarlanmalıdır.
Avrupa Birliği'nin 5'inci Kara Para Aklama ile Mücadele Direktifi'dir. Kara para aklama ile mücadele sistemine getirilen bir güncellemedir. 9 Temmuz 2018 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Amerikalı ekonomist Murray Rothbard tarafından tasarlanan ve şimdi kripto para topluluğunun çok sayıda üyesi tarafından benimsenen bir siyaset felsefesidir. Merkezi devletlerin ortadan kaldırılmasını ve ekonomide özel mülkiyet ile sözleşmeye dayalı anlaşmaların önceliğini savunur.
Kodlara veya fiziksel ürünlere konulabilen ve kaldırılamayan veya değiştirilemeyen blockchain tabanlı bir imzadır. Anchor doğrulanması, ürünün orijinalliğinin doğrulanması ile eş anlamlıdır. Anchor'lar, bir mikroçip veya optik kod olabilir ve taklit malları azaltmak veya çalınan malları izlemek için kullanılabilir.
Henüz gelişiminin ilk aşamalarında olan bir şirkete yardımcı olmak amacıyla sermaye ortaya koyar. Profesyonel bir risk sermayesi şirketine bağlı olan risk sermayedarının aksine kendi riskini alır. Yeni bir girişimi finansal olarak destekleyen kişidir.
Çevrimiçi forumlarda yeni bir ICO veya yeni ürün veya hizmetin yayınlanmasını duyuran sıklıkla kullanılan bir terimdir.
Borçlunun her yıl ödemesi gereken faiz miktarıdır. Yıllık faiz oranı, dönemsel faiz oranı ile çarpılarak belirlenir.
Belirli bir yatırım üzerinden bir yıl boyunca sağlanan getiri oranıdır. Bitcoin (BTC) gibi herhangi bir kripto varlığınızı yatırabilir ve belirli süre boyunca sabit bir getiri oranı elde edebilirsiniz.
Anonimlik demektir. Bir ürün, projenin ya da benzerlerinin bilinmeyen bir kişi veya grup tarafından yapıldığı anlamına gelir. Anonimlik taşıyan ürünleri arkasındaki kişiler bilinmemektedir.
Adı bilinmeyen, tanımlanmayan ya da tanınmayan kişidir. Anonim olması, bu şekilde kalmak istemesinden kaynaklanabilir. Bireysellik, ayırım veya tanınırlıktan yoksundur.
Risk ve belirsizlik durumlarında daha iyi performans gösterme eğilimine sahip olan varlıktır. Nassim Nicholas Taleb gibi uzmanlara göre, Bitcoin (BTC) de bu kategoriye giriyor.
Bilgisayarlarda ve elektronik cihazlarda kötü amaçlı yazılımları tespit eden, bunları engelleyen ve kaldıran bir tür uygulama yazılımıdır. Kötü amaçlı yazılımlar, zararlı olmanın yanı sıra çoğu durumda kullanıcının bilgisi olmadan herhangi bir sisteme erişme yeteneğine sahiptir.
Kara para aklamanın önlenmesi anlamına gelir. Yasal olmayan yollardan kazanılan paraların yasal bir zemin kazanmaması için alınan bütün düzenlemelerdir.
Cihazlara bulaşarak sistem güvenliğini sarsacak virüslere karşı alınan korumadır.
Bir kripto para tüccarının, belirli bir token projesinin başlamasından kısa süre sonra yaptığı araştırmaya apeing denir. Ani şekilde duyurulan proje ile ilgili kapsamlı bir araştırma yapan yatırımcı, geç kalarak büyük bir fırsatı kaçırmak istemez.
Açılımı "Application Programming Interface" olan API, Uygulama Programlama Arayüzü anlamında gelmektedir. Bir yazılım olan API, bir uygulamada yer alan özelliğin, farklı bir uygulamada da çalışmasını sağlar.
Application Program Interface, kısaca API olarak bilinmektedir. İşlemlerin manuel değil otomatik olarak yapılmasını sağlayan bir yazılımdır. Bir uygulamanın özelliği bu sayede başka bir uygulamada kullanılabilir.
Arbitrage (Arbitraj), bir ürünün farklı piyasalardaki fiyat farkından yararlanarak risksiz işlem yapmaktır. Ürün, fiyatının düşük olduğu piyasadan alınır ve yüksek olduğu piyasada satılır.
Analist Tusher Chande tarafından geliştirilmiştir. Bir trend, henüz olgunlaşma aşamasındayken geleceği tahmin edilmeye çalışılır. Kullanılan iki çizgi, trendin yönünü ve gücünü işaret eder.
Ashdraked, Bitcoin için short pozisyon açan ve Bitcoin'in yükselmesine rağmen pozisyonunu bozmayan Rumen Bitcoin tüccarı Lord Ashdrake'in tüm servetini kaybetmesi için kullanılan bir terimdir. Bütün göstergelere rağmen yanlış bir pozisyonda ısrarla kalan kişiler için kullanılır.
Bir yatırımdaki tüm fonları kaybetmek anlamına gelir. Bu terim, bir trader olan Lord Ashdrake'in 2014 ve 2015 yılları arasında Bitcoin'de açığa satış pozisyona girerek tüm fonlarını kaybetmesiyle ortaya çıktı.
ASIC (application specific integrated circuit), bir uygulama için oluşturulan özel cihazlardır. Belli amaçlara göre dizayn edilen özel devrelerdir: Kripto madenciliği yapan bilgisayarların fazla enerji harcamaması için ASIC'ler kullanılmaktadır.
ASIC madenciliği yapılamayan kripto para birimlerini ifade etmek için kullanılır. Örneğin; Ethereum, Monero, Ravencoin, Ethereum Classic ile Vertcoin'u ASIC-Resistant kripto para birimleri arasında sayabiliriz.
Teklif fiyatı demektir. Satıcının, bir ürünü satmak için kabul ettiği en düşük fiyattır.v
Bir kişiden veya bir yerden başka bir kişiye veya yere aktarılabilen, maddi veya soyut olan bir öğe, nesne veya değerli şeydir.
Gerçek dünyada sahibine ilgili bir ağda bir şeyler yapma veya erişim olanağı sağlayan yardımcı tokenlerin aksine, emtia (ör. altın, elmas, petrol) veya para birimi gibi varlık veya ürünleri temsil eden varlık tokenleridir. Varlık destekli tokenler olarak da bilinir.
Fiziksel bir varlığa dayalı tokenler anlamına gelir. Altın, ham petrol, gayrımenkul ve hisse senedi gibi ürünlerin tokenize hale getirilmesiyle oluşturulur.
"Yönetim altındaki fonlar" anlamına gelir. Bir kişi ya da kuruluşun, müşterileri adına yönettiği yatırımların toplam piyasa değeridir
Bir ürünün arkasındaki desteğin ve söz konusu ürüne gösterilen talebin, gerçekte olduğundan fazla gösterilmesidir. Ürün hakkındaki düşünceleri manipüle etmektir.
Bir kripto para biriminin sponsorları (veya başarısıyla finansal olarak ilgilenen diğerleri) tarafından yürütülen süreçtir. Söz konusu kripto para birimi ile ilgili bu reklam içeren olumlu mesajlar, piyasanın taban katılımcılardan geliyormuş gibi görünür. Bu genellikle bir kripto etrafında heyecamı beya bilinilirliği artırmak için yapılır.
Verileri şifrelemek veya şifresini çözmek için kullanılabilen genel anahtar ve özel anahtar kullanan bir şifreleme tekniğidir. Asimetrik Anahtarlı Kriptografi aşağıdaki şekillerde kullanılabilir:
Eş zamanlı olmayan ya da aynı anda ve hızda gerçekleşmeyen anlamına gelir. Blok zinciri gibi ağlar da "asenkron" olabilir. Planlanan programdan bağımsız olayların meydana gelmesidir.
Atomik takas demektir. İki kripto para birimi arasında takas işlemi gerçekleştirirken borsaları değil, akıllı sözleşme teknolojisini kullanmaktır. LTC ile DCR arasında 2017 yılında yapılan takas, ilk "Atomic Swap" olarak bilinir.
İşlemler için uygulama indirmeye gerek olmayan bir kripto para cüzdanı ve borsasıdır. Üçüncü taraf bir aracı bulunmaz, transferler peer to peer (eşler arası) sistemi ile gerçekleştirilir.
Tasdik defteri anlamına gelir. İşlemlerin kanıtını içeren hesap defteri olarak adlandırılabilir. Finansal işlemlerin gerçekliğini doğrulamak için kullanılır.
Bir ağın tüm katılımcıları arasında dağıtılan ve gerçekleşen her bir işlemin, anlaşmanın, taahhüdün ve beyanın kanıtını sağlayan küçük kripto para birimi tasdik defteridir.
Açık artırma demektir. Bir müzayedede satışa çıkarılan ürünlerin, teklif edilen en yüksek fiyata satılmasıdır.
Bir akıllı sözleşme kodunun iyileştirilmesi için güvenlik açıklarını ve hataları ortaya çıkarma işlemidir. Akıllı sözleşme, anaonim taraflar arasındaki işlemlerin gerçekleştirilmesini sağlayan programdır.
Artırılmış gerçeklik demektir. Fiziksel dünyadaki bir mekan veya varlıklar; GPS verileri, grafik ve ses düzenlemeleriyle zenginleştirilir. Sanal gerçeklik, tasarlanmış ve gerçek olmayan dünyayı ifade ederken; artırılmış gerçeklik, fiziksel dünyadaki varlıkların zenginleştirilmiş halidir.
Authentication, yani kimlik doğrulama, bir kişinin gerçekte kim olduğunu kanıtlayan doğrulama sürecidir. Girilen bilgilere ve gerçekteki duruma bakılarak, bir sisteme kayıt olan kişinin kendi bilgilerini kullandığı saptanır.
Faaliyet gösterdiği borsaya likidite (para akışı) sağlayan otomatik sistemdir. Genellikle merkezi olmayan blok zinciri ve borsalar tarafından kullanılır. Ethereum blok zinciri üzerinde çalışan Uniswap borsası, buna örnektir.
Bir Web2 veya Web3 platformunda belirli bir kişiyi temsil eden bir dijital simge veya şekildir. Ayrıca profil resmi olarak bilinmektedir.
Average Directional Index (ADX)
Ortalama yön endeksi (ADX), bir trendin gücünü saptamak amacıyla kullanılan bir teknik analiz yöntemidir. Trendin pozitif yönü +DI, negatif yönü ise -DI ile gösterilir. Bu yöntemi geliştiren kişi Welles Wilder'dır.
Tüketicileri veya bireyleri içermeyen "işletmeler arası" işlemlerin kısaltmasıdır. B2B işlemleri genellikle tedarik zincirinde gerçekleşir. Örneğin, bir toptancıdan madencilik ekipmanı satın alan bir perakendeci.
Belirli bir kripto para biriminin önemli miktarda bulundurulmasıdır. Aynı zamanda kripto para portföyünün içeriğine atıfta bulunmak için de kullanılır.
Performansından bağımsız olarak belirli bir coin veya tokeni büyük miktarlarda elinde tutmaya devam eden yatırımcıdır.
Tezos (XTZ) blok zincirine yeni işlem blokları eklemek için kullanılan sürece Baking denilir. Bu işlemi yapan kişiler ise Baker olarak adlandırılır.
Tezos tarafından blok zincirine yeni işlem blokları eklemek için kullanılan süreçtir.
Bir tür iş kanıtları (PoW) blockchain ağı saldırısıdır. Kısaca, bir kişinin madencileri eşit madencilik gücüne (grup a ve grup b) sahip iki gruba ayırdığı ve ardından ağda madencilik yaparken (ör. saldırganın token aldığı bir işlem) sadece grup a ile ilişkili düğümlere bir işlem gönderdiği (ör. saldırganın token sattığı bir işlem) saldırıdır. Bunun sonucunda iki grup işlemleri uzlaştırmaya çalıştığında, b grubuna ait ağ teorik olarak daha uzun bir zincire sahip olur ve böylece bu zincir ana blockchain ağı olarak kabul edilir. Sonuç olarak, saldırganın ürün veya hizmet alıp almadığına bakılmaksızın, saldırganın hesabına harcadığı kripto paralar geri gelmiş olur.
Bir ağda işlem etkinliği için mevcut olan veri kapasitesi miktarıdır. Söz konusu ağda saniyede işlenen megabayt veya gigabyte sayısıyla ölçülür.
Bank for International Settlements (BIS)
Küresel merkez bankalarının yanı sıra bu bankaların para politikası girişimlerini koordine ederek parasal ve finansal istikrarı desteklemeyi amaçlayan uluslararası bir finans kuruluşudur.
İlk olarak 1970'te kabul edilen ve yıllar içinde birçok kez değiştirilen Banka Gizliliği Yasası adlı bir ABD yasasısıdır. En kapsamlı versiyonu 2001 tarihli ABD Vatanseverlik Yasası ile, mali kurumların ABD hükümetine kara para aklama ve terörizmin finansmanını tespit etmede yardım etmesini şart koşmaktadır. İsmine rağmen bu yasa bankalardan daha fazlasını kapsar. Bunlar arasında kumarhaneler, MSB'ler, aracı bayileri, emtia komisyoncuları ve daha fazlası vardır. Bu kurumlar belirli yükümlülüklere uymak zorundadır. Banka Gizliliği Yasası, FinCEN tarafından uygulanmaktadır.
Bankaların yeni hizmetler geliştirmek için API'lerini üçüncü taraflara açmalarına izin vererek daha yüksek seviyede finansal şeffaflık seçenekleri sunan platformlardır.
Suçluların yasa dışı yollarla elde ettikleri kazançlarını gizlemelerini veya aklamalarını engellemek için 1970 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde yürürlüğe konan yasadır.
Tek bir varlık olarak yönetilen çok sayıda dijital para birimini ifade eder. Yatırımcılar tarafından söz konusu para birimlerinin sürekli olarak takip edilmesine yönelik ihtiyacı minimum seviyeye indirir.
Bireysel emirlerin beraber gruplandırıldığı ve aynı anda yürütüldüğü bir alım-satım mekanizmasıdır.
Ethereum 2.0 sisteminin temelinin oluşturulması, hisse kanıtı protokolünün yönetilmesi ve shard denilen yapıların koordine edilmesi amacıyla hayata geçirilmiş kritik bir yapıdır.
Belirli bir piyasadaki fiyatların uzun bir süre boyunca düşeceğine inanan kişidir. Aynı zamanda uzun süreli olarak önemli ölçüde aşağı yönlü baskı yaşayan bir piyasayı tanımlar.
Bir kripto para biriminin fiyatının keskin bir şekilde yükselmeden önce hızla düştüğü sırada aşağı yönlü pozisyonlara giren kişileri terste bıraktığı bir olaydır. Fiyatın hızla yükselmesi ile bu kişiler paralarını ve pozisyonlarını kaybeder.
Bir grup yatırımcının koordineli faaliyetine dayalı olarak belirli bir kripto para biriminin fiyatının manipüle edilmeye çalışılmasıdır.
Bear Market (ayı), varlıkların genel bir düşüş eğiliminde olduğu piyasadır. Bull Market ise (boğa), varlıkların genel bir yükseliş içinde olduğu piyasayı ifade eder.
Bearwhale ya da Ayı balinası, yüklü miktarda kripto paraya sahip olan ve bu paralarını fiyatları aşağı çekmek ve bundan kâr elde etmek için kullanan kişidir.
Performansı artırarak kapatılabilecek bir boşluk olup olmadığını görmek için varlığınızın veya yatırım portföyünüzün performansını benzer varlıkların performansıyla karşılaştırma yöntemidir.
Benzer yatırımların süreç içerisindeki sonuçlarını kıyaslamak amacıyla kullanılan standart bir referans noktasıdır.
BEP-2 (Binance Chain Tokenization Standard)
Binance Chain üzerindeki bir token standardıdır. Binance Chain'de yeni tokenler oluşturmak ve kullanmak amacıyla yararlanılan teknik bir standarttır.
Piyasadaki en yaygın Ethereum token standartlarından biri olan ERC-20'yi genişletmek amacıyla oluşturulmuş bir Binance Smart Chain token standardıdır.
NFT'lerin (Non-Fungible Tokens) oluşturulmasını sağlayan bir Binance Smart Chain token standardıdır. ERC-721'in uzantısı olarak kabul edilir.
Bilgisayar bilimlerinde yazılım geliştirme döngüsünün ikinci aşamasını tanımlamak için kullanılır. Söz konusu aşamada uygulama yazılımının temel işlevsel özellikleri çalışır durumdadır ve etkinlik, erişilebilirlik ve güvenlik için testler yapılır.
Herhangi birinin menkul kıymet, varlık, emtia veya sözleşme için ödemeye hazır olduğu maliyettir. Bir alıcının belirli bir ürün veya hizmet için ödemeye razı olduğu en yüksek fiyattır.
Alıcının bir varlık için ödemeye hazır olduğu en yüksek fiyat ile satıcının kabul etmeye hazır olduğu en düşük fiyat arasındaki farktır.
Amerika Birleşik Devletleri'nde bilişim teknolojisi endüstrisindeki en büyük firmalar olan Facebook, Amazon, Apple ve Google'ı ifade eder. Microsoft, belirli bir piyasa değeri, kâr, gelir veya çalışan sayısı gibi kriterleri yerine getirdiğinde zaman zaman bu listeye eklenir.
Binance Labs, kripto para borsası olan Binance tarafından projeleri güçlendirmek ve geliştirmek amacıyla oluşturulan bir girişimdir. Geliştirilen projelere fon sağlamaya odaklanan bir yatırım oluşumudur.
Binance Launchpad, kripto para borsası olan Binance'ın "fırlatma rampası" olarak tanımlanabilir. Yeni projelerin adını duyurmak ve fon sağlamak amacıyla kurulmuştur.
Binary Code (ikili kod), bilgisayar işletim sisteminin ikili rakam sistem kullanılarak gösterilmesidir. Bu kod sistemi, 0 ve 1 rakamlarıyla ifade edilir.
Bilgisayarın çalışma kalitesi ile hızını belirleyen, verilerin saklandığı en küçük birime "bit" denir. Bu birimler sayesinde cihaz, daha hızlı çalışır ve veri işleme kapasitesi artar. Örnek olarak 32 bit ve 64 bit bilgisayarlar bulunur.
Bitcoin ATM (BTM), Bitcoin alıp satarak paraya dönüştürebileceğiniz makinelerdir. Türkiye'de İstanbul, Ankara, İzmir ve Antalya'da Bitcoin ATM makineleri bulunmaktadır.
Bitcoin'in piyasa değerinin, kripto piyasalarının genel değerine olan oranıdır. Bitcoin'in piyasa üzerindeki hakimiyetini anlatır. Bitcoin dominansının arttığı durumlarda diğer kripto paralar genellikle düşüş trendine girer.
Bitcoin Improvement Proposal (BIP)
Bitcoin Geliştirme Teklifleri anlamına gelen BIP, Bitcoin platformunun standartlarını tanımlayan ve düzenleyen
ABD'de yaşayan Laszlo Hanyecz adlı kişi, 22 Mayıs 2010 yılında 10,000 Bitcoin karşılığında (41 dolar) iki büyük boy pizza aldı. Bu alışveriş, tarihe ilk Bitcoin ticareti olarak geçti. Her yıl 22 Mayıs, bu nedenle "Bitcoin Pizza Günü" olarak kutlanmaktadır.
Bitcoin Standard Transaction Type
Bitcoin Standart İşlem Türüdür. Bitcoin blockchain ağı üzerinde gerçekleştirilebilecek ve tamamlanabilecek mevcut işlemlerdir. Pek çok işlem türü betik dilinde (her işlemle ilgili talimatlar veren bilgisayar kodu) temsil edilebilse de, Bitcoin ağı ve madencileri tarafından yalnızca sınırlı sayıda Bitcoin Standart İşlem Türü kabul edilir.
Bitcoin İşlem Kilitleme Süresidir. Bir madencinin, Bitcoin blok zincirine dahil edilmek üzere, merkle köküne belirli bir işlemi girebileceği en erken zamandır. Bitcoin İşlem Kilitleme Süresi, bir blok yüksekliğine bağlanabilir veya tarih ve saat olarak belirtilebilir.
Bitcoin whitepaper; Bitcoin'in nasıl üretildiği, kökenleri, çalışma yapısı ve amaçları hakkında bilgi veren belgedir. Satoshi Nakamoto tarafından 2008 yılında yayınlanmıştır.
İlk kripto para birimidir. Bitcoin hacme göre en popüler ve en çok işlem gören kripto paradır. Satoshi Nakamoto tarafından, işlemlerin oluşturulmasını ve doğrulanmasını düzenlemek için kriptografi ve diğer süreçleri kullanan merkezi olmayan ağ ve protokol olan ilk açık kaynaklı yazılımdır.
Bitcoiner; Bitcoin hakkında konuşmayı seven, genel olarak fiyatının artacağını düşünen ve getirdiği teknolojiye güvenen insanlara verilen isimdir. Bu kişiler, Bitcoin'in kripto piyasaları üzerindeki hakimiyetinin gelecekte de devam edeceğini öngörür.
Bitcoin ile ilgili soruların sorulduğu ve görüşlerin paylaşıldığı çevrimiçi bir platformdur. Bu forum, Bitcoin'in mucidi Satoshi Nakamoto tarafından 2009 yılında kuruldu.
New York'taki kripto para şirketlerinin yasal bir zemin bulması için New York Eyaleti Finansal Hizmetler Departmanı (NYSDFS) tarafından verilen lisanstır. New York'ta
BitPay, 2011 yılında ABD'nin Georgia eyaletinin Atlanta kentinde kurulan Bitcoin tabanlı bir ödeme sistemidir. Kullanıcılar, bir donanım cüzdanı yardımıyla satıcıların banka hesabına direkt olarak para aktarabilir.
Bits (Background Intelligent Transfer Service), arka planda yürütülen akıllı transfer servisi anlamına gelmektedir. Sadece Windows sistemlerinde kullanılan bir dosya transfer servisi olarak bilinir.
Black swan event, yani siyah kuğu teorisi, sürpriz etkisi yaratan durumları anlatmak için kullanılır. 2007 yılında istatistikçi Nassim Nicholas Taleb tarafından kapsamı genişletildi. Eskiden bütün kuğuların beyz olduğu zannediliyordu, tâ ki bir siyah kuğu görülene kadar.
Block (blok), dağıtık bir veri işleme defteri olan blockchain ağında yer alan ve işlem kayıtlarının yer aldığı küçük birimlerdir. Her bloğun içinde, kendisinden önceki bloğun özeti sayılabilecek hash fonksiyonu bulunur.
Blok verisi demektir. Doğrulanmış ve orijinal işlemlerin bir listesini içeren bir bloğun bileşenidir. Bir madencilik düğümü yeni bir blok yayınladığında, bu blok bir blok başlığına ve blok verisine sahip olmak zorundadır.
Block explorer, blockchain üzerinde yapılan işlemlerin takip edilmesine olanak veren internet siteleridir.
Block header, blockchain ağı üzerinde yer alan blokların bir özeti olarak sayılabilecek bölümdür. Madenciler, bloğu geçerli kılmak için block header kullanır. Böylece blokun tamamını hash etmek zorunda kalmazlar.
Block height (blok yüksekliği), bir blockchain ağı üzerinde yer alan başlangıç bloğundan son bloğa kadar onaylayan bütün blokları temsil eder.
Block producer, blok üreticisi anlamına gelmektedir. Bir bloğu başlatmak için seçilen kişi veya gruplar, block producer olarak kabul edilir.
Block reward, blockchain üzerinde yapılan işlemleri onaylayarak bloklara kaydeden madencilere verilen ödüldür.
Block size, bir blockchain içinde yer alan bloğun tutabileceği en fazla veri miktarını ifade eder. Örneğin Bitcoin'in blok boyutu 1 MB ile sınırlandırılmıştır.
Block time, bir bloğun onaylanarak blockchain üzerine kaydedilmesi için gereken süredir. Bitcoin'in blok süresi 10 dakika, Ethereum'un blok süresi 15 saniyedir.
Block trade, blok ticareti anlamına gelir. İki taraf arasında belirlenmiş bir fiyattan çok sayıda menkul kıymetin satılması ya da alınmasına verilen isimdr.
Blok Kaynağını Kesme Saldırısı demektir. İş kanıtları (PoW) ortak fikir modelleri ile çalışan blok zincir ağlarındaki finansal teşviklerinden yararlanarak bu ağın bütünlüğünü baltalayabilecek bir saldırı türüdür.
Blockchain, birbirie bağlı bloklardan oluşa dağıtık bir veri kayıt sistemidir. Merkezi bir sunucuya bağlı değildir. Buradaki işlemler, çok sayıdaki madenci tarafından onaylanır ve bloklara kaydedilir.
Dağıtık bir veri transfer ve kayıt sistemi olan blockchain ağının ilk aşamasını ifade eder. Örneğin Bitcoin blockchain ağı, kripto para transferine izin veren dağıtık bir veri kayıt defteridir.
Blockchain 2.0 terimi ilk defa 2014 yılında kullanıldı. Bu sistem, blockchain üzerinden sadece para transferine değil, çeşitli uygulamaların çalıştırılmasına da izin veriyordu.
Blockchain 3.0 blok zincir teknolojisinin son geliştirme sürümüdür. Bu sürümde küreselleşme ve kurumsal benimsenme hat safhadadır.
Blockchain Explorer, kullanıcılarının bir blok zincir hakkında gerçek zamanlı ve geçmiş bilgileri (blokları, işlemler ve adresler gibi) bulabileceği çevrim içi bir araçtır.
Blockchain Ağ Kullancısı demektir. Blockchain ağını kullanan gerçek veya bot bir tarafır. Bir blockchain ağındaki her işlemde bir veya daha fazla blockchain ağ kullanıcısı olur.
Blockchain Oracle'ları, dış dünya bilgilerini blok zincirlerdeki akıllı sözleşmelere getiren üçüncü taraf hizmetleridir. Blok zincirleri ve dış dünya arasında köprü görevi görürler.
Blockchain Reading List, blok zincir teknolojisi hakkında öğrenilmesi gereken en önemli bilgileri içeren bir listedir.
Blockchain Trilemma, merkezi olmayan ağların herhangi bir zaman diliminde merkezi olmama, güvenlik ve ölçeklenebilirlik bağlamlarından sadece ikisini sağlayabileceğine dair yaygın bir inançtır.
Bollinger Band bir teknik analiz aracıdır. John Bollinger tarafından geliştirilmiştir ve bir varlık fiyatının basit hareketli ortalamasından iki standart sapma (olumlu ve olumsuz) yapması ile çizilir ve çeşitli trend çizgileri ile tanımlanır.
Bonding curve ya da bağlanma eğrisi, bir varlığın fiyatı ile arzı arasındaki ilişkiyi tanımlamak için kullanılan matematiksel bir kavramdır.
Botlar, kripto para ticareti gibi görevleri yerine getirebilen otomatik yazılımlardır. Ticaret botları, hisse ve kripto para piyasalarında yıllardır kullanılmaktadır.
Bounty, kullanıcıların bir kripto para blok zinciri veya projesi tarafından belirlenen görevleri yerine getirmeleri karşılığında aldıkları ödüldür. Projeler, bounty'leri tanıtım yapmak ve adlarını duyurmak için gerçekleştirir.
Brave Browser Brendan Eich tarafından kurulan bir internet tarayıcısıdır. Brave Browser kullanan kişiler reklamları görüntüleyerek kripto para birimi BAT kazanabilirler.
Kripto para birimi ağlarında, bir şey sistemin bozulmasına ve başka bir blok zincirine bölünmesine neden olduğunda yaşanan hard forklarda Breaking durumu yaşanır.
Brian Armstrong, Dünyada ve Amerika Birleşik Devletleri'ndeki en büyük kripto para birimi borsalarından biri olan Coinbase'in kurucusudur.
Rüşvet Saldırısı demektir. Bir kişinin diğer madencilere en uzun zincir yerine saldırganın seçtiği bloklar üzerinde çalışmaları için ödeme yaparak bir çatal zincir oluşturduğu ve saldırganın çifte harcama gibi kötü faaliyetler yaptığı bir saldırı türüdür.
Bridges ya da köprüler, iki farklı blok zinciri projesi arasında veri veya kripto paraların sorunsuz aktarımına izin veren sistemlerdir.
Anapara bazında kendi hesabına (tüccar) ve/veya başkası adına (komisyoncu) menkul kıymet alıp satan bir şirkettir. Aksi muaf tutulmadığı sürece, bir Komisyoncu-Tüccar, ülkelerin Menkul Kıymetler Borsa Yasası uyarınca ilişkili düzenleyici kurumlarına kaydolmalıdır. Birçok kripto para ve token menkul kıymet olduğundan dolayı kripto para odaklı işletmelerin ülkelerin ilişkili düzenleyicilerine kaydolması, ülkerin borsa yasasına ve diğer uygulama düzenlemelerine uygun faaliyet göstermesi gerekir.
Browser Extension yada tarayıcı uzantısı internet tarayıcısının geliştiricileri tarafından geliştirilmeyen ek işlevler ve özellikler ekleyen bir eklentidir.
Brute Force Attack (BFA), bir sistemin doğru şifresini bulmak için otomatik deneme yanılma yoluyla yapılan karmaşık yazılım saldırılarıdır.
İlk kripto para birimi Bitcoin'in kısaltması ve sembolüdür.
BTC/BCH Fork, 2017 yılında Bitcoin ağından Bitcoin Cash kripto para birminin hard fork yöntemi ile ayrılması olayıdır. Bitcoin Cash bundan sonra 2 kez daha hard fork yaparak ağında ayrım görmüştür.
Bir varlığın fiyatı gerçek değerinden fazla bir fiyattan alınıp satıldığında bu varlığa Bubble yada balon denir. Uzun yıllar boyunca Bitcoin ve diğer kripto para birimleri bubble olarak adlandırılmıştır.
Bug bounty, bir sistemin yazılımındaki güvenlik açıklarının tespit edilmesi için verilen ödüldür.
Bir sistemin güvenlik açıklarından yararlanan bir saldırı türüdür.
Kripto para birimi kullanıcılarını, kripto paraları pasif olarak tutmak yerine, belirli bir blockchain veya kripto projesi oluşturmaya ve katkıda bulunmaya odaklanmaya teşvik etmek için kullanılan "build" kelimesinin yanlış yazılmasıdır.
Bull ya da boğa bir varlığın piyasa fiyatının artacağını düşüşünen bir yatırımcıdır.
Boğa Koşusu demektir. Piyasa iyimserliği ve sektöre olumlu bir bakış açısıyla desteklenen, tek başına veya genel olarak kripto piyasasında bir kripto paranın veya tokenin fiyatında belirli bir süre boyunca sürekli ve keskin artışını tasvir eden piyasa türüdür.
Boğa tuzağı olarak da adlandırılan bull trap bir varlığın istikrarlı bir şekilde düşerken fiyatın birden yükselişe geçmesinde ve daha sonra fiyatın kısa vadede düşüş eğilimine devam etmesidir.
Kripto para birimleri, kasten ve kalıcı olarak dolaşımdan kaldırıldıklarında yakılmış olurlar. Bu işleme Burn denir ve yakılan coinler Burned olarak adlandırılır.
Buy The Fucking Dip (BTD/BTFD)
Kripto para fiyatları düşük seviyelerdeyken satın alım yapılmasını öneren kripto para yatırımcıları tarafından kullanılan bir terimdir.
Buy Wall, bir kripto para birimi borsasında bir varlık fiyatının belirli bir seviyesinde bulunan büyük satın alım emirleridir.
Byzantine Fault Tolerance (BFT)
Byzantine Fault Tolerance (BFT), bazı bileşenlerinin başarısızlığından bağımsız olarak ortak fikir birliğine ulaşılmasına izin veren bir bilgisayar sistemidir.
Bir grup içindeki tüm üyelerin ortak fikir birliğine ya da tek bir stratejiye karar vermesinin gerekli olduğu durumlarda gerçekleşen iletişime güvenilemeyeceği veya bu iletişimin doğrulanamayacağı durumdur.
Byzantium hard fork, Ethereum ağının akıllı sözleşmelerini ticari alanda kullanıma uygun hale getirmeye ve işlemlerin hızını artırmaya yönelik yapılan bir güncellemedir.
Kripto para dünyasındaki en popüler programlama dillerinden biridir. Nesne yönelimli bir dildir. Geliştiricilerin kodlardaki yüksek verimlilik ve esneklikten faydalanmalarına imkân tanır.
Opsiyon alıcısına hisse senedi, tahvil, emtia ya da başka bir varlığı belirli bir fiyattan satın alma hakkı veren ancak yükümlülük vermeyen finansal sözleşmelerdir.
Candidate Block ya da aday blok bir madencinin blok ödülünü almak için madencilik yaptığı bir bloktur. Aday blok, ağ tarafından doğrulanabilecek veya reddedilebilecek geçici bir blok olarak da tanımlanabilir.
Kripto para biriminin geçmiş fiyatlarını göstermek ve fiyat trendinin iyi bir özetini sunmak amacıyla kullanılan bir yöntemdir. Belirli bir süre içerisinde herhangi bir varlığın açılış fiyatı, en yüksek ve en düşük fiyatı ile kapanış fiyatını göstermek için kullanılır.
Yatırım yapmak için kullanılan büyük miktardaki paradır.
Fiyatların artacağına dair umudun veya inancın kaybedilmesi durumunda varlıkların ya da kripto para birimlerinin önemli bir kayıpla satılması sürecidir.
Farklı tasarım, boyut ve türlerdeki fiziksel bir Bitcoin birimidir. 2011 yılında Mike Caldwell tarafından icat edildi.
Paranın en likit şeklidir. En dar anlamıyla fiziksel madeni paralar ve banknotları ifade eder.
Amerikalı bir yatırımcıdır. ARK Invest yatırım şirketinin kurucusudur.
Geleneksel merkezi finansal hizmetleri merkeziyetsiz uygulamalar ile birleştiren ekosistemdir. Geleneksel düzenleyici politikaları modern finansal ürünler ve altyapı ile birleştirir.
Kamuya zararlı olduğu düşünülen konuşma ya da yazıları değiştirme, durdurma veya yasaklama eylemidir.
Blok zinciri sistemlerinde bir ağı yöneten bütün düzenlemelerin kullanıcılar tarafından eşit olarak belirlendiğini, takip edildiğini ve kişisel kazançlar için değiştirilemeyeceğini ifade eder.
Para politikasının oluşturulmasından ve iletilmesinden, aynı zamanda üye bankalarından düzenlenmesinden sorumlu bir finans kurumudur. Para arzını düzenleyerek ve faiz oranlarını belirleyerek bir ülkenin para sistemini ve politikalarını denetler.
Merkez bankası tarafından çıkarılan ve dijital biçimde var olan itibari para birimidir.
Finansal işlemleri kayıt altında tutan bir defterdir. Merkezi bir yönetim tarafından idare edilir.
Bir bilgisayarın programları yorumlamaktan ve işletmekten, aynı zamanda diğer bütün bileşenlerin çalışmalarını koordine etmekten sorumlu parçasıdır.
Merkezden yönetilen ve az sayıda düğüm tarafından tüm ağın kontrol edildiği bir yapıdır.
Merkezi yönetime sahip kripto para borsasıdır. Genellikle bir emir defteri aracılığıyla kullanıcılar arasındaki işlemleri kolaylaştırır.
Merkezi Finans demektir. Geleneksel finansın kripto para alanındaki karşılığıdır. Kripto para birimi ve token işlemlerinden merkezi bir borsa veya merkezi bir saklama cüzdanı hizmet sağlayıcısı gibi merkezi bir tarafın sorumlu olduğu finans türüdür. Tam tersi merkezi olmayan finans (DeFi) şeklindedir.
Merkezi Hesap Defteridir. Tek bir merkezi kişi veya kurum tarafından tutulan bir hesap defteridir. Tam tersine Dağıtılmış Defter denir.
Bir blok zincir ağına katılabilecek ve işlem yapabilecek tarafların bilindiği, erişim haklarının kontrol edildiği ve halka açık olmadığı bir ağdır. Tam tersi Merkezi Olmayan Ağ ve ayrıca Özel Blockchain şeklindedir.
Herhangi bir blok zincirin teknik bakımdan yaşanan bir değişiklik veya zorunluluk sebebiyle birden fazla kola ayrılmasıdır.
İlgili uygulamanın mantığını uygulamak için bir blockchain ağı üzerinde çalışan, öngörülen bir dilde yazılmış bir programdır. Örneğin Chaincode, Bitcoin satıcılarının kripto cüzdanlarında gerçekten Bitcoin (BTC) olduğundan emin olmak için kontroller yapar. Chaincode, Akıllı Sözleşme olarak da bilinir.
Satıcılar, işletmeler ve diğer şirketlerin herhangi bir blockchain tabanlı ürüne sahip olup olmadıklarına bakılmaksızın, pazarlama tekniği olarak "Blockchain" kelimesini kullandıklarında ortaya çıkan duruma Chainwashing denilir.
Bitcoin (BTC) transferi sırasında gönderilen tutarın adreste yer alan tutardan az olması durumunda gönderilen tutar ve işlem ücretinden arta kalan tutarın, cüzdandaki farklı bir adrese gönderilmesidir.
Binance isimli kripto para borsasının kurucusudur.
Genellikle kredi kartı ya da banka kartı ile gerçekleştirilen belirli bir işlemin ödeyicisine yönelik para iadesidir.
Verilerdeki hataları saptamak için karşılaştırmaların yapılabileceği bir adresteki doğru basamakların toplamını temsil eden sayılardır. Checksum, kullanıcıların kripto para birimlerini yanlış kişiye göndermekten kaçınmasına yardımcı olur.
Chicago Mercantile Exchange (CME)
Amerika Birleşik Devletleri'nde vadeli işlem ve opsiyon ticareti yapan en büyük borsalardan biridir.
Ana blockchain ağına ya da bir yan zincere bağlı Çocuk Zincir blockchain ağıdır. Çocuk Zincirler sayesinde kullanıcılar varlıklarını ana blockchain ağından alt zincirlere aktarabilir. Bir blockchain ağının küresel olarak ölçeklenmesini artırmayı amaçlamaktadır. Çocuk Zincirler aynı zamanda güvenliği ve verileri etkilemeyen işlemleri, etkileyenlerden ayırır, bu da daha küçük bir blok boyutunun elde edilmesine yarar. Böylece, Çocuk Zincir blokları, ana blockchain ağındaki bloklardan daha hızlı doğrulanabilir ve saniyede işlenebilen işlem sayısı artar. Buna en iyi örnek, Ardor blok zincir ağındaki bir Çocuk Zinciri olan Ignis'tir.
Bilgileri şifrelemek veya söz konusu bilgilerin şifresini çözmek amacıyla kullanılabilen herhangi bir algoritmadır.
Bir algoritma kullanılarak şifresiz metin üzerinde gerçekleştirilen şifrelemenin bir sonucudur.
Kripto para piyasasında dolaşımda bulunan ve cüzdanlar arasında alışverişe konu olan kripto para değerinin tamamıdır.
Yerel bilgisayardaki blok zinciri işlemlerine erişebilen ve bunları işleyebilen bir yazılımdır. Bunun yaygın uygulamalarından biri de kripto para yazılım cüzdanıdır.
Kapanış fiyatını ifade eder.
İnternet bağlantısı kullanılarak erişilebilen bir grup sunucudur. Söz konusu sunucularda çalışan yazılım ve veri tabanları olarak da kabul edilir.
Kripto para madenciliğidir. Şirketlerden kiralanan uzaktan işlem gücü ile gerçekleştirilir.
Herhangi bir kripto para cüzdanı üzerinde kısmi kontrole ve erişime sahip olan kişi ya da kuruluştur.
Bir bilgiyi temsil eden harf, rakam, sembol ya da şekillere kod denir. Amaç, gizliliği ve güvenliği sağlamaktır.
Madeni para anlamına gelmektedir. Kripto para dünyasında, herhangi bir platforma bağlı olmadan var olabilen kripto varlıklara coin denir.
Bir coinin kaç yaşında olduğunu, yani piyasaya sürülme tarihini anlatmak için kullanılır. İnsanlar tarafından alınıp satılabildiği an, coinin doğumu olarak kabul edilir.
İki taraf arasında transferi yapılan kripto varlıkların ve işlemin ayrıntılarının gizlenmesi işlemidir. Bu işlem, üçüncü taraf şirketler tarafından sağlanır. Böylece transferi yapan kullanıcılar, izlerini gizlemiş olur.
Kripto varlıkların alım, satım ve transfer işlemlerinin yapılabildiği bir borsadır. Öte yandan kullanıcılar, kripto varlıklarını, Coinbase Wallet adlı sanal cüzdanda muhafaza edebilir.
Soğuk depolama anlamına gelmektedir. Kripto varlıklar, internet bağlantısı olmayan soğuk depolama cüzdanlarında saklanabilir. Burada saklanan varlıklara ulaşmak daha fazla vakit alır. Uzun süreli muhafaza için kullanılır.
Soğuk depolamada bulunan bir kripto para birimi cüzdanıdır. Soğuk cüzdanlar internete bağlı değillerdir. Sıcak cüzdanlara göre daha güvenilirlerdir.
Collateralized Debt Position (CDP)
Stablecoin oluşturmak için akıllı sözleşmelerde kilitlenen teminatlanıdırılmış borç pozisyonlarıdır.
Teminatlandırılmış stablecoin olarak adlandırılır. Teminatın tamamının bir rezervde saklandığı stablecoin türüdür.
Kolektif Yatırım Planı demektir. Yatırımcılar adına yönetilen fon birimleridir. Kolektif Yatırım Planları, yetki alanına bağlı olarak daha spesifik olarak tanımlanabilir veya koşullandırılabilir.
Commingling, karıştırma demektedir. Kâr oranını artırmak için farklı yatırımcılardan gelen tüm fonları tek bir yatırımda birleştirme stratejisidir.
Emtia ve ticari mal anlamına gelir. CFTC düzenleyici bağlamında, tanımı çok geniştir ve şu anda veya gelecekteki teslimat sözleşmelerinin ele alındığı tüm malları, nesneleri, hizmetleri, hakları ve menfaatleri içerir. 2014 yılından itibaren emtia tanımı dijital varlıkları kapsamaktadır. Bireyselleştirilmiş şeyler (ör. antikalar, tablolar, menkul kıymetler ya da sinema bileti makbuzları) açıkça bu tanımın dışında tutulur.
Commodity Futures Trading Commission (CFTC)
Amerika Birleşik Devletleri Emtia Vadeli İşlemler Komisyonu ülkenin türev piyasasının düzenlenmesinden sorumlu bağımsız bir düzenleyici kurumdur.
Topluluk Yönetimi demektir. Bu yönetim sisteminde bir protokol ile ilgili kararları merkezi bir yönetim organı yerine söz konusu protokolün topluluğu alır. Topluluk, her bir tarafın belirli bir konudaki oyunu belirtmek için Yönetişim Tokenlerini kullanır. Kurucuların ve ilk yatırımcıların genellikle Yönetişim Tokenlerinin büyük çoğunluğuna sahiptirler ve böylece sonuçları (hissedar oyları gibi) kontrol ederler. Ancak bir topluluk hissedarların genellikle verdiğinden çok daha fazla karar verir.
Bir blok zincir ağında başarıyla madenciliği yapılan en son işlemlerin eksiksiz setine (diğer bloklara dahil edilmiş işlemler dahil değildir) Tam Blok denir. Bir Tam Blok, bir blockchain ağına eklenir ve zincirdeki bir sonraki bloğa yol açar.
Birleştirilebilirlik demektir: Bir sistem (ör. Ethereum) içindeki bileşenlerin (ör. protokoller) birlikte çalışabilirliğidir. Yaratıcı finansal hedeflere ulaşmak için Açık Kaynak ve İzinsiz Protokolleri bir araya getirmek, Merkeziyetsiz Finansın (DeFi) en temel özelliklerinden biridir. Bu süreç bazen "para legoları" ile oynamak olarak tanımlanır.
Composable Token, bir ERC-998 tokenidir. NFT'lere bir ek olarak yapılmıştır . Böylece NFT'ler değiştirilemez ERC-721 ve değiştirilebilir ERC-20 tokenlerinin özelliklerine sahip olurlar.
Confidential transactions veya Gizli işlemler, bir blok zincirinde gerçekleştirillen kripto para işlemlerini gizli hale getirmek için özel olarak tasarlanmış Zero Knowledge Protocol (ZKP) şifreleme protokolüdür.
Kripto para dünyasında Confirmation ya da Doğrulama, bir blok zincirine bir işlem eklendiğinden sonra gerçekte kaç blok eklendiğinin bir ölçüsüdür.
Confirmation Time ya da Onay süresi, bir işlemin bir madenci tarafından hesaplanması ve onaylanması için kullanıcının beklemesi gereken süredir.
Confirmations bir blok zincir ağındaki işlem onaylarıdır. Bir işlem, blok zincirdeki bir bloğa dahil edildiğinde onaylanmış olarak kabul edilir. Bu bloktan sonraki her yeni blok, bu işlem için ek bir onaydır.
Onaylanmış işlem demektir. Bir blockchain ağı üzerinde yürütülen ve bir blokta kanıtlanan bir işlemdir. Bir veya daha fazla onay bir işlemi tamamlar. Bunun tam tersi onaylanmamış işlemdir.
Çatışma demektir. Katılımcıların bir sistemin durumu hakkında fikir ayrılığına düştüğü bir durumdur. Örneğin, bir blockchain ağında yaklaşık olarak aynı anda birden fazla blok yayınlandığında, ağın birbiri ile çakışan sürümleri ortaya çıkabilir. Bu durumda bir hard fork'u önlemek için çatışmaların çözülmesi önemlidir.
Çatışma çözümü demektir. Bir blockchain ağının kullanıcıları arasındaki anlaşmazlığı çözdüğü kurallardır. Genelde çatışmalar, bir sonraki geçerli bloğun blockchain ağının bir sürümünde yayınlanması yoluyla çözülür. Blockchain'in diğer sürümleri daha sonra Orphan yani yetim zincir olur.
Consensus, ortak fikir birliği demektir. Bir blok zincir ağının tüm katılımcıları söz konusu blok zincirdeki blokların sırası ve içeriği üzerinde anlaştıklarında ortak fikir birliği elde edilir.
Consensus mekanizması, blok zinciri teknolojisinin ana işlevlerinin altındaki sistemdir. Bu mekanizma tüm kripto paraların temel bir işletim özelliğine sahip olmasına yarayan bir teknolojidir.
ConsenSys, kurumsal çözümlerin yanı sıra geliştirici araçları da sunan bir blok zinciri teknoloji şirketidir. ConsenSys, Joseph Lubin tarafından 2014 yılında ABD'de kurulmuştur.
Consortium blockchain, bir blok zincirinin değişmez ve şeffaflık özelliklerine sahip ancak kamuya açık bir şekilde bilgilerin paylaşılmadığı özel sektöre ait bir blok zinciridir.
Sahibine bir blok zinciri üzerindeki belirli bir mal, hizmet veya içerik grubuna erişim sağlayan token türüdür. Bir tür değişim aracı olarak, mülkiyet biçimi veya bir tür gelir akışı hakkını temsil etmek yerine tamamen tüketim amaçlı kullanım için tasarlanmıştır.
Contract Account veya Sözleşme hesabı, kripto para birimine ve hesap koduna sahip olan bir hesaptır.
Contribution Tokens, sahiplerinin ortak fikir birliği sürecine katılma hakkı veren kripto para birimleridir. Bu kişiler katılım sağladıkları ağlarda kritik role sahiptir, ağ bakımına katkıda bulunabilir veya desteklenen diğer işlemleri gerçekleştirebilir.
Değiştirilebilir Sanal Para Birimi demektir. Para birimi ile değiştirilebilen ve eşdeğer bir değere sahip olan ve/veya mal ya da hizmet satın almak için para birimi yerine kullanılabilen Sanal Para Birimleridir.
Core wallet ya da bir çekirdek kripto para cüzdanı tüm blok zincirine erişebilen bir cüzdandır.
Kurumsal hazinedir. Bir şirketin likiditesini, risk oranını, fonlarını, sermaye rezervlerini ve diğer kaynaklarını kısa ve uzun vadeli stratejilerine uygun olarak yönetmek ve kontrol etmek için kurumsal hazine kullanır.
Correction yani düzeltme, bir varlık fiyatının en az %10 oranında aşağı ya da yukarı yönde hareket etmesidir. Düzeltmeler bir varlığın aşırı satılmış veya aşırı alınmışlık durumundan sonra gerçekleşir. Düzeltme sonucundan söz konusu varlığın fiyatı gerçek talep seviyesine gelir.
Craig Wright, Bitcoin'i yaratan Satoshi Nakamoto anonim kişiliğinin arkasındaki kişi olduğunu iddia eden Avustralyalı bir bilgisayar bilimcisidir. Ayrıca Bitcoin SV ile yakında ilişkilidir.
İçerik Oluşturucu Ekonomisi demektir. Küresel veya yerel ekonominin bir alt kümesi olan içerik oluşturma yoluyla yaratıcılıklarından para kazanan bağımsız içerik oluşturuculara veya tek başına girişimcilerin içinde bulunduğu ekonomidir. İçerik oluşturucular video uygulamalarından, sosyal medya platformlarından, NFT pazar yerlerinden, Metaverse oyunlarından ve diğerlerinden gelir elde ederken, İçerik Oluşturucu Ekonomisi Web2 ve Web3 tarafından kolaylaştırılır. İçerik Oluşturucu Ekonomisi beğeniler, paylaşımlar, retweetler, takipçiler ve abonelerle çalışır.
Cross-Border Trading ya da Sınır ötesi ticaret; finansal piyasalarda, yerel bir para kullanarak küresel olarak ticaret yapmaktır.
Çapraz zincir anlamına gelir. Birbirinden bağımsız iki blockchain ağının birlikte çalışabilmesini ifade eder.
Zincirler Arası Atomic Takas demektir. Bu işlemde çapraz zincirde iki dijital varlığın değişiminin gerçekleştiği bir Atomic Takastır.
Zinciler arası iletişim anlamına gelir. Blockchain ağları arasındaki entegrasyon ve bilgi alışverişini ifade etmek için kullanılır.
Kitle fonlaması anlamına gelir. Yeni bir projenin geliştirilme çalışmalarını finanste etmek için çok sayıda kişiden küçük miktarlarda bağış toplanır. Kickstarter ve GoFundMe gibi platformlar üzerinden yapılır.
Kitle kredileri anlamına gelir. Polkadot ya da Kusama ekosistemine bağlanmak isteyen yeni projelerin, geliştirme çalışmaları için kullanıcılardan bağış olarak fon toplamasıdır.
Kitle kaynağı demektir. Proje başarılı olursa, geliştiricilerin belirli faydalar karşılığında halktan bağış talep ettiği bir kaynak yaratma yöntemidir. Kitle kaynağı toplama, katılımcılara lansman sırasında token verileceği vaadiyle bir blockchain projesini finanse etmek için kullanılabilir.
Kripto Çevre Uyum anlaşmasıdır. Kripto para birimi işletmeleri ve bireyler arasında, kripto para endüstrisini 2030 yılına kadar sıfır karbon emisyonuna getirmek için yapılan anlaşmadır. Birçok gözlemci ve endüstri katılımcısı, belirli kripto para işlemlerinin (İş Kanıtı Madenciliği ve Para Basımı) geniş çapta kabul görmesi için daha enerji verimli hale gelmesi gerektiğine inanmaktadır. Bu nedenle CCA'nın savunucuları, anlaşmanın endüstri ve sektör için iyi olduğuna inanmaktadır.
Kripto para birimlerini kullanarak eşya, mal ve hizmet alınıp satılmasını sağlayan kredi kartlarıdır.
Kripto Vadisi demektir. İsviçre ve Lihtenştayn'da kripto para birimi şirketlerinin toplanması ile oluşturulan bir ekosistemdir. İsviçre, uygun vergi ve düzenleyici sistemlerin yanı sıra eğitimli bir iş gücüne sahiptir ve aktif olarak kripto para işletmelerini ülkeye taşınmaları için teşvik etmektedir. Bu tür birçok işletmenin merkezi Zürih'in dışında, Zug'dadır.
Kriptodan-Kriptoya Borsa demektir. Kullanıcıların başka bir dijital varlığı bir veya daha fazla kripto para birimi ile satın almasına izin veren borsa türüdür. Saf Kripto Para Birimi Borsası veya Altcoin Borsası olarak da bilinir.
Dijital ortamda alınıp satılabilen, transfer edilebilen ve saklanabilen kripto varlıkara verilen addır. Bu kripto paralar, merkeziyetsiz bir kayıt defteri olan blockchain teknolojisini kullanır.
Cryptoasset Trading Platform (CTP)
Kriptovarlık Ticaret Platformu demektir. Kripto para birimlerinin ticaretini kolaylaştıran bir platformdur. Hem merkezi kripto borsaları hem de merkezi olmayan borsaları ve diğerlerini kapsar.
Cryptoasset Valuation Reading List
Kripto para birimleri hakkında bir okuma listesidir. Kripto paralara giriş yaparken öğrenilmesi gereken temel konular bu tarz listelerde yer almaktadır.
Bir merkezi otoritenin denetimine bağlı olmayan sanal varlıklardır. Bu varlıkar, kriptografi yönteminden yararlanılarak üretilir. İşlem kayıtları, çifte harcamaya izin vermeyecek şekilde tutulur. Tüm kripto paralara cryptocurrency denir.
Cryptocurrency Money Laundering
Yasa dışı şekilde elde edilen varlıkların kaynağını gizlemek ve kripto paraya dönüştürerek aklama işlemine denir. Bu illegal varlıklar, blockchain teknolojisinin anonimliğinden faydalanılarak legal varlıklara dönüştürülür.
Kripto para işlem çiftleri anlamına gelir. Satılan kripto para, işlem çiftindeki diğer birime dönüştürülür. Örneğin BTC/USDT işlem çiftinde satılan her BTC, USDT'ye dönüştürülür.
Kriptografik Çıktı demektir: Bir kriptografik hash fonksiyonunun çıktısıdır.
Bir işlem ile bilgileri içeren, belli bir uzunluğa sahip çıktıları ifade eder. Çifte harcama yapılamaması ve işlem kayıtlarının değiştirilmemesi için blockchain teknolojisinde kullanılır. Birer matematiksel fonksiyon olan bu çıktılar, benzersizdir ve ilgili işleme özel olarak üretilir.
Kriptografik Nonce: Kriptografik bir iletişimde yalnızca bir kez kullanılan rastgele bir sayıdır.
Cryptographically Secure Pseudo Random Number Generator
Kripto grafik olarak güvenli gerçek olmayan rastgele sayı üreticisi demektir. Kısaca, kripto grafide kullanıma uygun hale getirlmiş bir rasgele sayı üreticisidir.
Kripto varlıkların güvenle saklanması ve yapılan transferlerin izinin sürülememesi için uygulanan şifrelemedir. Bu şifreleme yönteminde; sayıl, rakam, sembol ve çeşitli işaretler kullanılır.
Kripto madenciliği yapılan bilgisayar sistemlerinin kötü niyetli kişiler tarafından ele geçirilmesi anlamına gelir. Kullanıcıların bu ele geçirme işleminden haberi olmaz.
Kriptoloji, kripto varlıkların güvenle saklanması ve bu varlıklara gerekli durumlarda kolaylıkla ulaşabilmesi için yapılan işlemlerin tamamını kapsayan terimdir. Kriptografi (varlıkları şifrelemek) ve kriptanaliz (şifrelere gerek duymadan varlıklara erişmek), kriptolojinin alt dallarıdır.
Kripto ağı demektir: Kripto para birimleri tarafından sistemi mümkün olduğunca merkezi olmayan bir şekilde tutarken bilgileri ayrıştırmak için kullanılan mekanizmadır.
Ethereum blok zincirinde algoritmik olarak oluşturulmuş ve benzersiz 10.000 adet NFT'den oluşan bir koleksiyondur. CryptoPunk'lar 24 x 24 piksel boyutundadır, ancak koleksiyon NFT pazarında en çok takip edilenlerden biridir ve bazılar milyonlarca dolardan alınıp satılmıştır.
Proof of Work altyapısının kullanıldığı kripto madenciliği algoritmasıdır. Bu algoritma, kripto madenciliğinin CPU'lar ile daha merkeziyetsiz şekilde yapılabilmesini sağlar. Grin (GRIN) projesi, bu protokolü kullanmaktadır.
Para, mal veya hizmetler için değişim aracı olarak kullanılan birimlerdir. Fiziksel veya dijital formlarda üretilebilir. Kâğıt, madeni ve dijital paralar ile kripto varlıklar, currency olarak kabul edilir.
Bir hükümet tarafından dolaşıma sokulan ve ihraç edildiği ülkede genel olarak yasal bir değişim aracı olarak kabul edilen paradır. Madeni para, kağıt para veya başka bir temsilde olabilir.
Bir para biriminin değerinin ani biçimde düşmesi veya istikrarsız hale gelmesi anlamına gelir.
Emanete dayalı anlamına gelir. Kripto varlıkların, üçüncü tarafların kontrolünde muhafaza edildiği cüzdan türüdür. Kripto borsalarının cüzdanları, custodial olarak bilinir. Burada güvenlikten sorumlu olan kullanıcılar değil, borsalardır.
Kullanıcıların varlıklarını korumaktan sorumlu finans kuruluşlardır. Bu kuruluşlar, müşterilerin varlıklarını dijital veya fiziksel formda tutabilir. Saklanan varlıklara örnek olarak; hisse senetleri, mücevherler, para ve kripto varlıklar verilebilir.
Belirli bir varlığın mülkiyeti, kontrolü ve saklanmasıdır. Kripto para alanında saklama hizmeti sunmanın en dikkate değer yönü, söz konusu varlığı/varlıkları tutan bir kripto cüzdanına veya donanım cüzdanına ait Özel Anahtarın tutulmasını içerir. Saklama genellikle harici bir Vasi içerir.
Cut-throughs veya işlem geçişi, düğümlerin ara işlemleri doğrulama ihtiyacını ortadan kaldıran işlemleri doğrulamaya yönelik olan bir tekniktir.
Kripto dünyasının merkeziyetsizliliği ve güvenliğini sağlamayı görev edinmiş kriptograflardan oluşan bir gruptur. Topluluğun “A Cypherpunk’s Manifesto” adlı manifestosu, 1992 yılında Eric Hughes tarafından kaleme alındı.
Bir varlığın günlük açılış fiyatı demektir. Takip edilen zaman dilimine bağlı olarak değişebilir. Günlük açılış seviyeleri genellikle piyasayı kimin kontrol ettiğini bulmak için kullanılır.
Kripto para işlemleri için tasarlanmış bir yönlendirme protokolüdür. Ağ gözlemcisinin, bir işlemi göndericinin IP adresine bağlama ihtimalini azaltmak amacıyla oluşturulmuştur.
Sadece özel bir internet tarayıcısı aracılığıyla erişim sağlanabilen gizli internet siteleri topluluğudur. İnternet etkinliğinin gizli ve anonim tutulması amacıyla kullanılır.
Hassas verilerin işlenmesinden sorumlu olan veri koruma ve güvenliği alanını ifade eder. Kişisel bilgilerin işlenmesi konusunda bireyin veya grubun tek aktör olduğu ve tüm gizlilik yasalarına tam olarak uyması gerektiği anlamına gelir.
Veri kazıma anlamına gelir. Yerel veritabanlarına ya da bilgisayar yazılımı kullanan diğer uygulamalara kaydetmek üzere internet sitelerinden veri çıkarmanın bir yöntemidir. İnternetten kazınan veriler ile fiyat karşılaştırması yapılabilir.
Veri ambarı demektir. Çiftliklerde tahılın ambarlarda nasıl depolandığına benzer şekilde, bir kuruluşta, kuruluşun diğer bölümlerinden izole edilmiş ve kuruluş tarafından erişilemeyen bir bilgi koleksiyonudur.
Veri tabanı demektir. Kripto para piyasasında gerçekleşen tüm işlemlerin sanal bir defterdir.
ICO'ların (İlk Dijital Para Arzı) tokenlarını ne zaman satışa çıkaracağını gösteren bir terimdir. ICO, kripto para birimlerini piyasaya sürerken düzenlenen bir tür finansman kampanyasıdır.
Varlıkların fiyatlarında gün içi yaşanan değişikliklerden kâr elde etmek için söz konusu varlıkları sık sık alıp satma anlamına gelir. Yatırımcı, alım-satım yaptığı varlıkların kısa vadeli fiyat hareketlerini tahmin etmeye çalışır.
Distributed Denial of Service (DDoS) yani Dağıtık Hizmet Engelleme saldırılarının kısaltmasıdır.
Uzun süreli düşüş trendi gösteren bir varlığın, kısa bir süre boyunca yukarı yönlü hareket etmesine ve tekrar düşüşü sürdürmesine denir. Söz konusu hareket ayı piyasasında gözlemlenir.
Birden fazla nedenden dolayı artık var olmayan kripto para birimlerine denir. Terk edilmiş, dolandırıcı olduğu ortaya çıkan, düşük likiditeye veya yetersiz finansmana sahip projelerin dijital varlıklarıdır.
Merkezi kırılma noktalarının bulunmadığı bir sistemi ya da merkezi otorite figürü bulunmayan bir organizasyonu ifade eder. Bitcoin, merkeziyetsiz bir sistemin örneğidir.
Decentralized Applications (DApps)
Dağıtık bir bilgi işlem sistemi yani bir blockchain ağı üzerinde çalışan uygulamalardır. Merkeziyetsiz eşler arası ağlarda çalışan uygulamalara denir.
Decentralized Autonomous Cooperative
Merkezi Olmayan Otonom Kooperatif demektir. Kurumsal sorumluluk konularını ele almak için kullanıcılar tarafından kontrol edilen bir tür özerk yönetişime sahip kuruluştur.
Decentralized Autonomous Initial Coin Offerings (DAICO)
Vitalik Buterin tarafından ortaya atılan bir fikirdir. Yatırımcıların, geliştiriciler tarafından kaydedilen ilerlemelerden hoşnut olmamaları durumunda demokratik bir oylama aracılığıyla fonların otonom olarak yatırımcılara geri dönmesi sağlanır.
Decentralized Autonomous Organizations (DAO)
Merkeziyetsiz Otonom Organizasyon anlamına gelir. Herhangi bir otoriteye bağlı olmaksızın bilgisayar kodlarının yönettiği bir sistemdir. Ethereum ağını kullanır ve akıllı sözleşmeler ile çalışır. Karar verme gücü otomotik bir sisteme devredilir. Böylece manipülasyona son verilmesi amaçlanır.
Merkeziyetsiz veri tabanı anlamına gelir. Belirli bir süzgeçten geçirilen içerikler, ilgili sunucuya transfer edilir. İşlem trafiğinin fazla olduğu ağlarda kullanılır. Kullanıcıların otomatik olarak ilgili sunucuya yönlendirilmesi sağlanır.
Kullanıcıların alım-satım işlemlerine başlamak için para yatırmalarını gerektirmeyen merkeziyetsiz borsaları ifade eder. Kullanıcılar, doğrudan kendi cüzdanlarından alım-satım yaparlar. Kripto para işlemlerinin iki taraf arasında direkt olarak yapılmasına imkân tanır.
Merkeziyetsiz Finans demektir. Merkezi olmayan teknolojiler, özellikle blockchain ağları ve merkezi olmayan uygulamalar (dApps) tarafından sağlanan ekonomik paradigma değişimidir. DeFi'nin savunucuları, tasarruf, kredi, ticaret, sigorta gibi günümüzde kullanılan hertür finansal hizmete, akıllı telefon ve internet bağlantısı olan herkesin erişebileceği küresel bir açık alternatif olmasını hedefliyor.
Blockchain ağları ve merkeziyetsiz uygulamalar için bir platformun aracısız ve adil yönetiminin gerçekleştirildiği prosedürleri ifade eder. Platform teknolojisi, stratejileri, güncellemeleri ve düzenlemeleri için farklı oylama tekniklerini gerektirir.
Decentralized Identifier (DID)
Küresel olarak eşsiz, üst düzey kullanılabilirlikle beraber çözümlenebilir ve kriptografik olarak doğrulanabilir olan yeni bir tanımlayıcı türüdür. Güvenli iletişim kanallarının oluşturulması için tipik olarak ortak anahtarlar ve hizmet uç noktaları gibi kriptografik materyaller ile ilişkilendirilir.
Merkeziyetsiz piyasa anlamına gelir. Merkeziyetsiz piyasada teknoloji, yatırımcıların merkezi bir borsadan çalışmak yerine doğrudan birbirleriyle anlaşmalarına imkân tanır. Merkeziyetsiz para birimi kullanan sanal piyasalar, merkeziyetsiz piyasalara örnek olarak verilebilir.
Merkeziyetsiz ağ anlamına gelir. Merkeziyetsiz ağlar, oldukça dağıtık bir şekilde organize edilmiştir. Ağ içerisinde yer alan her bir düğüm, diğer sistemlerle nasıl etkileşime gireceğine dair bağımsız karar verme yetkisine sahip ayrı bir otorite işlevi görür.
Kullanıcıların, müşterilerin ve satıcıların, ağı güvenli ve çalışır durumda tutmak için herhangi bir üçüncü tarafa güvenmek zorunda kalmadan para alışverişinde bulunabilecekleri bir sistemi ifade eder. Merkeziyetsiz ödeme ağları, farklı seviyelerde merkeziyetsizlik, ölçeklenebilirlik ve güvenlik getiren blockchainler kullanılarak oluşturulmuştur.
Blockchain tabanlı sosyal medya olarak da bilinir. Blockchain veya DAG gibi dağıtık defter teknolojileri (DLT) tarafından desteklenen sosyal medya platformlarını ifade eder. Söz konusu platformlardaki faaliyetler, herhangi bir merkezi otoritenin kontrol edemediği veya denetleyemediği merkeziyetsiz bir protokolde geri alınamaz bir şekilde kaydedilir.
Bir altcoin fiyatının artık Bitcoin'in veya diğer kripto para birimlerinin fiyat trendini takip etmediğinde oluşan durumdur. Kısaca, Bitcoin fiyatı arttığında, altcoin'in fiyatı düşer ve bunun tam tersi de yaşanabilir.
Daha önce şifrelenmiş bilgilere erişim sağlanabilmesi için şifreleme sürecinin geri alınmasıdır. Okunamayan verilerin (şifreli metin) okunabilir (düz metin) hale getirilmesi demektir.
World Wide Web'in (WWW) kısmen gizli olan bölümüdür. Google, Bing ve DuckDuckGo gibi geleneksel web arama motorları tarafından indekslenmeyen sayfaları içerir.
Merkeziyetsiz finans anlamına gelir. Blockchain sistemleri üzerinde geliştirilmekte olan finansal uygulamalardan meydana gelen ekosistemi ifade eder. Birden fazla türde finansal hizmet ve ürün oluşturmak için merkeziyetsiz ağların ve açık kaynaklı yazılımların kullanımını destekleyen bir harekettir.
Farklı merkeziyetsiz finans platformlarındaki işlemleri tek bir yerde toplayarak kullanıcılara zaman kazandıran ve kripto para işlemleri için verimliliği artıran bir platformdur. Yatırımcıların daha bilinçli kararlar vermelerini sağlar.
Pump ve dump şemalarıyla bilinen, merkeziyetsiz finansın itibarsız tarafıyla ilişkili bir alt kültürdür. Merkeziyetsiz finansın şaka ve dolandırıcılık arasındaki ince çizgide bulunan, kuralsız ve düzenlenmemiş kripto para projeleriyle ilgili bir boyutu vardır. Söz konusu projeler, bu alt kültürün doğal yuvasıdır.
Piyasalarda belirli bir zaman diliminde fiyatların sürekli düşüş göstermesine denir. Enflasyonun tersinin gerçekleştiği durumu anlatmak için de kullanılan bir terimdir.
Delegated Proof-of-Stake (dPOS)
Konsensüs mekanizmalarından biridir. Hisse kanıtı olarak bilinen konsensüs mekanizmasının temel kavramlarının geliştirilmiş halidir. Herhangi bir kullanıcı, cüzdanında bulunan kripto varlıklarını farklı bir kullanıcıya delege eder. Söz konusu varlıklar, delege edilen kullanıcının varlıkları olarak değerlendirilir. Bu şekilde delege edilen kullanıcının ağ üzerindeki söz hakkı artar.
Bir varlığın kripto para borsasından çıkarılmasıdır. Bu, proje ekibinden gelen bir talep nedeniyle gerçekleşebilir. Bunun dışında proje ekibinin ya da varlığın kendisinin artık kripto para borsası tarafından ortaya konan listeleme gereksinimlerini karşılamamasından da kaynaklanabilir.
Demüraj demektir. Bir para birimini zaman içinde elde tutmanın maliyetidir. Temel olarak, döviz biriktirmeyi caydırmak ve dolaşımı teşvik etmek için bir taşıma bedelidir.
Denial-of-Service (DoS) Attack
Hizmet Reddi (DoS) Saldırısı, bir makineyi veya ağı kapatarak kullanıcıları tarafından erişilemez hale getirmeyi amaçlayan bir saldırı türüdür. DoS saldırıları, hedefini trafikle doldurur veya bir ağı çökertmek için çok fazla bilgi gönderir.
Depository Trust and Clearing Corporation (DTCC)
1999 yılında kurulan DTCC Amerika Birleşik Devletleri'nde finansal piyasalar için takas ve tasfiye hizmetleri sağlayan bir finansal hizmetler şirketidir.
Limit emirlerine dayalı olarak alım ve satım isteklerini bir çizelge üzerinde gösteren grafiktir. Piyasanın bir işlemi kabul etme ihtimalinin en yüksek olduğu noktayı gösterir.
Değeri, dayanak varlığın değerine bağlanmış olan bir finansal araçtır. Son derece yaygın ve popülerdir. Genellikle riskten korunma amaçlı kullanılır.
Vadeli işlem sözleşmeleri veya opsiyonlar gibi finansal araçlar için kullanılan piyasadır. Piyasa, borsada işlem gören türev ürünler ve tezgahüstü türev ürünler olmak üzere ikiye ayrılabilir.
Anahtarların ve adreslerin tek bir seed üzerinden oluşturulduğu bir tür kripto para cüzdanıdır. Bu kripto para cüzdanı, belirli bir algoritma ve seed üzerine kuruludur.
Kripto para yatırımcılarının tek bir arayüzde birbirinden farklı finansal araçlardan faydalanmalarına imkân tanıyan, nispeten yeni bir blockchain tabanlı hizmet türüdür. Merkeziyetsiz borsalar tarafından sunulan fiyatlar ve likidite için gezgin görevi görür.
Sosyal medya platformlarında kullanılan popüler bir terimdir. Portföylerinin değeri yüzde 20'den fazla düşse bile kripto varlıklarını elinde tutan kişileri ifade eder.
Blok üretimi için gerekli olan çabayı ifade eder. İş kanıtı blok zincirleri, ağdaki hash gücü miktarına bağlı olarak bunun artmasına veya azalmasına neden olan belirli kurallar uygular. Bu, blokların çok hızlı bir şekilde üretilmemesini ve ağın güvence altına alınmasını sağlamak için yapılır.
Pozitif olan ve pozitif olmayan durumlarda veri üretebilen, depolayabilen ve işleyebilen elektronik teknoloji olarak tanımlanabilir. Pozitif olan, 1 rakamı ile ifade edilir veya temsil edilir. Pozitif olmayan ise 0 rakamı ile ifade edilir veya temsil edilir.
Dijital sanat anlamına gelir. Dijital araçlar ile oluşturulmuş herhangi bir şey olarak tanımlanabilir. Tipik olarak Ethereum blockchain ağını kullanan NFT'ler, dijital sanatı hiç olmadığı kadar değerli bir hale getirdi.
Dijital varlık anlamına gelir. Kripto ve finans teknolojisi dünyasında dijital varlık, herhangi bir değerin dijital temsilini ifade eder. Söz konusu değer, tokenize edilir. Ortaya çıkan tokenlar, doğrulanmış ve dağıtık bir deftere kaydedilmiş tam sahipliği veya kısmi sahipliği temsil edebilir.
Dijital varlık koruyucusu anlamına gelir. Bir yatırımcı veya müşteri adına dijital varlıkları gözetmekten sorumludur. Dijital varlıkların gözetimi; varlıkların güvenli bir şekilde saklanmasını sağlamak için gelişmiş güvenlik ve iç kontrol süreçlerini gerektirir.
Dijital varlık ekosistemi anlamına gelir. Kripto alanında var olan her şeyi içeren bir yerdir. Birbirinden farklı kripto para birimlerini, NFT'leri, sabit coinleri, vadeli işlemleri, ürün ve hizmetleri içerir.
Dijital Takas Ekonomisi anlamına gelir. Blockchain teknolojisi üzerinden yapılan kripto para alım satımları, takas ekonomisinin dijital ortamdaki versiyonudur.
Dijital emtia demektir. Dijital ortamda var olan ürünleri tanımlamak için kullanılır. Kripto paralar, bir sözleşmeyi temsil eden ve alınıp satılabilen dijital emtialar olarak bilinir.
Dijital para demektir. Günlük hayatta bir değişim aracı olarak kullanılan paraların, dijital ortamda üretilen ve işlem gören şeklidir. Merkez Bankaları tarafından üretilir ve kontrol edilir.
Dijital kimlik, bir kullanıcının sanal dünyadaki benzersiz kimliğini kanıtlayan anahtardır. Çevrimiçi ya da ağa bağlı kimlik de denilmektedir. Dijital parmak izi olarak düşünülebilir.
Bir kullanıcının kimliğini ve göndericisi olduğu verilerin doğruluğunu kanıtlayan belirteçlere, dijital imza denilir. Gönderilen veri ile gönderici arasında güvenli bir ilişkilendirme kurar. Karmaşık dodlardan oluşan bir kimlik doğrulama yöntemi olarak düşünülebilir.
Dijital ikiz demektir. Gerçek zamanlı olarak güncellenen ve gerçek dünyadaki nesne, hizmet, süreç veya sistemi simüle etmek veya test etmek için kullanılan fiziksel bir nesnenin, hizmetin, işlemin veya sistemin sanal karşılığıdır. Avatar ile karıştırılmamalıdır.
Mum grafiklerindeki hacimli ve uzun mumları anlatmak için kullanılır. Bir ürünün fiyatında gerçekleşen ani değişiklikler sonucu oluşur. Argo bir kelimedir.
Kripto dünyasında dip, bir coinin en düşük fiyat seviyesini temsil eder. Dip fiyatı, bir kripto paranın alımının yapılabileceği bölgeyi ifade etmektedir.
Türkçeye "yönlü düz ağaç" olarak çevrilmiştir. Blockchain sisteminden farklı olarak bloklar yoktur, işlemler üst üste kaydedilir. Bir işlemin doğrulanması, üzerine başka bir işlemin inşa edilmesiyle mümkündür. Böylece farklı bir işlemin referans verdiği işlemler, doğrulanmış olur.
Genellikle NFT ve DeFi toplulukları tarafından tercih edilen bir sesli, görüntülü ve yazılı mesajlaşma platformudur.
İndirim Tokeni demektir. Sahibine, İndirim Tokeni şartlarına göre, ilgili protokolde gerçekleştirilen işlemlerde gelecekte bir noktada indirim elde etme hakkı sağlayan bir tokendir.
Dağıtılmış fikir birliği anlamına gelmektedir. Bir ağa bağlı bütün düğümler (kullanıcılar) arasında varılan anlaşmaya verilen isimdir. Blockchain teknolojisinin temelinde bu mekanizma yatmaktadır.
Distributed Denial of Service (DDoS) Attack
Dağıtılmış hizmet reddi saldırısı anlamına gelir. DDoS saldırısında, bir web kaynağına çok sayıda sahte istek gönderilir. Böylece söz konusu sayfanın istek işleme kapasitesi aşılır ve sayfanın düzgün işleyişi bozulur.
Dağıtılımış defter; bir işleme dair kayıtların, farklı ağlar tarafından kontrol edildiği ve güvenliğinin sağlandığı teknolojidir. Ağa bağlı çok sayıda katılımcı, söz konusu verileri onaylamakla yükümlüdür.
Distributed Ledger Technology (DLT)
Dağıtılmış defter teknolojisi anlamına gelmektedir. Bir varlığa ait verilerin ve işlemlerin, birbiriyle entegre farklı ağlar tarafından onaylanması demektir. Böylece bir merkez tarafından kontrol edilmeyen verilerin güvenliği sağlanmış olur.
Merkezi olmayan dağıtılmış ağ anlamına gelmektedir. Bir işleme dair veriler, görevler ve uygulama aşaması; birbiriyle iletişim halinde olan farklı ağlara dağıtılır. Böylece otomatik bir denetleme mekanizması oluşturulur ve güvenlik sağlanır. Blockchain tekonoloji tarafından kullanılır.
Çeşitlendirme anlamına gelmektedir. Riski azaltmak için birden fazla kripto para projesine yatırım yapmaktır. Böylece portföye eklenen ürünlerden bazıları kötü performans gösterse bile, diğer projelerden elde edilen kazanç sayesinde zarar minimuma indirilmiş olur.
Token ekonomisinin dört temel bileşeninden biridir. Bir kripto varlığın mülkiyetinin, kime ait olduğunun kanıtlanması ve belgelenmesi anlamına gelir.
Billy Markus ve Jackson Palmer tarafından tasarlanan Shiba Inu temalı bir kripto para birimidir. Dogecoin meme coinlerin ilkidir ve başlangıçta kripto para pazarındaki spekülasyonlarla dalga geçme amacıyla yaratılmıştır. Bununla birlikte, toplam piyasa değeri ile sürekli olarak ilk 20'de yer alan bir kripto paradır. Ancak sınırlı bir arza sahip olmaması ve herhangi bir hizmet sunmaması yüzünden değeri tamamen spekülsyona dayanmaktadır.
Kripto piyasasındaki orta ölçekli varlığa sahip yatırımcıları anlatmak için kullanılır. Küçük yatırımcılara fish (balık) denir. Büyük yatırımcılar ise whale (balina) olarak anılır. Dolphin olarak tanımlanan yatırımcılar, ikisinin arasındadır.
Baskınlık anlamına gelmektedir. Bitcoin ve Ethereum gibi kripto paraların, diğer coinler üzerindeki baskınlığını anlatmak için kullanılır. Diğer coinlerin fiyatları, genellikle bu coinlerin hareketlerine bağlı olarak yükselir veya düşer.
Bitcoin'in yaratıcısı Satoshi Nakamoto olarak tanınır. 2008 yılında Bitcoin teknolojisini tanıtan bir makale yayımlamıştır. Newsweek adlı dergi, bu gizemli mucidin, Japon asıllı ABD'li fizikçi Dorian Nakamoto olduğunu öne sürmüştür. Dorian Nakamoto ise bu iddiaları reddetmiştir.
Polkadot (DOT) ve Kusama (KSM) ekosistemlerinden bahsetmek için kullanılan bir kısaltmadır. Birbirine entegre olan bu iki platformdan bahsederken DotSama kısaltması kullanılır.
Çifte harcama saldırısı, aynı kripto paranın birden fazla defa hileli şekilde harcanması durumudur. Bunun yaşanmaması için madenciler, işlem kayıtlarını açık kaynaklı blockchain ağlarına kaydeder.
Çifte harcama demektir. Bir kişi veya grup, uyguladığı saldırı yöntemleriyle harcadığı tokenleri sanki harcanmamış gibi gösterebilir. Bunun yaşanmaması için madenciler, kripto işlemlerini blockchain ağındaki bloklara kaydeder. Kayıtlar herkese açık ve geri döndürülemez olduğundan çifte harcama yapılamaz.
İnternette ifşa etme demektir. Birisinin kişisel ve özel bilgilerini çevrimiçi olarak kamuya ifşa etme edilmesidir.
Dual-Token Economy/Model (Two-Token Economy)
Çift token modeli, ekosisteminde iki farklı token bulunan kripto projelerini tanımlar. Bu tokenler, platformdaki işlemlerin daha hızlı yapılabilmesi amacıyla farklı görevleri yerine getirir.
Bir ürünün fiyatında görülen ani düşüşlerdir. Bu düşüşlere; ürünle ilgili olumsuz haber, büyük bir yatırımcının elindeki varlığı satması ve küresel piyasalarda yaşanan bir çalkantı neden olabilir.
Bir ülke veya şirket, iç piyasada alım satımı yapılan bir ürünü dış piyasada daha düşük fiyattan satabilir. Sony firmasının Play Station adlı oyun konsollarını Türkiye'de görece daha düşük fiyattan satması buna örnektir.
Toz anlamına gelir. Kullanıcıların cüzdanlarında kalan küçük miktarlardaki coinlerdir. Bunlar küsuratlar halinde olduğu için alım satımı yapılamaz.
Genellikle alım satımlar sonrası dijital cüzdanlarda kalan küçük miktardaki coinlerdir. Bazı durumlarda, saldırı amaçlı kötü niyetli kişiler tarafından gönderilmekte ve cüzdanın gizliliği kırılmaya çalışılmaktadır. Bu miktardaki coinler alınıp satılamaz veya transfer edilemez.
Dusting saldırısı adlı yöntemde, kullanıcıların özel cüzdanlarına küçük miktarlarda çok sayıda coin gönderilir ve hesap bilgileri ele geçirilmeye çalışılır.
Dinamik Para Teklifi, ICO adlı kitle fonlamasına bir alternatif olarak ortaya çıkmıştır. DAO Maker platformu tarafından geliştirilmiştir. Projeye bağış yapan bir yatırımcı, gidişattan memnun olmazsa parasını geri çekebilir.
Açılımı, Do Your Own Research; anlamı ise "kendi araştırmanızı yapın" demektir. Tahminlerini paylaşan analistler, her yatırımcının kendi sorumluluğunu alması gerektiğini bu kısaltma ile ifade eder.
E-Para demektir. Para birimi veya itibari para biirmlerinin dijital bir temsilidir.
E-Değerli Metal demektir. Altın veya gümüş gibi veya daha fazla değerli metallerin mülkiyet payını temsil eden dijital veya elektronik varlıktır.
E-Signature, Elektronik imza veya e-imza demektir. E-imza, bir belgenin veya sözleşmenin imzalanırken fiziksel imza yerine herhangi bir elektronik işaretin ya da sembolün kullanılmasıdır.
Eclipse saldırıları, bir saldırganın bir düğüm veya kullanıcı etrafında yapay bir ortam oluşturduğu ve etkilenen düğümü kötü bir işlem yapması manipüle ettiği bir siber saldırıdır.
Belirli bir kripto para biriminin bulunduğu ve faaliyet gösterdiği dünyadır. Ekosistemler kendi içlerinde (Ethereum ekosistemi, Bitcoin ekosistemi vb.) veya bir bütün olarak incelenebilir. Ekosistemler arasında kripto paralar, tokenler, cüzdanlar, borsalar, blok zincirleri, protokoller, geçerli yasa ve yönetmelikler ve kullanıcılar yer alır. Kripto para birimlerinin popülaritesini ve faydasını artırmasına izin veren her şey ve başarısının önündeki her engel ekosisteminin bir parçasıdır.
Kripto para ve blok zincir teknolojisinin karışık noktalarını açıklamak için kullanılan "5 yaşındaymışım gibi anlat" tabirinin kısaltmasıdır.
Elliott Waves teorisi hisse ve kripto para ticareti yapanlar için çok önemli bir tenik analiz aracıdır. Tekrarlanan fraktal dalga modellerini gözlemleyen Ralph Nelson Elliot tarafından 1930'larda geliştirildi.
Elliptic Curve Digital Signature Algorithm (ECDSA)
Elliptic Curve Digital Signature Algorithm veya ECDSA, Bitcoin tarafından fonların yalnızca hak sahipleri tarafından harcanabilmesini sağlamak için kullanılan bir kriptografik algoritmadır. Bitcoin için bunlar Secp256k1 ve SHA256'dır.
EMA (Exponential Moving Average)
EMA (Exponential Moving Average) ya da üstel hareketli ortalama, eski grafik inclemeleri korurken bir varlığın son fiyat değişikliklerini ve veri göstergelerini vurgulayan teknik bir göstergedir.
Email Spoofing ya da e-posta dolandırıcılığı kullanıcıları bir e-mail'in başka bir kişiden geldiğini düşünmeleri için kandırmak için dolandırıcılar tarafından kullanılan bir tekniktir.
Kripto para dünyasında Emission yada emisyon kripto para birimlerinin üretilme ve yayınlanma hızını ifade eder. Örneğin Bitcoin ağına her 10 dakika bir blok eklenir.
Encryption, şifreleme demektir. Şifreleme, bilgilerin gerçek anlamını gizleyerel koda dönüştürülmesidir. Bilgileri şifrelemenin ve şifreyi çözmenin arkasındaki bilim alanı kriptografidir
End User License Agreement (EULA)
Son Kullanıcı Lisans Anlaşması demektir. Bir yazılım uygulaması kullanıcısına, kullanıcının yazılımda belirtilen koşullara uyması şartı ile uygulamayı kullanma hakkı veren bir sözleşmedir.
Çoğu kripto para ağında enerji sadece yeni paraların yaratılmasına harcanır. Energy-Multiuse ağlarında ise enerji hem yeni para basımı hem de ikincil bir faydalı etki için harcanır. Böylece ağın genel enerji gideri azaltılır.
Enterprise Ethereum Alliance (EEA)
Enterprise Ethereum Alliance ya da EEA, Ethereum ağını geliştirmek için birlikte çalışan kuruluş ve şirketlerdir.
Environmental, Social, and Governance (ESG)
Çevresel, Sosyal ve Yönetişim demektir. Giderek artan sayıda işletme, yatırımcı ve diğer paydaşlar tarafından çeşitli karar alma süreçlerinde (daha geleneksel faktörlerin yanı sıra) dikkate alınan üç faktördür. Örneğin, bir yatırımın parçası olarak ESG durum tespitinin yapılması. Bir şirket tarafından ESG ile ilgili açıklamalar veya ESG araştırma sağlayıcıları tarafından bir rapor hazırlanması ile elde edilir. Kripto para birimleri açısından ESG, İş Kanıtları ve Hiss Kanıtları ortak fikir mekanizmalarının çevresel etkisi ve ayrıca Merkezi Olmayan anlaşmalardaki uygun yönetişim üzerinde büyük bir rol oynar.
Epoch, makine öğreniminde kullanılan bir terimdir. Epoch, makine öğrenimi algoritmasının tamamladığı tüm eğitim veri kümesinin geçiş sayısını gösterir.
En büyük ikinci kripto para birimi ağı olan Ethereum'un token standardo olan Ethereum Yorum Talebinin kısaltmasıdır.
Ethereum blok zincir ağında tasarlanan ve sadece Ethereum ağında kullanılabilen kripto para birimlerinin standardıdır. Bu kripto paralar alışveriş yapmak için yada kripto almak için kullanılabilir.
Ethereum ağındaki akıllı sözleşmeler tarafından desteklenen token standardıdır. ERC-223 kullanıcıların fonların güvenli bir şekilde dijital cüzdanlara aktarmasına yarar.
Ethereum blok zincirindeki değiştirilemez tokenlerin (NFT) stasndadıdır. NFT'ler diğer kripto para birimlerine benzemezler ve ERC-721 standardı sayesinde eşsizdirler.
ERC-20 token standardından ortaya çıkan ERC-777, Ethereum ağındaki değiştirilebilir tokenlerin standardıdır. ERC-777 tokenleri mevcut merkezi olmayan borsalarda işlem görebilir.
Escrow, bir sözleşme taraflarının anlaştığı yükümlülükler yerine getiriline kadar üçüncü bir tarafın varlıkların ya da belgelerin kontrolüne sahip olmasıdır. Escrow kripto paralardan daha eskidir ve finansal sektörün her alanında kullanılabilir.
Elektronik spor ya da e-spor olarak da bilinir. Profesyonel bilgisayar oyuncuları, izleyicilerin internet üzerinden takip edebildiği mücadeleler yapar. Profesyonel spor karşılaşmaları gibidir.
Ether, kısaca ETH olarak bilinir. Ethereum ağı üzerindeki işlemleri kolaylaştıran bir ödeme aracıdır.
30 Temmuz 2015'te yayına giren akıllı sözleşme işlevine sahip açık kaynaklı dağıtılmış genel blok zinciri ve işletim sistemidir. Ethereum piyasa değeri ile en büyük kripto paradır. Akıllı sözleşmeler, merkeziyetsiz finans gibi alanlarda lider konumdadır. Çıktığından, 2022'nin sonlarına kadar İş Kanıtları ortak fikri ile çalışmıştır. 15 Eylül 2022'de Hisse Kanıtları ortak fikir mekanizmasına geçmiştir. Bu açıdan güncellemeler ilerleyen yıllarda gelmeye devam edecektir.
Ethereum Kamuya Açık Blockchain ağında yapılan ve ilerleyen süreçte yapılacak büyük güncelleme için kullanılan genel terimdir. 2022'nin başlarında, eskiye göre daha popüler olmuştur ve ilk kayda değer aşaması olan Birleşme güncellemesi 15 Eylül 2022'de sorunsuz bir şekilde tamamlanmıştır. Bu güncelleme ağın enerji tüketimi, ölçeklenebilirlik, gecikme süresi ve ağ güvenliği dahil olmak üzere orijinal Ethereum ağında bulunan daha büyük sorunların bazılarını ele almaktadır. Ayrıca ağ,İş Kanıtları madencilik modelinden Hisse Kanıtları modeline geçmiştir. Bu güncelleme ile klasik Ethereum madenciliği sona ermiş olup artık staking yöntemi ile madencilik yapılmaktadır.
Ethereum Improvement Proposal (EIP)
Ethereum İyileştirme Önerileri anlamına gelir. Ethereum platformunun standartlarını belirleyen yönergelerdir. Ethereum ağının çalışma yöntemini sağlıklı şekilde yenileyen değişiklikler de bu kapsamdadır.
Ethereum Request for Comment (ERC) Token Standard
Ethereum Yorum Talebi demektir. Kısaltması ERC şeklindedir. Onay almak için Ethereum topluluğuna sunulan belirli standartlar oluşturmayı amaçlayan bir protokoldür.
İki Ethereum arasında gerçekleşen transfer işlemleri anlamına gelir. Bu transfer talimatları, kriptografiden yararlanarak oluşturulan kodlardır.
Ethereum Virtual Machine (EVM)
Ethereum Sanal Makinesi anlamına gelir. Ethereum ağı üzerinde merkezi olmayan uygulamalar geliştirmek için kullanılan yazılıma verilen isimdir. Uygulama geliştiricilerin, güçlü bilgisayar donanımlarına olan ihtiyacını ortadan kaldırır.
Borsa demektir. Her türlü yatırım aracının alınıp satılabildiği ve takas edilebildiği pazar yerleri olarak tanımlanabilir. Borsaların görevi, ürünlerin alım ve satım fiyatlarını şeffaf şekilde paylaşmak, alıcı ile satıcıyı güvenilir zeminde bir araya getirmektir.
Borsa yatırım fonu anlamına gelir. Hisse senedi özelliği taşırlar ve borsalarda işlem görürler. Düşük vergi oranları ve maliyetinin az olması nedeniyle tercih edilmektedir.
Sanal para birimini gerçek para birimi, fonlar veya diğer sanal para birimleri karşılığında takas eden bir işletme olarak faaliyet gösteren tarafdır.
Exit dolandırıcılığı demektir. Genellikle yeni bir kripto para birimi projesinin ICO, IEO ya da IDO gibi ilk satış etkinliği yaptığı ve ardından satış sırasında veya sonrasında yatırımcıların parasıyla birlikte ortadan kaybolduğu bir dolandırıcılık türüdür.
İlk olarak 2016 yılında Joel Monegro'nun bir makalesinde ortaya çıkan bir teoridir. Bu teoriye göre internet (merkezi bir sistem) ve Blok Zincirleri (merkeziyetsiz sistem) arasındaki temel farklardan biri protokollerin ve uygulamaların göreli "kalınlığı" (burada kalınlık değeri temsil eden bir vekildir) vardır. Monegro'ya göre, kamuya açık blok zincirlerin değeri protokol katmanında bulunurken, internet değeri uygulama katmanından elde edilir. Monegro, popüler internet sitelerinin, arama motorlarının, sosyal ağların ve diğer uygulamaların (veya bunların verilerinin) yatırımcılar için değer ve getiri sağladığını, oysa bir blok zincir ekosisteminin altında bulunan altyapının değer yarattığını savunur. Kamuya açık blok zincirleri, sisteme erişim sağlayan bir tür paylaşılan veriye ve tokenlere sahiptir, bu bir Fat Protokolü ve ince uygulama yığını ekler. Özellikle uzun vadeli bir olarak, çoğu kişi bu teoriyle inanmamaktadır. Bazı insanlar, her Hard Fork olduğunda söz konusu protokolün değerinin düştüğünü ve bunun da o protokolde daha az kullanıcı ve işleme yol açtığını (bazı kullanıcılar işlerini yeni protokole taşır) iddia ediyor. Fat Protokol teorisi, yatırımcılar için güçlü gibi görünse de, örneğin Ethereum açısından protokolün altında yatan uygulamaların toplam piyasa değeri ile ana protokolü geçme imkanı vardır.
FATF Seyahat Kuralı, sanal varlık hizmet sağlayıcılarının belirli büyük işlemler için bilgi paylaşımını düzenlemelerini gerektirir. Bir işlemdeki katılımcıların kişisel verilerinin işletmeler tarafından toplanmasını ve paylaşılmasını gerektirir.
Kripto para ödül sistemidir. İnternet sitesinde belirli görevleri tamamlamaları karşılığında kripto para sahipleri ödüllendirilir. Herhangi bir uzmanlık gerektirmez. Kripto para kazanmanın zahmetsiz bir yöntemidir.
Arızaya Dayanıklılık demektir. Bir sistemin belirli bileşenleri arızalansa bile amaçlandığı çalışma kapasitesine ulaşabilmesidir.
Birleşmiş Blockchain ağı demektir. Bir kişi veya varlık yerine bir grup kişi veya kuruluş tarafından yönetilen ve sadece yöneticilerin izni ile katılabilinen blok zinciri ağlarıdır.
İtibari para demektir. Fiat Currency, altın veya gümüş gibi fiziksel bir emtia tarafından değil, onu çıkaran hükümet tarafından desteklenen, devlet tarafından çıkarılan bir para birimidir. İtibari paranın değeri, onu destekleyen bir emtianın değerinden ziyade, arz ve talep arasındaki ilişkiden ve onu çıkaran hükümetin istikrarından kaynaklanır. Günümüzdeki kağıt para birimlerinin çoğu, ABD doları, euro ve diğer büyük küresel para birimleri dahil olmak üzere itibari para birimleridir.
Kullanıcıların geleneksel ödeme yöntemlerini (kredi kartı, banka hesabı veya nakit) kullanarak itibari para birimleri ile bir veya daha fazla kripto para satın almasına izin veren bir borsadır.
İtibari para ile kripto para birimi almanın bir yoludur. On-ramp, esasen itibari paranın kripto para birimlerine dönüştürülmesine imkân tanır.
Bir hükûmet veya banka tarafından oluşturulmuş para birimine bağlı olmakla birlikte blockchain üzerinde piyasaya sürülen bir coin, token veya varlıktır. Söz konucu coin, token veya varlık, rezervlerde daima belirli bir nakit değerine sahip olacak şekilde tasarlanmıştır.
Tamamlanan kripto para işlemlerinin değiştirilemeyeceğinin, geri alınamayacağının veya iptal edilemeyeceğinin güvencesi veya garantisidir. Blockchainde yürütülen işlemlerin geri alınamayacağına veya değiştirilemeyeceğine dair makul bir garanti için kişinin beklemesi gereken süreyi ölçmek için kullanılır.
Financial Action Task Force (FATF)
Kara para aklama ve terörün finansmanı ile mücadele için küresel standartları belirleyen bir kuruluştur. Kara para aklama eğilimlerini tespit etmek, hem ulusal hem de uluslararası düzeyde yasal ve mali aktiviteler ile kanun uygulama faaliyetlerini izlemek, uyum konusunda rapor hazırlamak, kara para aklama ile mücadele etmek için öneriler ve standartlar yayınlamakla görevlidir.
Financial Crime Enforcement Network (FinCEN)
Amerika Birleşik Devletleri Hazine Bakanlığının federal düzenleyici dairesidir. Ülkenin finans sistemini kara para aklamadan korumakla görevlidir. Yasaların uygulanması için finansal işlem verilerinin toplanması, analiz edilmesi ve dağıtılmasından sorumludur.
Financial Transactions and Reports Analysis Centre (FINTRAC)
Kanada'nın mali istihbarat teşkilâtıdır. Kara para aklama eylemlerini tespit etmek ve soruşturmak, terörün finansmanı konusunda kolluk kuvvetlerine bildirimde bulunmak gibi görevlere sahiptir.
Daha küçük bir Ethereum değerini (0.001 eter) temsil eden bir terimdir. Adını ilk Bitcoin geliştiricilerinden biri olan Hal Finney'den almıştır. Ethereum'un diğer alt bölümleri (giderek daha küçük birimler halinde) Szabo, Gwei, Mwei, Kwei ve Wei olarak adlandırılır. 1000 Ethereum ise Kether,Ggrand veya Einstein olarak bilinir.
Sadece tek teyitli satıcılar huzurunda gerçekleştirilebilen bir tür Çift Harcama saldırı türüdür. Saldırgan, bir bloğun madenciliği yapar ve o bloktaki bir işleme dahil olan kendi kripto paralarını, söz konusu işleme dahil etmeden kendisine geri gönderen bir işlem girer. Saldırgan bloğu bulduğunda, bloğunu yayınlamak yerine, kripto paraları kopyalanan bir ticari işlemde satıcıya gönderir. Bu satıcı ödemeyi kabul ettikten ve malları ve hizmetleri sağladıktan sonra, saldırgan, satıcının işlemini geçersiz kılan ve kripto paraları saldırgana geri gönderen bloğu yayınlar.
"İlk giren ilk çıkar" anlamına gelir ve kısaltması FIFO'dur. Ticarete konu olacak ürünler, alım tarihine göre elden çıkarılır. Diğer bir deyişle, satın alınan son ürün, elde çıkarılacak son varlığı temsil eder.
Piyasalarda işlem yapan en küçük yatırımcıları tanımlamak için kullanılır. Minnow olarak da adlandırılan bu kullanıcıların sermayesi oldukça azdır ve piyasayı etkileyecek güçleri yoktur. Bir fish (balık), sermayesini artırarak dolphin (yunus) veya whale (balina) olabilir.
Hızlı çöküş, derin çöküş ya da ani çöküş olarak adlandırılabilir. Bir kripto paranın fiyatında görülen ani düşüşleri anlatmak için kullanılır. Bu çöküşler, büyük bir yatırımcının yaptığı satış veya küçük yatırımcıların panik satışları nedeniyle gerçekleşebilir.
Flaş kredi saldırıları demektir. En yaygın merkeziyetsiz finans (DeFi) saldırılarından biridir. DeFi platformlarından alınan teminatsız krediler, başka platformlarda kâr etmek amacıyla kullanılır ve saniyeler içinde geri ödenir. Saldırgan, kendisine ait olmayan sermaye üzerinden gelir elde eder.
Flaş kredi anlamına gelir. Bu teminatsız kredileri almak için belli finansal şartları sağlamanız gerekmez. Bu işlem, DeFi platformlarından alınan krediyi farklı bir platformda işleme koyarak para kazandıran ve saniyeler içinde borcu ödeyen kodlar yardımıyla yapılır.
Ethereum piyasa değerinin, Bitcoin piyasa değerini geçme ihtimalini anlatmak için kullanılır. Ethereum'un, Bitcoin'i geçerek en büyük kripto para haline geleceği anı tanımlar.
Kısa vadeli alım satımları anlatmak için kullanılır. Satın alınan bir yatırım aracı, uygun oranda kâr elde edilince hemen satılır.
Bir koleksiyondaki bir NFT'nin satın alınabileceği en düşük fiyattır. NFT alan ve satan kişiler genellikle bir koleksiyondaki en ucuz NFT'yi alarak "zemini satın aldıklarını" söylerler.
Açılımı "fear of missing out" olan FOMO, piyasadaki fırsatları kaçırma korkusu olarak tanımlanabilir. Fırsatları kaçırma korkusu, fiyatı hızlıca artan bir ürünün tepe fiyatlardan alınmasına neden olabilir.
Hisse kanıtları (PoS) sistemlerinde yeni tokenler oluşturmaktır. Daha çok basım yapmak olarak bilinir.
Türkçeye çatallanma olarak çevrilmiştir. Bir blockchain ağındaki sorunların giderilmesi için yapılan yazılım geliştirmelerini anlatmak için kullanılır.
Bir yazılımın üzerinde yapılan güncellemeler sonrasında yeni bir yazılım parçası oluşturulur. Orijinal yazılımın bazı sorunları çözememesi ve değişen kullanıcı tercihleri, fork (çatallanma) adı verilen bu güncellemenin yapılmasına neden olur.
Resmi doğrulama anlamına gelir. Blockchain algoritmalarının doğruluğunu, matematiksel yöntemler kullanarak kanıtlama işlemidir.
Gelecekte belirli bir fiyata ulaştığında belirli bir varlığı satın almak veya satmak için iki taraf arasında yapılan bir anlaşmadır. Bir Forward sözleşmesi genellikle riskten korunma amacıyla yapılır.
Kısmen teminatla desteklenen, kısmen algoritmik olarak sabit bir değerde kalması için üretilmiş stabil kripto para birimleridir.
Genel olarak, varlık sahipliğinin orantılı olarak parçalara bölünmesidir. Blok zinciri ve NFT'ler bağlamında, bölünün varlıklar daha ucuz olur ve böylece daha düşük işlem maliyetleriyle birlikte daha hızlı alınıp satılabilir. Ayrıca bu işlem popülariteyi de artırmaktadır. Buna ek olarak bir valrığın nölünme oranu ne kadar çok fazla ise o varlığında likiditesi artar.
Parçalara bölünmüş bir NFT'dir. Her parça genellikle değiştirilebilir ERC-20 tokenleri olarak temsil edilir. Bu, birkaç kişinin veya kuruluşun kaynakları bir araya getirmesine ve toplu olarak tek (ve muhtemelen çok pahalı) bir NFT'nin küçük bir kısmına sahip olmasına olanak tanır.
Hafif Düğümleri (blokları bağımsız olarak doğrulamayan ve tam düğümlerin geçerli olarak tanımladığı ancak geçersiz olan blokları kabul etmeye yatkın olan) bir bloğun geçersiz olduğu ve blok zinciri ağına eklenmemesi gerektiği konusunda uyaran bir mesajdır.
Merkezi bir otorite tarafından yönetilmeyen peer to peer ağları üzerinde gerçekleştirilir. Her ağ katılımcısı diğer katılımcılara bilgi iletir. Bu bilgi paylaşımı, bayrak yarışlarını andırdığı için "Free Transaction Relay Policy" olarak adlandırılır.
İşlemleri başlatma veya tamamlama konusunda hiçbir maliyetin veya kısıtlamanın olmadığı bir ticaret ortamıdır.
Yatırım piyasalarında sıklıkla karşılaşılan bir manipülasyon türüdür. Bir portföy yöneticisi, müşterisinin yüklü miktardaki alım ya da satım emrini işleme koymadan önce kendi pozisyonlarını yeniden ayarlar. Müşterinin işleminden önce kendi pozisyonunu açarak kâr elde etmeye çalışır.
Açılımı "Fear, Uncertainty and Doubt" olan FUD; korku, belirsizlik ve şüphe anlamına gelir. Piyasaya bilinçli olarak yayılan olumsuz haberler sonucu belirsizliğin artması demektir.
Piyasada korku ve belirsizliğin oluşması için FUD yayan kişi veya gruplara denir. FUD, yayılan olumsuz haberler sonucunda piyasada korku ortamının oluşturulmasıdır.
Piyasada korku ve belirsizliğin oluşması için FUD yayan kişi veya gruplara denir. FUD, yayılan olumsuz haberler sonucunda piyasada korku ortamının oluşturulmasıdır.
Bir kripto para birimi ağına bağlanan herhangi bir bilgisayara düğüm (node) denir. Ağın tüm kurallarını tam olarak doğrulayan düğümlere de tam düğüm yani full node denir. Tam düğümlerin en popüleri Bitcoin Core'dur.
Temel analiz demektir. Bir ürünün gerçek değerini belirlemek için yapılan detaylı araştırma anlamına gelir. Söz konusu projenin yol haritesı, başarılı olduğu alanlar, ortaklıkları ve bulunduğu ekosistemin sorunlarına getirdiği çözümler incelenir. Projenin gerçek değeri ölçülmeye çalışılır.
Finansman ödemeleri anlamına gelir. Yatırımcılar arasındaki periyodik ödemelerdir. Sürekli piyasa fiyatı ile spot piyasa fiyatı arasındaki farkı azaltmak amacıyla üretilmiştir.
"Takas edilebilir, değiştirilebilir" anlamlarına gelir. Bitcoin, Ethereum, Ripple ve Dogecoin gibi kripto paralar, fungible olarak kabul edilir. Daha küçük birimlere bölünerek alınıp satılabilir ve takas edilebilirler.
Ekonomist Robin Hanson tarafından geliştirilen bir yönetim modelidir. Oylama yöntemiyle bir hedef belirlenir, daha sonra bu hedefe ulaşmak için çalışmalar yapılır. Örneğin "Çin'deki hava kirliliği oranı 2024 yılında yüzde 10'a düşürülecektir" hedefi konulur, daha sonra çalışmalar yapılır.
Vadeli işlemler ve kaldıraçlı işlemler olarak da bilinir. Bir ürünün gelecekteki fiyatı üzerinden sözleşme satın almak demektir.
Bir ürünün fiyatındaki artış sonucu elde edilen kazanç anlamına gelir.
Gaming (oyun) ve finance (finans) kelimelerinin birleşiminden oluşur. Oyuncular, bir yandan eğlenirken bir yandan da oyun içindeki ögeleri alıp satar. GameFİ, eğlence ve gelir elde etme yöntemlerini bir araya getirir.
Ethereum platformunu kullanma karşılığında ödenen ücretlere gas denilir. ETH transferlerini gerçekleştirmek ve ağ üzerine inşa edilen uygulamaları başlatmak için bu ücret ödenmelidir.
Gaz limiti, bir işlem için harcanacak maksimum ücreti ifade eder. Bu ücretler, işlemleri onaylayan madencilere ödenir.
Ethereum ağı üzerinde gerçekleştirilen işlemlerden alınan ücretlerdir. Yüksek gaz fiyatı ödenen işlemler, madenciler tarafından daha hızlı şekilde onaylanır.
Gas Savaşı demektir. Bir blok zincir ağının katılımcıları, gönderdikleri işlemde işlem ücreti yani gas için ağ ortalamasının üzerinde ödeme yaparak blockchain işlemlerinde öncelikli konumlandırma elde etmeye çalıştığında gas savaşı yaşanır. Öncelik elde etmek için daha fazla ödeme yapmak, genellikle geçici bir avantaj elde etmek veya büyük bir kayıptan kaçınmak veya talep üzerine bir düşüşte bir NFT'yi güvence altına almak için yapılır. Gas Savaşı, Öncelikli Gas Müzayedesi (PGA) olarak da bilinir.
Ethereum'un kurucu ortaklarından biri olan Gavin Wood, aynı zamanda Polkadot ekosisteminin de mimarıdır. İngiliz olan Gavin Wood, bir bilgisayar programcısıdır.
Kripto piyasasında gem, fiyatı oldukça düşük olan ve nispeten tanınmayan coinleri ifade etmek için kullanılır. Bu coinlerdeki fiyat artışı potansiyeli fazladır ancak riskleri de yüksektir. Az sayıdaki gem projesi başarılı olurken çoğu yok olmaktadır.
Bir blokta yer alan işlemlerden kaynaklanan blok ödülünü ve işlem ücretlerini talep etmek için bir madenci tarafından Bitcoin blockchain ağı üzerinde oluşturulan bir işlem türüdür. Coinbase İşlemi olarak da bilinir ve her zaman bir bloktaki ilk işlemdir.
Bir blockchain ağındaki ilk blok, genesis block olarak adlandırılır. Blockchain tarihindeki ilk başlangıç bloku, 3 Ocak 2009 tarihinde Bitcoin'in mucidi Satoshi Nakamoto tarafından geliştirildi.
Coğrafi etiketli NFT anlamına gelir. NFT'ye dönüştürülmüş bir eserin verileri arasına coğrafi koordinatları eklenir. Böylece eserin, gerçek dünyadaki coğrafi konumu görülebilir.
Dijital varlık meraklılarının kenarda duran yatırımcıları küçük ve karşılayabilecekleri bir miktarda dijital varlık satın almaları için teşvik etmesidir.
Go Ethereum'un kısaltmasıdır. Merkezi olmayan uygulama geliştiricilerin, Ethereum ağı üzerinde akıllı sözleşmeleri çalıştırmasına ve madencilik yapmasına olanak sağlayan bir programlama dilidir.
Açık kaynaklı ve dağıtılmış sürüm kontrol sistemidir. Git, değişiklikleri izleyen ve farklı kaynak kodları üzerinde çalışmayı koordine eden bir yazılımdır.
Dünyanın dört bir yanındaki yazılımcıları ve uygulama geliştiricileri buluşturan platformdur. Uygulama geliştiriciler, kendi çalışmalarını bu platform üzerinden diğer geliştiriciler ve yazılımcılarla paylaşabilir. Üretilen projeler, diğer geliştiricilerin yararlanması için GitHub bulut sistemine kaydedilebilir.
Gerçek zamandan bağımsız olarak kripto para alanında "Günaydın" anlamına gelen ve yaygın olarak kullanılan bir selamlama türüdür. Kripto para takipçileri için parlak ve güneşli bir gelecek hissini aktarır.
Altın destekli kripto para birimi anlamına gelir. Rezervlerde fiziksel olarak bulunan altınlar tarafından desteklenen kripto paraları anlatmak için kullanılır. Tether Gold (XAUT), Paxos Gold (PAXG) ve Digix Global (DGX) gibi tokenler buna örnektir.
Türkçeye yönetişim olarak çevrilmiştir. Bir ekosistemin işleyişinin, etkileşim halindeki paydaşlar tarafından şeffaf şekilde belirlendiği yapıları anlatmak için kullanılır. Söz konusu ekosistemin, hangi kurallara göre yönetileceğini belirler.
Türkçeye yönetişim tokeni olarak çevrilmiştir. Bir ekosistemin işleyişiyle ilgili kararları oylamak için kullanılan tokenlere, yönetişim tokeni denir.
Yönetişim Oylaması demektir. Yötenişim token sahiplerinin, blok zinciri veya token ile ilişkili protokol ile ilgili bir teklif üzerine oy kullanmasıdır. Yönetişim Oylaması, diğer şeylerin yanı sıra blok zincir işlevlerini, özelliklerini, ücretlerini ve stratejik gelişimi hem olumlu hem de olumsuz yönde etkileyebilir.
İflas etmiş Japon kripto para borsası Mt. Gox'un başarısızlığı nedeniyle kayıplara veya diğer devam eden sorunlara maruz kalmış olmaktır. Genel olarak, teknik veya sistem sorunları nedeniyle faaliyetlerini durduran, kapanmaya zorlanan veya iflas başvurusunda bulunan bir kripto para borsasının kurbanlarını tanımlar.
Graphical Processing Unit (GPU)
Grafik işlemci ünitesi anlamına gelir. Ekran kartı ya da anakart üzerinde yer alır. Bilgisayarlarda, akıllı telefonlarında ve oyun konsollarında bulunur. Görevi, grafikleri işlemek ve ekrana yansıtmaktır.
Yeşil Bitcoin demektir. Bir kripto ekosisteminin düşük enerji kullanması ve çevre yanlısı olmasıdır. Günümüzde geliştiriciler, Kripto Çevre Uyum (CCA) anlaşması hedeflerine uygun olarak, Bitcoin veya diğer birçok kripto para biriminde çok fazla enerji kullanmayacak sürdürülebilir bir sistem oluşturmak için çalışıyorlar. Henüz hiç kimse tamamen net olarak sıfır karbon emisyonlu bir kripto oluşturmamış olsa da, birkaç geliştirici daha sürdürülebilir seçenekler sunuyor.
Birden fazla sayıda kişi veya grubun, güçlerini bir havuzda toplayarak kripto madenciliği yapmasına denir. Grup madenciliğinde işlemler daha hızlı yapılır. Madencilik ödülü, katılımcılar arasında paylaştırılır.
Ethereum ekosisteminde kullanılan kripto para birimi olan ETH'nin en küçük birimine denir. 1 adet ETH, 1 milyar gwei demektir. Diğer bir deyişle 1 adet gwei, 0.000000001 ETH'ye eşittir.
Çeşitli yöntemler kullanılarak bir ağa sızmak ve ağın işleyişini manipüle etmek anlamına gelir.
Kripto madenciliğide kullanılan Proof of Work (PoW) algoritmasını 2004 yılında geliştiren yazılım uzmandır. Bitcoin'in mucidi Satoshi Nakamoto'nun 2009 yılında Hal Finney'e 50 Bitcoin göndermesi, ilk kripto para transferi olarak kabul edilir. 2014 yılında LS hastalığı nedeniyle yaşamını yitirmiştir.
Yaklaşık her 4 yılda bir gerçekleşen Bitcoin yarılanması anlamına gelir. Bitcoin ağındaki işlemleri onaylayan madenciler, bunun karşılığında belli oranda BTC ödülü alır. Şu an madenciler, blok başına 6.25 BTC ödül kazanmaktadır. Bu blok ödülleri, 2024 yılında 3.125 BTC olarak yarıya düşürülecektir.
Türkçeye üst limit olarak çevrilmiştir. Yeni bir projenin, ekosistem geliştirme çalışmaları için kabul ettiği en yüksek yatırım miktarıdır. Belirlenen miktara gelince fon toplama süreci sona erer. Projenin güvenilirliği ve şeffaflığı için önemlidir.
Sert çatallanma demektir. Bir blockchain ağında belli sorunlar sürekli olarak tekrar ediyorsa, sorunların çözümü için hard fork yapılır. Bu işlem sonucunda ana ağdan bağımsız yeni bir ağ yaratılmış olur.
Donanımsal güvenlik modülü demektir. Harici olarak bilgisayarlara ve akıllı cihazlara takılabilir. Kimlik doğrulama işlemlerini yönetir.
Donanım cüzdanı anlamına gelir. Kullanıcılar, kripto varlıklarını, fiziksel yapısı bulunan bu çevrimdışı cihazlarda tutabilir. Bu cüzdanların özel anahtarı (private key), sadece kullanıcı tarafından görülebilir. Ledger Nano S, Trezor ve KeepKay örnek olarak gösterilebilir.
Bir kripto işlemiyle ilgili bilgileri, karmaşık bir matematiksel işleme dönüştüren işlem, hash olarak adlandırılır. Bu çıktının uzunluğu sabittir. Amacı, işlemle ilgili verileri gizlemek ve güvenliğini sağlamaktır.
Hash Zinciri demektir. Verilerin bloklar halinde birleştirildiği ve her bloğun bir önceki bloğun hash özetini içerdiği veri yapısının adıdır. Hash Zincirindeki bir blokta yapılacak herhangi bir değişiklik, bir sonraki blokta farklı bir hash özetinin kaydedilmesine neden olacağından, bu hash özeti kurcalamaya dair kanıt görevi görmektedir.
Hash Çöküşü demektir. Bir blok zincir ağının bilgi işlem gücü olan hash gücündeki ani düşüştür.
Hash Özeti demektir. Genellikle sabit uzunlukta bir alfasayısal karakter kümesi olan hash şşlevinin çıktısıdır. Hash Özeti, hash değeri veya hash kodu olarak da bilinir.
Bir işlemle ilgili verileri, sayısal değere dönüştüren matematiksel fonksiyona, hash fonksiyonu denir. Bu çıktılar her zaman sabit uzunluktadır. Bir kripto işleminin sayısal özeti anlamına gelir.
Bir ağdaki madencilik işlemlerinin gücünü anlatmak için kullanılır. Ağa bağlı tüm cihazların ortalama çalışma hızını anlatır. Örneğin bir ülkede Bitcoin madencilik işlemleri yasaklanırsa, Bitcoin hash rate düşer.
Hashed TimeLock Contract (HTLC)
Bir tür akıllı sözleşmedir. Transfer işlemlerinde alıcı taraf, kriptografik kanıt üreterek ödemeyi onaylamalıdır. Bunu belli bir zaman içinde yapması gerekir, aksi takdirde işlem gerçekleşmez.
Blockchain üzerinde yürütülen tüm işlemleri sabit uzunlukta bir çıktıya indirgeme sürecidir. Her Hash eşit uzunluktadır, böylece veriler tekdüze ve yönetilebilir hale gelir. Örneğin Bitcoin hashing olarak SHA-256'yı kullanır, böylece her işlem girişi 256 bitlik bir çıktıyla sonuçlanır.
Hash Gücü demektir. Bir kripto para madencilik cihazının çalışma hızıdır.
Açılımı "hierarchical deterministic wallet" olan HD Wallet; Bitcoin ve Ethereum gibi cüzdanların özel anahtarlarını saklamak için kullanılır. Amaç, saldırılara karşı cüzdanın özel anahtarını güvenli şekilde muhafaza etmektir.
Hierarchical Deterministic Wallet (HD Wallet)
Kripto cüzdanlarının özel anahtarlarını (privaret key), her türlü saldırıya karşı korumak için kullanılan cüzdanlardır. Özel anahtarlar, bu cüzdanda güvenli şekilde muhafaza edilebilir.
İngilizcedeki hold (tutmak) kelimesinin yanlış şekilde söylenmesi ve kalıplaşması sonucunda oluşmuştur. Bir yatırım mottosu olan HODL, düşüşlerde paniğe kapılarak satış yapmamak ve bir yatırım ürününü uzun vadeli tutmaktır.
"Hayatın Pahasınca Koru ve Az Şikayet Et" sözünün kısaltmasıdır.
Genel Anahtar / Özel Anahtar şifreleme tekniği için kullanılan bir diğer terimdir.
Bir kripto para madenciliği uygulaması olan Honeyminer, GPU ve CPU gücünü, bir madencilik havuzuna aktarır. Hangi altcoinlerin en düşük zorluğa sahip olduğunu hesaplayan uygulama, madencilik işleminden elde edilen ödülü kullanıcıya gönderir.
Bilgisayar korsanlarını kötü davranışları tespit etmek, analiz etmek, etkisiz hale getirmek ve/veya püskürtmek için bir bilgi sistemine yetkisiz erişim elde etmeye çalışmak üzere cezbetmek için tasarlanmış bir tuzak bilgisayar sistemidir.
Kullanıcıların cüzdanlarının özel anahtarlarını saklayan servis sağlayıcılardır. Burada cüzdanın güvenliğinden kullanıcı değil, söz konusu borsa soruludur. Binance, Paribu ve Coinbase gibi kripto borsaları buna örnektir.
Sıcak depolama demektir. İnternete ve kripto para birimi ağına bağlı olan kripto para cüzdanlarıdır. Kripto varlıkların güvenli şekilde saklanmasına yarar.
Sıcak cüzdan anlamına gelir. Hot storage olarak da anılan bu cüzdanlar, internete bağlıdır. Kripto varlıkların saklanmasına yarar.
Bir yatırım enstrümanının menkul kıymet olup olmadığını anlamak için aranan şartlardır. Bir ürün, "başkalarının çabalarından kazanılacak bir kâr beklentisi olan ortak bir girişimde para yatırımı" olacak şekilde alınmışsa, menkul kıymet olarak kabul edilir.
HTTP (Hypertext Transfer Protocol)
Bir istemciyi (ör. masaüstü, dizüstü bilgisayar, mobil cihaz vb.) internetteki veya yerel ağdaki sunuculara bağlamak için kullanılan iletişim protokolüdür. HTTP bilgi, web sayfaları ve dosyalar göndermek ve almak için kullanılır ve Web2'nin temelini oluşturur.
Proof of Work (PoW) ve Proof of Stake (PoS) protokollerinin olumlu yönlerinden faydalanmak için kullanılan mutabakattır. Her iki protokolü de bir araya getirerek hibrid bir mutabakat yaratan kripto projeleri, bu sistemi kullanır.
Hyperledger (Hyperledger Foundation)
Açık kaynaklı yazılım blok zinciri projeleri etrafında gelişen ve kâr amacı gütmeyen bir kuruluştur. Hedefi, istikrarlı ekosistemler yaratmak için gerekli tüm kaynakları aynı çatı altında buluşturmaktır.
Genel olarak otomatik bir program aracılığıyla daha küçük limitli siparişlere bölünmüş olan büyük emirlerdir. Gerçek emirdeki tutarı saklamak amaçlanır.
Blockchain'in temel tanımlayıcı özelliğidir. Verilerin oluşturulduktan sonra hiç kimse tarafından değiştirilemeyeceği anlamına gelir.
İşlem çiftindeki volatilite sebebiyle likidite sağlayıcılarının ara sıra karşılaştığı geçici fon kaybını ifade eder. Bu, aynı zamanda bir kişinin likidite sağlamak yerine varlıklarını elinde tutması halinde ne kadar daha fazla paraya sahip olacağını da gösterir.
In-the-Money / Out-of-the-Money
Yatırımcıların piyasada çalışmak için ek araçlardan faydalanmalarına imkân tanıyan opsiyon ticareti mekanizmalarıdır. Yatırımcıların, herhangi bir kripto para biriminin ya da varlığın mevcut fiyatı üzerinden aldığı pozisyon türünü tanımlamak için kullanılan terimlerdir.
Teşvik Mekanizması demektir. Blockchain kullanıcılarına, blockchain ağı içinde belirli etkinlikleri gerçekleştirmeleri için ödül verme sürecidir. En iyi bilinen örneği, Bitcoin madenciliğidir. Burada madenciler, blokları başarılı bir şekilde yayınladıklarında yeni Bitcoinlerle ödüllendirilir.
Akıllı sözleşme programlama uygulamasıdır. Söz konusu programlama özelliğinde, akıllı sözleşme, yalnızca gerçekten ihtiyaç duyulan sayı yerine, kullanıcının cüzdanından sınırsız sayıda tokena erişim yetkisi gerektirir.
İstenmeyen bir varlık ya da bilgisayar korsanı protokol içerisinde absürt miktarda token bastığı zaman söz konusu tokenın arzını zararlı bir miktara yükseltir. Söz konusu saldırı, fiyatın düşmesine neden olur.
Fiyatlardaki genel artış ve paranın alım değerindeki düşüş anlamına gelir.
İlk ödül teklifi anlamına gelir. Bir kripto projesi, belli görevleri yapması ve ekosistemin geliştirilmesine katkı sunması karşılığında kullanıcılara ödüller verir. Katılımcılardan emek ve zaman isteyen IBO, sınırlı bir süreçtir. Projenin tokeni herhangi bir borsada listelendikten sonra kullanıcılar, kazandıkları ödülleri paraya çevirebilir.
"İlk para teklifi" ya da "ilk coin arzı" denilen ICO, kendini tanıtmak, ortaklık kurmak ve geliştirme çalışmaları için kaynak elde etmek isteyen bir projenin fon toplama sürecidir. Projeye yatırım yapmak isteyen kişiler, ağın yerel tokeninden belli miktarda alım yapar. Projenin ekibi tarafından duyurulan üst sınıra ulaşınca (belli miktarda para toplanınca) ya da belirlenen bir zaman aralığı sona erince ICO süreci tamamlanır. Projenin borsalarda yerini almasının ardından katılımcılar, verdikleri katkı karşılığında token kazanır.
Bir kripto projesinin, merkezi olmayan kripto borsaları (Dex) üzerinden fon toplama sürecini anlatmak için kullanılır. Bu süreç; alım satımların likidite havuzları üzerinden yapıldığı PancakeSwap, Pangolin ve UniSwap gibi borsalar aracılığıyla gerçekleştirilir. Proje ekibi, katılımcılar tarafından sunulan yatırımlara anında erişebilir ve bu kaynağı, geliştirme çalışmalarında kullanılabilir. IDO sürecine katılım için projenin tokeninden belli miktarda almak ya da whitelist yöntemiyl çekilişe katılmak gerekir.
Initial Exchange Offering (IEO)
İlk borsa arzı anlamına gelir. Yatırımcı çekmek isteyen bir kripto projesi; geliştirme çalışmaları ve tanıtım kampanyası için Binance ya da Coinbase gibi merkezi borsalar üzerinden fon toplar. Projenin tokenlerinden belli oranda satın alan borsa, IEO sürecini yönetir ve süreç sonunda bu kripto parayı listeler. Bu borsaların kullanıcıları, henüz listeleme olmadan tokenlerden belli miktarda satın alabilir.
"İlk oyun teklifi" anlamına gelen IGO, blockchain tabanlı oyunların geliştirilme çalışmaları için fon toplanan süreçtir. Launchpad platformları üzerinden oyunun yerel kripto varlığını satın alan katılımcılar, bu tokenleri bir süre boyunca stake eder, yani kilitler. Bunun karşılığında oyun içi ögelere ve oyunda yer alan NFT'lere erken erişim hakkı elde eder.
"İlk halka arz" anlamına gelen IPO, özel bir şirketin hisselerini ilk defa halka açmaya başladığı anı anlatmak için kullanılır. Daha fazla büyümek için fon toplamaya karar veren şirketler, bu yolu seçer. Söz konusu platformun çalışanları, belli oranlarda yatırım yaparak projenin hissedarı olur. Böylece çalışanların, projeye olan aidiyeti artmış olur ve şirket, büyümek için daha fazla fona erişim sağlar.
İlk token teklifi anlamına gelir. Yeni kripto projelerinin; tanıtım, yatırımcı çekme ve geliştirme çalışmaları için fon toplama sürecidir. ICO olarak da anılan bu sürecin en bilinen örneği, 2014 yılında Ethereum projesi için toplanan 18 milyon dolarlık fondur. Katılımcılar, projeye destek vermek için ön satıştan aldıkları tokenleri, borsa listelenmesinin ardından satabilir.
Türkçeye "içeriden öğrenenlerin ticareti" olarak da çevrilmektedir. Yapılacak anlaşmalar hakkında bilgi sahibi olan bir şirket çalışanı veya projenin ekibinden bir kişi, buna göre işlem açar. Açtığı işlemden garanti gelir elde edecektir çünkü gerçekleşecek ortaklığı ya da geliştirme duyurusunu, geniş kitleler öğrenmeden önce bilmektedir. Sermaye Piyasası Kurulu tarafından "bilgi istismarı" olarak değerlendirilen insider trading, yasal olmayan bir yatırım türüdür.
Kripto paralar, işlemleri onaylayarak bloklara kaydeden madenciler tarafından oluşturulur. Bazı durumlarda ise kripto paralar, büyük bir parti halinde tek seferde oluşturulabilir. Bunun nedeni, sistemdeki bir hata soucunda madencilik zorluğunun düşmesi veya bilinçli bir eylem olabilir.
Instant Settlement Network Layer
"Anında ödeme ağı" anlamına gelir. Herhangi bir zamanda, dünyanın herhangi bir bölgesinden dijital varlıkların değiş tokuş edilmesidir. Bu işlemler gerçek zamanlıdır ve transferlerde herhangi bir bekleme süresi yoktur. İşlemler geri alınamaz ve katılımcının cüzdanında yeterli bakiye olması durumunda hemen gerçekleştirilir.
Sigorta fonu demektir. Bu fonlar, özellikle bir kuruluşa veya kişiye belirli bir amaç için verilen paradır. Bir kişi veya şirket, gelecekte yaşanabilecek öngörülemeyen zararları, bu fon üzerinden karşılar.
Intercontinental Exchange (ICE)
"Kıtalararası borsa" anlamına gelen ICE şirketi, ABD'nin Georgia eyaletinin Atlanta kentinde 2000 yılında kurulmuştur. ABD, Avrupa ve Singapur'da vadeli işlem borsaları işleten şirket, finansal ve emtia pazarları ve borsalarına sahiptir.
Borç veren kişinin, belli miktardaki paranın ya da finansal varlığın kullanımı karşılığında borç alan kişiden talep ettiği ekstra miktardır. Borçlu kişi, kullandığı varlığı, kullanım süresinin sonunda aldığı miktardan daha fazla olmak üzere geri öder. "Faiz oranı" denilen bu miktar, borç veren ile borçlu arasında daha önceden anlaşma sağlanan bir yüzdeye göre kararlaştırılır. Böylece borç veren kişi, borç verdiği miktarı geri aldığı zaman, enflasyon farkı nedeniyle zarara uğramamış olur.
Arayüz demektir. İki donanım veya yazılım öğesini, ortaklaşa çalışabilmeleri veya birbirleriyle iletişim kurabilmeleri için birbirine bağlayan bir cihaz veya programdır. Arayüz ayrıca, bir kullanıcının bir bilgisayar sistemi veya teknolojik ürünle etkileşime girebileceği araçlara da atıfta bulunmaktadır.
Belirli bir ücret karşılığında taraflar arasındaki etkileşimi kolaylaştıran aracılara intermediary ya da middleman denilmektedir. Örneğin bir emlakçı, ev sahibi ile kiracı arasındaki aracıdır. Kiracı bulma karşılığında ev sahibi ile anlaşır ve bu işlemden komisyon kazanır. Otomobil üreticisi şirketlerle alıcılar arasındaki köprüyü kuran otomobil bayileri de aracılara örnek olarak verilebilir.
Nesnelerin interneti anlamına gelir. Günlük hayatta kullanılan nesnelerin, dijital ortam üzerinden senkronize olmasına ve veri alışverişi yapabilmesine imkân tanır. Yangın söndürme cihazları, ev güvenlik sistemleri, akıllı telefonlar ve buzdolabı kullanımları ile ilgili veriler bu sistem üzerinden takip edilebilir. Bazı hastanelerde kullanılan akıllı yataklar, hastanın son durumuna dair verileri anlık olarak sağlık ekipleriyle paylaşmaktadır.
"Birlikte çalışabilirlik" anlamına gelmektedir. Farklı blockchain ağları arasındaki entegrasyonun sağlanması ve serbest veri alışverişinin yapılabilmesi son derece önemlidir. Böylece bir blockchain ağı, diğer ağların güçlü yönlerinden yararlanabilmektedir. Örneğin farklı blockchain ağlarını kullanan iki farklı hastane, bir hastanın sağlık durumuna ilişkin verileri hızlı şekilde gönderebilir.
InterPlanetary File System (IPFS)
"Gezegenler arası dosya sistemi" anlamına gelmektedir. Çeşitli dosyaların, eşler arası gönderimine izin veren bir dosya gönderme ve saklama protokolüdür. Bir başka dosya aktarım protokolü olan HTTP, merkezi bir sunucuya bağlanır. IPFS ise ağa bağlı düğümler üzerinden çalışan merkeziyetsiz bir protokoldür.
İçsel değer anlamına gelir. Bir varlığın gerçek değerinin ne olduğunu ölçümünde kullanılır. Söz konusu varlığın gerçek değerini tahmin etmeye çalışan analist, çeşitli faktörleri bir araya getirir ve sonuca ulaşır. Bu faktörler; proje ekibinin çalışmaları, yol haritası, güçlü yatırımcılar tarafından ne kadar destek gördüğü ve projenin mevcut ekosistemin sorunlarına getirdiği çözümlerdir.
Yatırım anlamına gelir. Bir projenin gelecekte çok daha fazla değerleneceğini düşünen kişiler, projeye belli oranda fon sağlar. Yatırımcılar tarafından sağlanan bu fonlar, projenin geliştirilme süreci için kritik önemdedir. Projenin gelecekteki başarısı, yatırımcıların kâr elde etmesini sağlayacaktır.
Investment Vehicles (Crypto-tied)
Yatırım araçları anlamına gelir. Yatırımcıların gelecekte portföylerinin değerini artırma umuduyla paralarını koydukları varlıklardır. Kripto paralar, bu yatırım araçlarından biridir.
Nesnelerin İnterneti Ekosisteminde çalışan cihazlar arasındaki işlemleri kaydetmek ve yürütmek için tasarlanmış ve geliştirilmiş bir blockchain ağıdır.
"I owe you", yani "sana borçluyum" cümlesinin kısaltması olan IOU, bir borcun varlığını kabul eden belgedir. Yasal olarak hisse senetleri kadar bağlayıcı olmayan IOU, borç veren ile borçlu arasındaki yazılı bir anlaşmadır.
Geri Alınamayan İşlem demektir. Bitcoin blok zincir ağında Geri Alınamayan İşlem çifte harcama problemine çözümdür. Bitcoin ağında gerçekleştirilen her bir işlem blok zincir ağında yayınlandığında kesinleşir.
Yüksek performansa sahip ve basit bir programlama dilidir. James Gosling tarafından geliştirilen Java, çok işlevli ve nesne yönelimli bir dildir.
Genellikle fiyatlar düştüğünde veya herhangi bir ICO dolandırıcılığı ortaya çıktığında, kripto para piyasasına dâhil olmadıkları için mutlu olduklarını ifade edenler tarafından kullanılır. Bitcoin ve diğer kripto para birimlerine yatırım yapmaktan kaçınan kişiler, fiyatlar düştüğü zaman JOMO duygusu hissederler.
Kişinin bir etkinlik veya etkinlikte yer almamaya karar verdiğinde hissettiği mutluluk veya heyecandır. Ayrıca kripto sektöründe ilk olarak değeri keskin artan ve zaman içinde değeri daha keskin bir şekilde düşen en son ve en büyük ICO'ya katılmayan yatırımcılar veya tüccarlar JOMO hissedebilir. Bunun tam tersi FOMO ya da kaybetme korkusu şeklindedir.
Kullanıcıların tuş vuruşlarını kaydetmek için bilgisayar korsanları tarafından sık sık kullanılan bir casusluk aracıdır. Bilgisayar korsanları, kullanıcıların banka bilgileri, hesap şifreleri ve özel anahtarlar gibi hassas bilgilerine erişmek ve bunları kaydetmek için söz konusu araçtan faydalanır.
İşleri daha adil bir hale getirmek için kripto para madenciliğinin zorluğunu ayarlamayı ifade eder. Çoklu havuzların ve diğer güçlü madencilik sistemlerinin, çeşitli kripto para birimlerini etkilemelerini önlemek amacıyla hayata geçirildi.
Kripto para borsalarının ve alım-satım platformlarının, müşterilerinin kimliklerini doğrulamak için tamamlamaları gereken kontrollerdir. Kara para aklamayı ve terörizmin finansmanını önlemek için hayata geçirilmiş tedbirlerin önemli bir parçasıdır.
Ticari İşlemini Bil demektir. Hileli işlemleri tanımlamak için kullanılan genel uyum sürecidir. Amacı, potansiyel olarak riskli işlemleri ve kara para aklama veya diğer suç faaliyetlerine işaret edebilecek olağandışı davranışları tespit etmektir.
Yatırımlarında yeterli düzeyde başarı gösteren kişilerin hayalini kurdukları ödülü ifade eder. Kripto para vasıtasıyla zenginleşme heyecanına sahip olan kişilerin, sık sık atıfta bulundukları egzotik bir araba olan Lamborghini'nin kısaltmasıdır.
Bitcoin fiyatını tüm zamanların en yüksek seviyelerine ulaştırmaya çalışanlar tarafından ortaya çıkarılan viral bir Twitter akımıdır. Bitcoin ve genel olarak kripto para piyasasına yönelik yükseliş görünümlerini sergilemenin sembolik bir yoludur.
Gecikme demektir. Kripto para sektöründe verilerin bir düğümden diğerine gitmesi için geçen süredir.
Blockchain altında çalışan bir ağ sistemidir. Protokoller, bağlantılar, donanım, madenciler ve blockchain ekosisteminin temelini oluşturan diğer her şeyden meydana gelir.
Blockchainin ana yapısını değiştirmeden yapılan geliştirmelerdir. Ana ağ olan Layer 1 üzerinde herhangi bir değişiklik yapılmaz. Üzerine ilave edilen yeni katmanda geliştirmeler yapılır.
Layer 2 ölçeklendirme anlamına gelir. Blockhainlerin verimliliğini ve hızını artırmak için tasarlanan çözümlerdir.
Genel sistemi çok daha ölçeklenebilir hale getirmek için temel protokolü geliştiren bir dizi çözümü ifade eder. En yaygın Layer 1 çözümleri arasında konsensüs protokol değişiklikleri ve sharding yer alır.
Hisse kanıtı olarak bilinen konsensüs algoritmasının geliştirilmiş bir türüdür. Waves blockchain ağını güvence altına almak için dağıtık konsensüs elde etmek üzere kullanılır.
Kripto para birimleri dünyasında kayıt tutma sistemi olarak bilinir. Farklı katılımcıların bakiyelerini ve gerçekleşen tüm işlemleri takip eder. Fakat katılımcıların kimlikleri anonim kalır.
Kaldıraç anlamına gelir. Marj ticareti sırasında borsada komisyoncu tarafından sunulan bir kredidir. İşlemlerde fonların kullanılabilirliğini artırmak amaçlanır. Kaldıraç terimi, bir yatırımcının pozisyonunun ve dolayısıyla kârlılığının kredi yoluyla ne ölçüde artış gösterdiği ile ilgilidir.
Kaldıraç Tokeni demektir. Genellikle bir ERC-20 tokeni biçiminde olan ve başka bir dijital varlık veya tokenin fiyat performansına kaldıraçlı maruz kalma (uzun veya kısa yönde) sağlamayı amaçlayan bir yatırım enstrümanıdır. Ethereum fiyatına 3x uzun yönde maruz kalma sağlayan bir token veya ETH fiyatına 3x kısayönde maruz kalma sağlayan bir token buna en iyi örnektir.
Kendi kendini yürüten akıllı sözleşmeler ve DAO'lar aracılığıyla yönetilen kurallardır.
Hafif düğüm anlamına gelir. Blockchain sisteminde anlık olarak gerçekleşen işlemlerin doğrulanmasına yönelik süreçte blok başlıklarını barındıran düğümlerdir. Blockchain sistemindeki hareketleri doğrulamak amacıyla şifrelenmiş başlık bilgilerini bilgisayarlara transfer eder. Tam düğümlere direkt olarak bağlı olmak zorundadır.
Bitcoin'in ölçeklenebilirlik sorununu çözüme kavuşturmak amacıyla tasarlanan ve işlemlerin daha hızlı işlenmesine imkân tanıyan ikinci katman protokolüdür.
Bitcoin ağına bağlanmak için tam düğümler tarafından hizmet sunulan düğümlerdir. Tam düğümlere etkili bir şekilde bağımlı olan düğümlerdir.
Emir türlerinden biridir. Belirli bir limit fiyat ile emir defterine eklenir. Limit fiyat, kullanıcı tarafından belirlenir. İşlem, piyasa fiyatının söz konusu limit fiyata ulaşması halinde gerçekleştirilir.
Limit Order/Limit Buy/Limit Sell
Belirli bir fiyat hedefine ulaşıldığında yatırımcıların, alım-satım platformunda otomatik olarak kripto para satın almalarını veya satmalarını sağlayan araçlardır.
Kaldıraçlı pozisyonu açık tutmak için yeterli paraya sahip olmadığında yaşanır. Diğer bir deyişle, bir pozisyonda olan tüccar kripto para borsasının teminat tamamlama çağrısına yetişemez ve böylece tüm hesabını kaybeder ya da liq olur.
Bir varlığın veya bir kripto para biriminin, itibari para veya Tether (USDT) gibi sabit coinlere gönüllü veya zorunlu olarak dönüştürülmesi anlamına gelir.
Likidite, kripto para birimini hızlı bir şekilde nakde dönüştürmenin ne kadar kolay olduğunu ve bu durumun varlığın değerine zarar vermeden gerçekleştirilip gerçekleştirilemeyeceğini ifade eder.
Liquidity Bootstrapping Pool (LBP)
Herhangi bir borsada kullanılacak tokenların bulunduğu çekirdek havuzu yöneten bir sözleşmedir. Bunun arkasındaki fikir, düşük sermaye gereksinimleriyle tokenları piyasaya sürme kabiliyetidir.
Akıllı sözleşmelerde kilitli token havuzlarıdır. Merkeziyetsiz borsalarda likidite sağlar. Likidite eksikliğinden kaynaklanan sorunları hafifletmeyi amaçlar.
Platformda alım-satım işlemlerini kolaylaştırmak ve pasif gelir elde etmek için kripto varlıklarıyla likidite havuzunu finanse eden kullanıcıyı ifade eder.
Liquidity Provider Tokens (LP Tokens)
Otomatik piyasa yapıcı (AMM) protokolünde çalışan merkeziyetsiz bir borsada likidite sağlayıcılarına verilen tokenları ifade eder.
Bir sistemin veri sağlamaya devam edeceğinin ve hiçbir merkezi otorite tarafından hizmetlerine son verilmeyeceğinin garantisidir.
Mevcut depolama konumları dışında iki varlığın her bakımdan tamamen aynı olmaları durumunda bir tokenın diğeriyle takas edilmesi, sahibi tarafından fiziksel konumunun değiştirildiği anlamına gelir. Buna konum takası denir.
Kâr elde etmek için daha yüksek bir fiyata satma beklentisiyle kripto para birimi satın alınan durumu ifade eder.
Kendi teknolojisi ve protokolü ile kendi ağını çalıştıran bağımsız bir blockchaindir. Kendi kripto para birimlerinin veya tokenlarının kullanımda olduğu canlı bir blockchaindir.
Herhangi bir kripto para projesinin, Ethereum gibi bir üçüncü taraf blockchain ağından kendi blockchain ağına taşınmasını ifade eder.
Kötü amaçlı yazılım anlamına gelir. Kötü niyetli kişilerin bir bilgisayara, ağa ya da sunucuya yasa dışı olarak erişim sağlamak için kullandıkları zararlı programları ifade eder.
Man-in-the-Middle Attack (MITM)
Suç işleyen kişinin, iki taraf arasındaki bir konuşmaya gizlice kulak misafiri olduğu siber saldırı için kullanılan genel bir terimdir.
Marjin ticareti yaparken kısa pozisyona girmektir.
Marjin ticareti yaparken uzun pozisyona girmektir.
Marj çağrısı anlamına gelir. Özellikle kaybedilen bir işlem nedeniyle fonların tükenme riski altında olduğu zaman uygulanır. Pozisyonu kapatmak istemeyen yatırımcı, hesaba para ekleyebilir. Hesaba para eklemek uygun bir seçenek değilse pozisyonu kapatmak kaçınılmaz hale gelir.
Bir yatırımcının, kripto para işlemi yapmak için komisyoncudan ödünç alınan fonları kullandığı bir yöntemdir. Piyasa işlemlerinin ters yönde hareket etmesi halinde marj çağrısı alabilecek tecrübesiz yatırımcılar için nispeten riskli olabilir.
Piyasa anlamına gelir. Dijital varlık alıcıları ile dijital varlık satıcılarının bir araya geldiği yerdir. Piyasa, kripto para birimlerinin veya varlıkların fiyatlarını belirler.
Market Capitalization/Market Cap/MCAP
Kripto para biriminin fiyatının toplam kapitalizasyonu anlamına gelir. Kripto para biriminin fiyatı, dolaşımdaki coin sayısı ile çarpılır. Böylece piyasa değeri bulunur. Genellikle kripto para birimlerinin popülaritesinin bir ölçütü olarak kullanılır.
Market maker, piyasa yapıcı anlamına gelir. Piyasa yapıcı, emir verir. Market taker ise piyasa alıcı anlamına gelir. Piyasa alıcı, verilen emri kabul eder.
Market Order/Market Buy/Market Sell
Kripto para biriminin, borsada mevcut en iyi fiyattan satın alınması veya satılması anlamına gelir. Alıcıların ve satıcıların alım-satım işlemleri yapmak istemeleri durumunda piyasa emirleri doldurulur.
Piyasa katılımcıları, sinyalizasyon yoluyla fırsatları yatırımcılara göstermeye katkıda bulunabilecek değişken bir piyasa yaratırlar. Piyasa sinyali, teknik göstergelere dayanır. Genel olarak belirli bir ürünün ne zaman satılacağının veya alınacağının bir işaretidir.
Market Structure Break (MSB) piyasa kırılma demektir. Piyasa yapısında kırılmalar, bir enstrümanın bir önceki higher high ve higher low seviyesini veya higher low ve lower low seviyesini kırdığında meydana gelir.
Markets in Crypto-Assets Regulation (MiCA)
Kripto Varlık Piyasalarında Regülasyon demektir. Avrupa Birliği tarafından AB'deki kripto para etkinliğini derinden etkileyebilecek bir yasa taslağıdır. Bir taslak olarak, bir devlet kuruluşu tarafından çıkarılmayan herhangi bir kripto para birimini ve özellikle stablecoin'leri derinden etkileyecektir.
Tam düğümler gibi sahibi tarafından yönetilen ancak işlemleri anonim hale getirme, işlemleri temizleme, yönetişime ve oylamaya katılma gibi ek işlevlere sahip bir sunucudur. Düğümlerdeki azalma problemine yanıt olarak oluşturulmuştur.
Maksimum arz anlamına gelir. Herhangi bir kripto para biriminin, piyasada olduğu sürece var olacak maksimum coin miktarının en iyi tahminidir. Maksimum arz tükendiğinde yeni coin üretilmez veya madenciliği yapılmaz.
Uç fikirleri destekleyen kişileri temsil eden bir terimdir. Kripto para birimi sektöründe belirli bir kripto para, token veya ekosisteme tamamen dahil olan ve sonuna kadar inanan bir kişiler için kullanılır.
Mini Bitcoin anlamına gelir. Dolara yakın bir ölçü olması nedeniyle kullanılır. 1 tane Bitcoin, 1,000 tane mBTC'ye denk gelir.
Taraflar arasında mal satımını, alımını ve hatta ticaretini kolaylaştırmak amacıyla kullanılan bir aracı sistemidir. Aracı sisteminin kullanılması, ekonomide daha fazla verimlilik getirirken, genel ticaret faaliyetinde de artış sağlayacaktır.
Popüler bir şaka ile ilişkilendirilen, genellikle çok az gerçek dünya faydasıyla oluşturulan bir kripto para birimidir. En bilinenleri Dogecoin, Shiba Inu ve diğer köpek temalı kripto para birimleridir.
Doğrulanmamış işlemler için bekleme alanı olarak nitelendirilir. Kurallara uygun olan işlemler burada kaydedilir ve diğer düğümler ile paylaşılır. Söz konusu işlemler doğrulanana kadar beklerler.
Doğrulanmamış işlemler için bekleme alanı olan Mempool'da yüksek işlem sayısının (yani onaylanmayı bekleyen işlemlerin) işlem sürecini geciktirmesidir. Mempool Tıkanıklığı olarak bilinir ve bir piyasada hacim aniden yükseldiğinde ve/veya belirli bir işlem hacmi için işlem gücü düştüğünde yaşanır.
Merkle Kökü, bir blok zinciri ağındaki bir bloğun parçası olan tüm işlemlerin tüm karma (hash) verilerinin karma değeridir.
Blockchain verilerini güvenli ve verimli bir biçimde kodlamak amacıyla oluşturulan bir yapıyı ifade eder. Birçok veriyi bünyesinde tutar ve söz konusu verilerin yapısını ortaya çıkarmadan doğruluğunu ispatlar. Böylece verilerin tümü güvenli bir şekilde saklanır ve erişime açılır.
Üst veri anlamına gelir. Sistem kaynağını veya verinin öğelerini tanımlar. Kısacası veri hakkındaki verileri ifade eder.
Herhangi bir tarayıcının uzantısı olarak çalışan, kullanıcıların Ethereum'u yönetmesine, transfer etmesine ve satın almasına imkân tanıyan çevrimiçi bir dijital cüzdandır.
Gerçek zamanlı etkileşimler ve ekonomiler gibi gerçek dünyanın bütün yönlerini içeren dijital bir evrendir. Son kullanıcılara eşsiz bir deneyim sunar. Fiziksel gerçekliğe çok benzer bir şekilde insanlar burada çalışmak, oyun oynamak, iş yapmak ve diğer insanlarla sosyalleşmek için etkileşime girer.
Kripto para cüzdanı MyEtherWallet'in kısaltmasıdır. MyEtherWallet donanım cüzdanlarından Ethereum blok zinciri üzerindeki diğer adresler arasında ETH ve ERC-20 tokenlerini aktarmak için en yaygın kullanılan arayüzlerden biridir.
Bir Bitcoin'in milyonda biri anlamına gelir.
Mikro ödeme anlamına gelir. Belirli bir sınırdan daha küçük bir değere sahip olan işlemlerdir. Söz konusu sınırın altında maruz kalınan işlem ücreti, toplam işlem değerinin önemli bir kısmı haline gelir ve sonuç olarak ekonomik olmaz.
Bir e-kitabın sayfaları veya bir oyundaki öğeler gibi yaygın dijital mal ve hizmetler karşılığında çok küçük ödemelerin yapılabildiği bir iş modelidir.
Bazı kripto para birimlerinde madenciler hash gücüne katkıda bulunarak blok oluşturmaları karşılığında yeni oluşturulan kripto para birimleri ile ödüllendirilir. Onay süreci yoluyla yeni kripto para birimleri oluşturma yeteneğine sahip kripto para birimleri "madenciliği yapılabilir" olarak nitelendirilir.
Bir madencinin, ürettiği bloklar içerisindeki işlemleri isteğe bağlı olarak dâhil etme, hariç tutma veya tekrar emir verme kabiliyeti aracılığıyla elde edebileceği kârın bir ölçüsüdür.
Madenciler, madencilik sürecinde yer alan blockchaine katkıda bulunanlardır. Bunlar; profesyonel madenciler, büyük ölçekli operasyonlara sahip kuruluşlar veya hobi olarak evlerinde madencilik teçhizatı kuran kişiler olabilirler.
İlk kullanıcıları çekmek ve ürün fikrini doğrulamak için yeterli özelliklere sahip olan bir üründür. Yazılım ve teknoloji gibi sektörlerde, ürünü geliştirmenin yanı sıra yinelemek için ürün ekibinin hızlı bir şekilde kullanıcı geri bildirimi almasına katkıda bulunabilir.
İşlemleri doğrulayarak blokların blockchaine eklendiği bir süreçtir. Aynı zamanda, yeni Bitcoin ve bazı altcoinlerin yaratıldığı süreç anlamına gelir.
Kullanıcıların çevrimiçi olarak madencilik kapasitesi kiralayabileceği veya yatırım yapabileceği bulut madenciliği için kullanılan başka bir terimdir.
Blokların her biri için doğru hash'i bulmanın aslında ne kadar zor olduğunun bir göstergesidir. Bitcoin madenciliği sürecinde kullanılan bir ölçü birimi olarak tanımlanabilir. Kriptografik bulmacayı çözmenin ne kadar zor olduğunu gösterir.
Kripto para madenciliği için ayrılmış bir oda veya depodur. Bir grup madenci, enerji kullanımı gibi avantajlı sebeplerden dolayı burada birlikte madencilik yapar.
Bir grup madencinin, bir sonraki bloku bulma şanslarını artırmak için kaynaklarını bir araya getirdiği bir düzenlemedir. Böylece madencilerin kripto para ile ödüllendirilme ihtimali artar.
Madencilerin bir bloku bulup onayladıktan sonra elde ettikleri gelirdir. Bir işlem blokunu başarılı bir şekilde işlemeyi başaran madenciye verilen ödüldür. Söz konusu blok, bu süreçte blockchaine eklenir.
Madencilik ödülleridir. Kripto para madencilerinin blockchainde yeni bir blok madenciliği yapmaları karşılığında aldıkları ödüllerdir.
Kripto para madenciliği için kullanılan ekipmandır. Herhangi bir bilgisayardaki olağan öğelerden meydana gelir. Tek fark, kripto para meraklılarının, başarısı şansı yakalamak için bu öğelerin her birini kişiselleştirmeye çalışmalarıdır.
Nispeten az miktarda dijital varlığa sahip olan bir kişiyi ifade eder. Yani kripto varlıklarını aldığında veya sattığında piyasanın geri kalanı üzerinde önemli etkiye sahip olmayan bir kişi olarak nitelendirilir.
Kripto varlıklara erişim sağlamak veya söz konusu varlıkları geri getirmek için sıralı bir şekilde kullanılan kelimelerin listesidir. Bu ifadeler genel olarak 12 veya 24 kelime uzunluğundadır.
Hatırlamaya yardımcı olan harfler veya çağrışımlardır. Yani bellek yardımcılarıdır. Genellikle bir kripto para cüzdanı oluşturulduğunda ortaya çıkarılan 12 veya daha fazla kelimeden oluşan gruptur.
Mobil cüzdan anlamına gelir. Kripto ve finansal hesap API'leri dâhil olmak üzere kullanıcının ödeme verilerini depolamak için mobil cihaza yüklenen bir yazılım programıdır. Kripto para dünyasında mobil cüzdanlar, genellikle özel anahtarları saklayan mobil tabanlı uygulamalardır.
Module (or Cryptographic Module)
Güvenlik işlevlerini (kriptografik algoritmalar, genel anahtar ve özel anahtar üretimi) uygulayan ve bir kriptografik modül sınırı içinde yer alan bir donanım, yazılım ve/veya üretici yazılımı kombinasyonudur.
Bir enstrümanın Pazartesi günü gördüğü en yüksek fiyat seviyesidir. Trader'lar bu seviyeyi devam eden hafta içinde bir indikatör olarak kullanabilir.
Bir enstrümanın Pazartesi günü işlem saatlerinde gördüğü en düşük fiyat seviyesidir. Devam eden hafta içinde trader'lar Monday Low seviyesini kullanarak pozisyonlara girebilirler.
Bir enstrümanın fiyatının Pazartesi açılış ve kapanış alanını temsil etmektedir. Bu alan içinde scalp trading yapanlar kısa vadeli olarak işlem yapmaktadır.
Kara para aklama anlamına gelir. Yasa dışı işletmelerin, paralarını yetkililerden saklamak için kullandıkları bir yöntemdir. Dolandırıcılar ve diğer suç faaliyetlerinde bulunan kişiler, nakit akışlarını ve gelir kaynaklarını gizlemek için bu yönteme başvurur.
Banka Gizliliği Yasası (BSA) ve uygulama yönetmeliklerinin amaçları doğrultusunda bazı alt kategorilere sahip bir finansal kurum kategorisidir: Bu kategoriler sırasıyla şu şekildedir: Döviz alım satımı, çek kasiyeri, seyahat çeki veya banka havalesi düzenleme, ön ödemeli erişim sağlayıcılığı yapma, para gönderim hizmeti, ABD posta servisi ve ön ödemeli erişim satıcılığı sunma.
Parasal Aktarım demektir. Bir kişiden para veya parasal değeri başka bir kişiye veya gönderene farklı bir yer veya zamanda geri teslim etmektir. ABD eyalet düzenleyici rejimleri kapsamında Parasal Aktarım, depolanan değerin veya ödeme araçlarının satışına veya verilmesine atıfta bulunmak için de kullanılır.
Money Transmitter/Money Transfer License
Para transferi hizmetleri veya ödeme araçları sağlayan bir işletme anlamına gelir.
Aylık açılış fiyatı demektir. Bir enstrümanın fiyatının aylık olarak işlem görmeye başladığı ilk seviye anlamına gelir.
Bir kripto para biriminin fiyatında sürekli olarak yukarı yönlü bir hareketin olduğu durumdur. Bu durumda söz konusu kripto para biriminin fiyatında çarpıcı artışlar görüldüğü veya görülmek üzere olduğu anlaşılır.
Bilgisayarların hız ve kapasitelerinin, maliyet düşse bile her yıl artacağı anlamına gelir. Üretkenlik ve ekonomik büyümenin yanı sıra teknoloji ve sosyal değişim konularında itici bir güç olarak nitelendirilir.
Finansal piyasaların eğilimlerine tepki veren teknik bir göstergedir. Bir varlığın trendini tahmin etmek için piyasa uzmanları tarafından kullanılır.
Moving Average Convergence Divergence (MACD)
Teknik analiz yöntemlerinden biridir. Fiyatların iki farklı hareketli ortalaması arasında bulunan ilişkiyi gösterir. Temelde 26 günlük üssel hareketli ortalamanın 12 günlük üssel hareketli ortalamadan çıkarılması ile ortaya çıkar.
Büyük bir hack saldırısının ardından 2014 yılında kapanan kripto para borsasıdır. Piyasaya sürüldükten kısa bir süre sonra Bitcoin alım-satım işlemleri için dünyanın en büyük platformu haline geldiği ve üç yıl içerisinde Bitcoin işlemlerinin yüzde 70'ten fazlasının bu platform üzerinden gerçekleştirildiği biliniyor.
Kullanıcıların birden fazla blockchain ağına ait birden fazla kripto para birimini tutmalarına imkân tanıyan cüzdandır.
Hesaplama işlemlerini farklı taraflara dağıtan bir kriptografik mekanizmadır. Diğer tarafların verilerini görmek mümkün olmaz. Veri bilimcileri, verileri paylaşmadan ortak bir analiz gerçekleştirmek için bu mekanizmayı kullanır.
Bir işlemi yetkilendirmek için birden fazla anahtar gerektiren ek güvenlik katmanıdır. Fonların güvende tutulabilmesi için çoklu-imza cüzdanları, iki veya daha fazla kullanıcı tarafından paylaşılan cüzdanlardır.
Madencilerin herhangi bir zamanda ödül, ücretler, zorluk ve işlem güçlerini dikkate alarak en kârlı kripto paranın madenciliğini yapmak için kripto para birimleri arasında geçiş yapmasıdır.
Birden fazla özel anahtar gerektiren işlemdir. Bu şekilde işlemin güvenliği artırılır.
Bitcoin'in mucidi Satoshi Nakomoto tarafından geliştirilen bir fikir birliği protokolüdür. Bir verinin kötü niyetli olması veya gönderilememesi halinde bile madencilik ağındaki doğrulamayı gerçekleştiren Bizans Hata Toleransı sistemini kullanmaktadır.
Nationwide Multistate Licensing System (NMLS)
2008 tarihli SAFE Mortgage Licensing yasası tarafından zorunlu kılınan ve tüm ABD eyalet ipotek lisanslama başvuruları ve yenilemeleri için süreci birleştiren bir sistemdir. NMLS'nin başlangıcından bu yana birçok ABD'li eyalet, eyaletlerin para aktarım lisansları ve BitLicense dahil olmak üzere sisteme ek lisans türleri için başvurular ve devam eden yönetimler eklemiştir.
Ağ anlamına gelir. Bir blok zinciri üzerinde yer alan bütün düğümler (node, madenci), ağı meydana getirir.
New York State Department of Financial Services (NYSDFS)
NYDFS, ABD'nin New York eyaletinde bankacılık, para aktarımı ve sanal para birimi (BitLicense gibi) ile ilgili olanlar da dahil olmak üzere eyaletin finansal hizmetler yasalarını ve düzenlemelerini yönetmekle görevli kurumdur.
Binance Smart Chain (BSC) blockchain ağı üzerine inşa edilmiş deflasyonist bir tokendir. Maksimum arzı sınırsızdır, yani sınırsız sayıda üretilebilir.
Kripto para alanında "Not Gonna Make İt" yani "Yapmayacağım" teriminin kısaltmasıdır. Tam tersi WAGMI şeklindedir.
BitGold adlı merkeziyetsiz sanal para projesini 1990'lı yılların sonunda geliştiren bilgisayar bilimcisidir. Akıllı sözleşme kavramını literatüre kazandırmıştır. Bitcoin'in gizemli mucidi Satoshi Naamoto'nun, Nick Szabo olduğu iddia edilmektedir.
NFT eserlerinin alınıp satılabildiği blockchain tabanlı bir platformdur. Duncan Cock Foster ve Griffin Cock Foster adlı ikiz kardeşler tarafından kurulmuştur.
Orijinal Bitcoin ekosisteminin bir parçasıdır ve işlem kilitleme süresi olarak bilinir. Örneğin bir işleme ait NLockTime süresi 1 hafta olsun. Bu durumda söz konusu işlem, oluşturulma zamanından bir hafta sonra bloklara eklenebilecektir.
Eylemsizlik Mektubu demektir. Bir devlet kurumunun (menkul kıymetler düzenleyicileri gibi) personeli tarafından yazılan ve personelin, kurumun bir kuruluşa karşı belirli bir eylemde bulunması durumunda icra takibi başlatmasını tavsiye etmeyeceğini belirten bir mektuptur. Söz konusu mektup; faaliyetin yasal statüsü net olmadığında, düzenlenen bir kuruluşun talebine yanıt olarak Eylemsizlik Mektubu gönderilir. Eylemsizlik Mektubu, esasen alıcısına, "Muhtemelen bundan kurtarabileceğinizi düşünüyoruz" der.
Kripto dünyasının başarısızlığa uğrayacağını düşünen ve kripto para yatırımı yapmayan kişilere denir.
Blockchain ağına bağlanan ve birbiriyle etkileşim kuran her türlü cihaz, node olarak adlandırılmaktadır. Türkçeye "düğüm" olarak çevrilmiştir. Bu düğümler, blockchain ağını meydana getirir.
Aday gösterenler anlamına gelir. Hisse kanıtı (Proof of Stake) madencilik protokulünü kullanan bir blockchain ağında bulunan ana aktörden biridir. Diğeri ise validator, yani doğrulayıcı olarak bilinir.
Emanete dayalı olmayan kripto cüzdanlarını anlatmak için kullanılır. Kullanıcılar, bu kripto cüzdanlarının özel anahtarına sahiptir. Cüzdanların güvenliği, tamamen kullanıcının sorumluluğundadır.
"Değiştirilemez token" anlamına gelir ve kısaltması NFT'dir. Resim, ses ve yazı gibi değişik formatta dosyaların dijital ortama yüklenmesi ve kriptografi yardımıyla şifrelenmesi sonucu oluşturulur. Dijital eserlerin sertifikası olarak kullanılan NFT, benzersizdir ve kendisinden küçük birimlere bölünemez.
Programlanabilir bir dağıtılmış defter ağının (örneğin Ethereum) üzerinde oluşturulan ve doğrulama dışı amaçlar için kullanılan (Varlık tokeni ve yardımcı token gibi) bir token ya da kripto para birimidir.
Kripto madenciliği işlemini yaparken yalnızca bir defa kullanılabilecek sayıdır. Bu sayı, madencilikte kullanılan hash değerini bulmak için gereklidir. Başında belli sayıda "0" yer alan bir nonce bulan ilk madenci, sonraki bloğu blok zincirine eklemeye hak kazanır.
Kripto para birimi alanında yeni olan bir kişiyi ifade eden "acemi" terimidir.
Proof of Stake protokolünde meydana gelebilecek bir güvenlik sorunudur. Bu problem, çatallanmaların çözüme kavuşturulmasını ve çift harcama saldırılarını kolaylaştırabilir.
Daha düşük işlem ücretleri ve daha kısa işlem süreleri için varlıkların blockchain ağı dışına taşındığı bir işlem türüdür.
Blockchain dışında oluşturulan para birimidir. Özellikle bir blockchain için geliştirilmemiş olsa bile hem yaygın bir şekilde benimsenmesi hem de faydaları sayesinde blockchain üzerinde kullanılabilir.
Office of the Comptroller of the Currency (OCC)
Para Birimi Denetim Ofisi anlamına gelir. ABD Hazine Bakanlığına bağlıdır. Tüm ulusal bankaları, tasarruf ve borç verme kurumlarını denetlemek ve düzenlemek ile görevlidir.
Çevrimdışı depolama anlamına gelir. Kripto para birimlerinin internete bağlı olmayan cihazlarda veya sistemlerde saklanmasıdır.
Teknik göstergelerden biridir. Bir varlığın fiyat hareketlerini hacim akışı doğrultusunda öngörür. Yani hacim değişikliği kriterini kullanarak varlıktaki fiyat değişimlerini tahmin etme yöntemidir.
Zincir üstü anlamına gelir. Blockchainin kendisine kaydedilen ve tüm katılımcılarla paylaşılan işlemler zincir üstü yapılan işlemlerdir.
Hem blockchain üzerinde oluşturulan hem de Bitcoin gibi blockchain üzerinde kullanılan para birimidir. Blockchain üzerinde bulunan para birimini ifade eder.
One Cancels the Other Order (OCO)
Kripto para birimi için iki emrin aynı anda verildiği ve birinin kabul edilmesi halinde diğerinin iptal edilmesini sağlayan kuralın uygulandığı durumu ifade eder.
Verileri kasıtlı veya kasıtsız değişikliklere karşı korumak için kullanılır. Modern kriptografide yararlı olan çeşitli araçların temel öğeleri olarak görülür. Mesajların doğrulanmasında ve dijital imzalarda kullanılır.
Çevrimiçi depolama anlamına gelir. Kripto para birimlerinin internete bağlı cihazlarda veya sistemlerde saklanmasını ifade eder.
Daha büyük bir ortak menfaat arayışında olan katılımcıların, bilginin özgür ve açık paylaşımına inandıkları felsefedir. Telif hakkı sahipleri veya yaratıcılar tarafından inceleme, çoğaltma ve değiştirmeye açık kabul edilen bir yazılımın veya kodun açık niteliğini ifade eder.
Açılış ve kapanış anlamına gelir. Açılış, bir kripto para biriminin belirli bir zaman diliminde, örneğin günün başlangıcında açıldığı fiyatı ifade eder. Kapanış ise bir kripto para biriminin belirli bir zaman diliminde, örneğin günün sonunda kapandığı fiyatı ifade eder.
Oyun öğelerinden koleksiyon ürünlerine ve sanat eserlerine kadar nadir bulunan dijital ürünlerin alınıp satılması ve ticaretinin yapılması için merkeziyetsiz bir eşler arası piyasadır. NFT teknolojisi üzerine kuruludur ve Ethereum blockchain üzerinde çalışır.
Sanal gerçeklik ve artırılmış gerçeklik platformlarına ve cihazlarına erişim için açık kaynaklı ve telifsiz bir API standardıdır.
Katman-2'de gerçekleşen işlemleri güvenilir bir şekilde kaydetmek için zincir dışı hesaplamaya dayanan bir tür Katman-2 ölçeklendirme çözümüdür.
Alıcıya belirli bir kullanım fiyatından dayanak varlığı alma veya satma hakkı veren bir sözleşmedir. Bir kişinin herhangi bir taahhüt olmadan bir varlığı almasına veya satmasına imkân tanıyan finansal anlaşmadır.
Alıcıya belirli bir tarihte veya öncesinde belirli bir kullanım fiyatından kripto para birimi alma veya satma seçeneği sunan, opsiyonlar için halka açık bir piyasadır.
Oracle akıllı sözleşmesinin bilgisayar korsanları tarafından manipüle edilmesidir. Merkeziyetsiz finans alanında yaygındır. Sistem arızasına, hırsızlığa ve farklı hasarlara neden olur.
Bilgileri bulan ve doğrulayan, akıllı sözleşmelerin belirli koşullar altında yürütülebilmesi için söz konusu sözleşmelere veri sağlayarak gerçek dünya ile blockchain arasında köprü kuran bir aracıdır.
Emir defteri anlamına gelir. Herhangi bir varlığın, işlem platformundaki alım-satım etkinliğini gösteren elektronik bir belgedir.
Madenciler ağına yönelik bildirimde yaşanan gecikme nedeniyle blockchain ağına kabul edilmeyen bloktur. Teknik olarak geçerli ancak blockchain tarafından reddedilmiş bloktur.
Ana blokun bulunmadığı veya bilinmediği bir bloktur. Kripto para dünyasında hala kullanılan bir terimdir. Gözden çıkarılmış geçerli blokları ifade eder.
Borsa dışında yapılan işlem olarak tanımlanır. Aracılar yardımıyla geleneksel bir işlem platformunun dışında gerçekleştirilen işlemdir.
Over-the-Counter (OTC) Trading
Kripto para birimlerinin borsa dışında alınıp satılması sürecini ifade eder. Doğrudan iki taraf arasında yapılır. Bazı kripto para birimlerinin herhangi bir borsada listelenemeyecek kadar küçük olması veya belirli bölgelerde yasaklanmış olması nedeniyle yapılır.
Herhangi bir kripto para biriminin zaman içerisinde daha fazla yatırımcı tarafından satın alınması ve fiyatının uzun bir süre boyunca yükselmesi durumunda gerçekleşir.
Herhangi bir kripto para biriminin zaman içerisinde daha fazla yatırımcı tarafından satılması ve fiyatının uzun bir süre boyunca düşmesi durumunda gerçekleşir.
İki kripto para biriminin kombinasyonudur. Kripto para borsasında alım-satım işlemlerini kolaylaştırmak için kullanılır. Genellikle işlem çifti olarak anılır. Hangi kripto para birimlerinin takas edileceğini gösterir.
Kağıt cüzdan anlamına gelir. Özel anahtarları bulunduran fiziksel bir depolama sistemidir. Dijital varlıkların eşsiz anahtarlarını güvenli bir şekilde saklamak için gerekli mekanizmayı sunar.
Polkadot içerisinde birbirine paralel olarak çalışan ve uygulamaya özel veri yapılarıdır. Ağın zincirler arası uyumluluğu sayesinde her türlü veriyi gönderebilir.
Pasif gelir anlamına gelir. Kişinin aktif bir şekilde dâhil olmasını gerektirmeyen yatırımlardan elde edilen paradır.
Çevrimiçi uygulamalar ve hizmetler için gerekli her türlü parolayı saklayan bir araç veya yazılımdır. Gerektiğinde hesaplarına erişebilmeleri için kullanıcıların parolalarını şifreler ve saklar.
Eski yazılımcı ve kartel patronudur. Aynı zamanda ABD Uyuşturucu ile Mücadele Dairesi muhbiridir. Bitcoin kurucusu Satoshi Nakamoto olabileceği düşünülüyor.
Mal ve hizmet alışverişinde ödeme alan taraf anlamına gelir. Ödeme; nakit, çek veya başka bir transfer aracı ile yapılır.
Kripto para birimi kullanan iki veya daha fazla kişi arasında gözetim olmaksızın anında ödeme yapılmasına izin vermek için tasarlanmış bir teknolojidir.
Ödeme tokenları anlamına gelir. Hassas ödeme bilgilerinin yerini alan ve matematiksel olarak geri alınamayan benzersiz tanımlayıcılardır.
Dağıtık bir ağda taraflar arasındaki merkeziyetsiz etkileşimler anlamına gelir. Eşler arasında görevlerin ve iş yüklerinin bölünmesidir.
Herhangi bir aracı olmaksızın varlıkların ödünç verilmesidir. Söz konusu krediler, başlangıçta borçluların sahip olduğu teminat materyallerine dayanır.
İki varlık arasındaki kur için belirlenmiş bir fiyattır. Kripto para bağlamında, bir tokenın kalmayı hedeflediği belirli bir fiyatı ifade eder.
Değeri itibari para gibi bir varlığa sabitlenmiş olan para birimidir. Bir ülkenin döviz kurunu başka bir para birimine veya başka bir değer ölçüsüne bağlama sürecidir.
Herkesin erişimine açık olmayan dağıtılmış bir defter sistemidir. Yalnızca sistem yöneticisi tarafından onaylanan kullanıcılar erişilebilir. Kullanıcılar, yalnızca defter yöneticileri tarafından kendilerine verilen belirli eylemleri gerçekleştirebilir ve sertifikalar veya diğer dijital araçlar aracılığıyla kendilerini tanımlamaları gerekir.
Özel bir blockchaindir. Düğümlerin önceden merkezi bir varlık tarafından yetkilendirilmesi gerekir.
Katılımcıların bilindiği ve ağda kullanım veya etkinlik doğrulamasından önce yetkilendirmenin gerekli olduğu kapalı kaynaklı bir dağıtık defter teknolojisi çeşididir.
Genellikle blockchainleri tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Bir sistem, onun kim tarafından ve nasıl kullanılabileceğini düzenleyebilecek bir varlık olmadığı zaman izinsiz olarak tanımlanır.
Bir sistem katılımcısının belirli bir şeyi yapmasına resmi olarak izin, onay verme veya yetkilendirme eylemidir.
Vadeli işlem sözleşmesine benzeyen ancak son kullanma tarihi olmayan bir türevdir. Bir varlığın üzerinde kolayca spekülasyon yapılmasını sağlar.
Bir dolandırıcının, insanların sosyal güvenlik numaraları, şifreler ve banka bilgileri gibi hassas bilgileri genel olarak kötü amaçlı bir yazılım linki aracılığıyla ifşa etmelerini sağlamak için güvenilir bir kişi veya kurum gibi davranmasıdır.
Telefon dolandırıcılığı anlamına gelir. İnsanlardan para veya hassas bilgileri almak için dolandırıcılık amaçlı ve kötü niyetli telefon aramalarını ifade eder.
Genellikle karmaşık bir tasarıma, genel ve özel anahtarlara sahip olan fiziksel bir tokendır.
Zincir dışı çözümdür. Birçok küçük zincirin oluşturduğu ağaç benzeri bir yapı yaratarak, Ethereum ağının genel performansını büyük ölçüde artırmayı amaçlar.
CoinMarketCap'te platform, tokenların ana blockchainini ifade eder. Aynı zamanda kripto para işlemi yapabileceğiniz bir borsa anlamına da gelir.
Bir platformun oyuncularına herhangi bir oyun içi varlık kazanma fırsatı sunduğu oyun konseptini ifade eder. Açık ekonomi kavramını destekler ve metaverse evrenine değer kazandıran oyunculara finansal ödüller verir.
Turnuva sona erdikten hemen sonra online oyun katılımcılarına otomatik olarak ödeme yapmanın yeni bir yoludur. Blockchain ağı ve akıllı sözleşme teknolojisi, tüm ödemelerin ETH, MATIC, DAI ve USDC gibi kripto para birimleri ile anında yapılmasını sağlar.
Yönetim erkinin maddi bakımdan üstün olan kişiler tarafından paylaşılmasını öngören yönetim biçimidir.
Hileli yatırım anlamına gelir. Yüksek kâr getiren bir üretim varmış gibi gösterilir. Sisteme sonradan dâhil olanların parasıyla ilk yatırımcılara ödeme yapılır.
Herhangi bir yatırım şirketi, serbest yatırım fonu, finans kurumu veya şahıs tarafından tutulan kripto para birimleri veya kripto varlık koleksiyonu anlamına gelir.
Bir kripto para biriminin piyasaya sürülmesinin ardından geliştiricilerin yeni coinler oluşturması anlamına gelir. Halka açık madencilik mümkün olmadan önce gerçekleşen süreçtir.
İlk Merkeziyetsiz Borsa Teklifi (IDO) gerçekleşmeden önce yapılan token tekliflerini ifade eder.
Halka sunulmadan önce belirli miktarda kripto para biriminin oluşturulmasına yönelik süreci ifade eder.
Bazı kripto para projeleri tarafından İlk Dijital Para Arzı (ICO) öncesi gerçekleştirilen bir uygulamadır. Tokenlar ilgili taraflara belirli fiyattan satılır.
Tahmin piyasası anlamına gelir. Katılımcıların sadece kripto para veya opsiyon değil, aynı zamanda bilgi ticareti gerçekleştirdiği spekülatif bir piyasa anlamına gelir.
Ön Ödemeli Erişim demektir. Banka Gizliliği Yasası kapsamında saklanan değer yerine kullanılır. FinCEN, Ön Ödemeli Erişimi “önceden ödenmiş olan ve gelecekte bir noktada kart, kod, elektronik cihaz veya araç gibi bir elektronik seri numarası, cep telefonu kimlik numarası veya kişisel kimlik numarası gibi cihaz veya araçlar ile alınabilen veya aktarılabilen fonlara veya fonların değerine erişim” olarak tanımlar.
Bir varlığın fiyatının bir önceki günün en yüksek seviyesine PDH denilir. Kısa vadeli olarak trade yapan kişilerin dikkate alması gereken seviyelerden biridir.
Bir varlığın bir önceki gün içinde gördüğü en düşük fiyat seviyesidir. PDL, kısa vadede bir pozisyona girilecekse analize katılması gereken önemli bir seviye olarak düşünülmektedir.
Bir enstrümanın fiyatında bir önceki hafta görülen en yüksek fiyat seviyesi anlamına gelmektedir. Bu seviye, haftalık ve daha uzun grafiklere bakan trader'lar için bir destek yada direnç seviyesi olarak hareket edebilir.
Bir enstrümanın bir önceki hafta içinde gördüğü en düşük seviyedir. PWL seviyesi herhangi bir zaman diliminde açılmış pozisyonlar için bir destek yada direnç görevi görebilir.
Yeni girilmiş bir emir ile varlığın fiyatındaki değişim arasındaki ilişkiyi açıklamak için kullanılan bir ifadedir.
Gizlilik Odaklı Kripto Para demektir. Kullanıcılarına, diğer kripto paralar ile karştırıldığında daha yüksek düzeyde anonimlik sağlayan bir kripto para birimidir. Özellikleri arasında şifreleme, işlemlerin gruplandırılması (böylece bireysel kullanıcılar bireysel işlemlere bağlanamaz) ve gizli adresler vardır. En çok bilinen gizlilik odaklı kripto paralar Monero (XMR) ve Zcash (ZEC) şeklindedir.
Özel Adres demektir. Kripto para birimi veya token göndermek için sanal bir hedefi temsil eden alfasayısal karakterlerden oluşan benzersiz bir tanımlayıcıdır.
Özel blockchain anlamına gelir. Yalnızca tek bir kuruluşun ağ üzerinde yetkiye sahip olduğu blockchain türüdür.
Cüzdan adresi oluşturulurken ortaya çıkarılan ve söz konusu cüzdan adresinin parolası veya erişim kodu olarak işlev gören alfanumerik bir diziyi ifade eder.
Private Placement Memorandum (PPM)
Kapalı Arz demektir. ABD'de, genellikle menkul kıymet varlıklarının Reg D uyumlu olarak özel yani kapalı bir şekilde satılmasıdır. Kapalı Arz, izin almış menkul kıymet tokenlerini de içerir. Bir yatırımcının ve işlemin geçerli SEC kural ve yönetmeliklerine uygun olmasını sağlamak için zincir üstü düzenleme uyum aracı tarafından doğrulanması gerekir.
Özel satış anlamına gelir. Halka duyurulmadan yatırımcılara tokenların erken satışını ifade eder.
Kripto para topluluğuna üyeliği ifade etmek için sosyal medya profil resmi olarak kullanılan bir NFT'dir. NFT ne kadar nadir olursa, profil resmi ve muhtemelen arkasındaki kişi o kadar havalı olur.
Herhangi bir şeyin yönergeleri takip edebildiği anlamına gelir. Bilgisayarı diğer elektronik cihazlardan ayıran kapasiteyi ifade eder.
Aktivite Kanıtları demektir. Madencilerin kriptografik sorunları çözerek yeni bloklar bulmaya çalıştıkları bir ortak fikir mekanizmasıdır. Yeni bir blok bulunduğunda, sistem bloğu imzalamak için rastgele doğrulayıcı seçer; bir doğrulayıcının seçilme olasılığı, o kişinin ilgili kripto paradaki kilitlediği miktar ne kadar fazla ise o kadar yüksek olur. Aktivite Kanıtı, Hibrit PoW/PoS olarak da bilinir.
Blockchainlerde kullanılan konsensüs mekanizması algoritmasıdır. Ağdaki madencilik cihazlarının madencilik haklarına karar vermek ve işlemleri doğrulamak için mevcut sabit disk alanlarını kullanmalarına imkân tanır.
Blockchain konsensüs tekniğidir. Blok oluşturulabilmesi amacıyla kripto para sisteminde bulunan düğümlerin faydasını kanıtlamak için çalışır.
Bireysel kullanıcıları güçlendirmek için varlıkların merkezi borsalardan kaldırılmasına odaklanan pratik ve felsefi bir harekettir.
Kripto para alım satım hizmeti sunan platformların ve bankaların rezerv kanıtlarını kamuya açık olarak paylaşmasıdır.
Genellikle Filecoin için kullanılır. Depolama madencisinin, ağ için eşsiz bir veri parçası depolamaya devam ettiğini kanıtlamasıdır.
Alternatif bir konsensüs mekanizmasıdır. Blok üretimi için bilinen ve itibarlı doğrulayıcılara dayanan ve böylece ağa hesaplama gücü sağlayan mekanizmadır.
Blockchaindeki hileli işlemleri önleyebilecek ve blockchainin genel verimliliğini ve işleyişini geliştirebilecek bir sistem yaratma girişimidir.
Blockchain projesini gerçek geliştirici veya geliştiriciler ile birleştirmeyi hedefleyen bir süreçtir. Süreç, dolandırıcıların bir projeyi, özellikle de finansmanı ele geçirmesini engeller.
Bağışların bir blockchainin işlevselliğine yönelik entegrasyonudur. Akıllı sözleşme tarafından belirlenen ve her işlemde teşvik edilen fonların hayır kurumuna yönlendirilmesini ifade eder.
İş kanıtı olarak bilinen konsensüs mekanizmasına ek olarak blockchainin bütünlüğünü koruyan bir konsensüs mekanizmasıdır. İş kanıtı mekanizmasına göre enerji bakımından daha verimli ve daha güvenli olduğu belirtilir.
Doğrulayıcı düğümler aracılığıyla fikir birliğine ulaşmak için kullanılan benzersiz bir konsensüs mekanizmasıdır. Her bir düğüm, bloklardaki işlem dizisinin tam bir kopyasını tutar.
İşlemleri doğrulamak ve yeni bloklar oluşturmak için hesaplama bakımından yoğun bulmacaların çözülmesini içeren bir konsensüs mekanizmasıdır.
Bir ağdaki etkileşimleri tanımlayan, genellikle bir blockchainde konsensüs, işlem doğrulama ve ağ katılımını içeren kurallar dizisidir.
Bir şahıs ya da grubun, gerçek ismi dışında belirli bir amaç doğrultusunda ortaya koyduğu farklı bir isimdir. Satoshi Nakamoto buna örnek olarak verilebilir.
Kripto para göndermek ve almak için oluşturulan genel adres anlamına gelir. Kripto paraların yatırıldığı ve alındığı yeri ifade eder.
Herkes tarafından erişilebilen merkeziyetsiz bir platformdur. İzinsizdir. Yani herkes katılabilir, platformdaki bilgileri okuyabilir veya yazabilir.
Genel anahtar anlamına gelir. Herhangi bir kullanıcının, hesabına kripto para aktarabilmesine imkân tanıyan bir tür şifreleme kodunu ifade eder.
Halka açık olarak yeni çıkan bir kripto para biriminin satılmasıdır. Kripto para biriminin, teklifin ve yargı yetkisinin niteliğine bağlı olarak, geçerli menkul kıymetler veya emtia yasaları kapsamında bir halka satışı düzenlenebilir. Halka açık satış aynı zamanda toplu satış olarak da bilinir. Tam tersi özel satış şeklindedir.
Gizli verileri karıştırmak ve rastgele görünmesini sağlamak için kullanılan algoritma tabanlı şifreleme prosedürleri koleksiyonudur.
Bir blok zinciri ağında yeni blokları yayınlayan veya oluşturulmasına izin veren bir tam düğüm türüdür.
Yanlış ve yanıltıcı olumlu ifadeler aracılığıyla kripto para biriminin fiyatının yapay olarak şişirilmesini içeren bir dolandırıcılık türü anlamına gelir.
Satma hakkını ifade eden terimdir. Opsiyon kontratına sahip olan tarafa, belirli koşullarda kıymeti satma hakkını verir.
Saadet zinciri olarak bilinir. Sisteme dâhil olan bir üyenin, farklı bir üyeyi sisteme katarak para kazanmasına dayalı olan iş modelidir.
Grafiksel siyah-beyaz bir desene kodlanmış bilgileri gösteren, makine tarafından okunabilen bir etikettir. Genellikle cüzdan adreslerini başkalarıyla kolay bir şekilde paylaşmak için kullanılır.
Nicel Genişleme demektir. Geleneksel olarak bir merkez bankasının piyasadan menkul kıymetler satın aldığı likidite oluşturmak için kullanılan bir para politikasıdır. Kripto para birimi alanında Nicel Genişleme, bir kripto para geliştiricisinin söz konusu varlığın piyasada satılarak likidite oluşturmak için kullanıldığı bir araçtır. Tam tersiz Nicel Sıkılaştırma şeklindedir.
Nicel Sıkılaşma demektir. Merkez bankaları tarafından bir ekonomideki likidite miktarını azaltmak için, genellikle devlet tahvillerini ve diğer finansal varlıkları finansal kurumlara satarak uygulanan bir para politikasıdır. Tam tersi Niceliksel Genişleme şeklindedir.
Yeni hesaplama yöntemleri oluşturmak için kuantum fiziğinde fenomenlerin nasıl kullanılacağının incelenmesidir. Kuantum hesaplamadaki temel bilgi birimi kübittir.
Quarterly Open seviyesi bir enstrümanın 1 yıl içindeki çeyreklerinin açılış fiyatıdır. Bir yıl içinde 4 adet çeyrek bulunduğundan dolayı bu seviye yeni çeyreğin başlangıcında değişmektedir.
Quarterly Previous High (QPH) seviyesi bir enstrümanın bir önceki çeyrekte gördüğü en yüksek seviye anlamına gelir.
Quarterly Previous Low (QPL) bir enstrümanın bir önceki çeyrekte gördüğü en yüksek seviyedir.
Toplantı raporlarının geçerli olması için söz konusu toplantıda hazır bulunması gereken grubun asgari üye sayısıdır. Yönetim veya sözleşme belgelerinde şart koşulabilir.
Yarış Saldırısı demektir. Bir kişinin aynı Bitcoin'leri iki kez harcama niyetiyle birbiriyle çelişen iki işlem oluşturduğu kötü niyetli bir saldırıdır. Bir Yarış Saldırısı, bir tüccarın mal veya hizmetler için pnaylanmamış bir işlemi ödeme olarak kabul etmeye istekli olmasına dayanır. Satıcı onaylanmamış işlemi kabul edip malları gönderdiğinde veya hizmeti sağladığında, saldırgan derhal Bitcoin blok zinciri ağında çelişkili bir işlem yayınlar. Bu çelişkili işlem, onaylanmamış işleme atıfta bulunulan aynı Bitcoinleri saldırgan tarafından kontrol edilen başka bir Bitcoin cüzdanına aktarır. Onaylanmamış işlem satıcıya sağlanmadan önce çelişkili işlem Bitcoin blok zinciri üzerindeki düğümler tarafından onaylanırsa, onaylanmamış işlem satıcı tarafından bitcoin blok zincirinde yayınlandığında başarısız olur ve satıcı saldırgan tarafından aktarıldığı iddia edilen ilgili Bitcoinleri talep edemez.
Radio Frequency Identification (RFID)
Bir öğeyi veya kişiyi pasif bir şekilde tanımlamak için radyo dalgalarını kullanan teknoloji türüdür. Bir okuyucu ve etiketten meydana gelir.
Ethereum blockchain üzerinde anında, düşük ücretli ve ölçeklenebilir ödemeleri etkinleştirmeyi hedefleyen zincir dışı bir ölçeklendirme çözümünü ifade eder.
Bir kripto para biriminin piyasada sahip olduğu göreceli konumdur. Bir kripto para biriminin sıralaması, genel olarak piyasa değeri ile ilişkilidir.
Fidye yazılımı olarak bilinir. Bulaştığı sistemde yer alan dosyaları şifreler. Dosyaların çözümlenmesi için gerekli olan şifreyi belirli bir ücret karşılığında ileteceğini bildirir.
Fiziksel gerçeklik demektir. Tam tersi sanal gerçeklik veya Metaverse dünyalarıdır.
Dolaşımdaki arzın fiyat dalgalanmalarına göre otomatik bir şekilde ayarlanması için tasarlanmış bir tokendır. Rebase tokenları, fiyat hedefine sahip olması bakımından sabit coinlere benzerlik gösterir.
Kriptografik olarak türetilmiş bir güvenlik kodudur. Sayı olarak 12 ila 14 arasında değişiklik gösteren rastgele sözcüklerden meydana gelir.
Borsa veya para birimi gibi belirli bir şeyin düzgün çalışması için kontrol edildiği ya da muhafaza edildiği anlamına gelir. Herhangi bir kripto para birimi, satışın veya transferin belirli yasalar uyarınca gerçekleştirilmesi durumunda düzenlenmiş olarak kabul edilir.
Doğrulanmamış yatırımcılara satış yapılmasına izin veren SEC kayıt gerekliliklerinden yasal olarak muaf olma durumudur. Reg A, belirli düzenleyici dosyalama gerekliliklerini karşılayan herhangi bir yıllık dönemde 50 milyon ABD dolarına kadar olan halka açık menkul kıymet arzları için geçerlidir. Reg A bazen Reg A+ olarak anılır.
Reg A'nın günlük konuşma dilindeki kullanım şeklidir.
ABD İş Yasası'nın Üçüncü Başlığıdır. 2018'de mevzuata giren Reg CF, özel şirketlerin bir kitle fonlaması platformu aracılığıyla 1 milyon ABD dolarına kadar para toplamasına izin verir.
Doğrulanmamış yatırımcılara (minimum net değer de dahil olmak üzere belirli gereksinimleri karşılaması gereken) Menkul Kıymetlerin Kapalı Arzlarına katılmalarına izin veren SEC kayıt gerekliliklerinden yasal olarak muaf olma durumudur.
Amerika Birleşik Devletleri dışında yürütüldüğü varsayılan menkul kıymetlerin teklif ve satışına izin veren SEC kayıt gerekliliklerinden yasal olarak muaf olma durumudur.
Bankaların ve hatta aracıların, müşterileri tarafından teminat olarak gönderilen varlıkları kendi amaçları doğrultusunda kullandıkları uygulamaya verilen isimdir.
Varlıklardan kredi oluşturmanın ve aynı varlık tarafından birden fazla finansal işlemin teminat altına alınmasına izin vermenin bir yöntemidir.
Genel olarak yanlış bir alım-satım veya yatırım sebebiyle ağır mali kayıp yaşayan birini ifade eder. Değer kaybeden bir dijital varlığın kendisi için de bu terim kullanılabilir.
Belirli bir varlığın fiyat ivmesinden oluşturulan bir göstergeyi ifade eder. Söz konusu göstergenin hesaplanmasındaki ana faktörler, varlığın fiyatındaki değişiklik ve bunun gerçekleşme hızıdır.
Polkadot ağı tarafından kullanılan merkezi bir zincirdir. Minimum işlevselliğe sahiptir. Buradaki temel görev, tüm sistemi ve ona bağlı parachainleri koordine etmektir.
Filecoin ağı içerisinde önerilen bir madencilik düğümü türüdür. Filecoin geliştiricileri, bunu "ağın kendi kendini iyileştirmesini" kolaylaştıran bir düğüm türü olarak nitelendirdi.
Kötü niyetli bir aktörün gönderici ve alıcı arasındaki etkileşimi engellediği ağ güvenliği saldırılarıdır. Saldırganlar, bir mesajın iletimini geciktirir veya söz konusu mesajı kendilerine aitmiş gibi iletir.
Blockchainin kayıtlarının bir kopyasını ifade eder. Ağdaki dağıtık defterin bir kopyası; kripto para ağında yer alan bütün katılımcılara dağıtılır.
Belirli bir dönemde bir varlığın en yüksek fiyat seviyesini ifade eder. Bu, varlığın fiyatı direnç seviyesine yükseldiğinde ve yatırımcılar satış için teşvik edildiğinde görülür.
Bitcoin gibi iş kanıtı blockchainlerinde kullanılan bir algoritmadır. Söz konusu algoritma, ilk blokun hash hedefinin mevcut blokun hash hedefine bölünmesiyle oluşturulur.
Bir katılım tokenı ve bir ödeme tokenı kullanan iki tokenlı bir sistemdir. Şirketler, sahibine gelecekteki kârın belirli bir yüzdesini alma hakkı veren bir katılım tokenı piyasaya sürer. Bu kâr daha sonra yatırımcıya ödeme tokenı vasıtasıyla ödenir. Tokenların her ikisi de borsalarda satılabilir.
Sahiplerine platform tarafından üretilen gelirlerin veya ücretlerin belirli bir bölümü için hak veren tokenlardır. Ağ bir eylem gerçekleştirdiğinde küçük bir ücret alınır ve sonuç olarak token sahiplerine dağıtılır.
Kripto para birimlerinin fiyat hareketlerini tahmin etmede her zaman yanıldıkları için alım ve satım emirlerinin nasıl verilmeyeceğine dair bir gösterge olarak kullanabileceğiniz kişidir.
Ödül Sistemi demektir. Blockchain ağı kullanıcılarına ağ içindeki faaliyetler (örneğin işlemleri işlemek ve ağı sürdürmek) için teşvik sağlamanın bir yoludur.
Ring CT (Confidential Transactions)
Monero protokolü ile ilgili bir gizlilik özelliğidir. Transfer edilen fonların değeri gizlendiği için kullanıcıların işlem gizliliği artırılır.
Bir işlemde yer alan tarafların kimliklerini gizleyen kriptografik bir dijital imzadır. Kullanıcılara anonimlik sağlamaya katkıda bulunan bir şifreleme aracıdır.
Roadmap, belirli bir ürünün veya kripto para birimi projesinin hedefinin ve bu hedefe doğru süreçleri açıklayan üst düzey görsel bir özettir.
Roger Ver, Bitcoin ve Bitcoin Cash'in uzun vadeli bir destekçisidir. Roger Ver Bitcoin Jesus olarak da bilinir ve ilk Bitcoin yatırımcılarından biridir. Şu anda Bitcoin.com'un CEO'sudur.
ROI "Return on Investment" tabirinin yani “Yatırım Getirisi”nin kısaltmasıdır. ROI net kâr ile yatırım maliyeti arasındaki oranı gösterir.
Roth IRA, özel bir bireysel emeklilik hesabıdır. Emeklilikte vergilerinizin şimdi olduğundan daha yüksek olacağını düşündüğünüzde kullanılabilecek en iyi yatırım seçeneklerinden biridir.
Round Robin Ortak Fikir Mekanizması demektir. Düğümlerin sırayla bloklar oluşturduğu özel blok zincirleri için bir ortak fikir mekanizmasıdır. Tek bir katılımcının blokların çoğunluğunu oluşturamamasını ve böylece adil, tekelleşmemiş bir blockchain ağı oluşturmasını sağlar.
Telif Hakkı demektir. Bir NFT'nin ikincil piyasada yeniden satışı yoluyla bir NFT yaratıcısı tarafından elde eden gelirdir. Telif Hakkı standartları, NFT'nin akıllı sözleşmesine kodlanmalıdır. Telif Hakları aynı zamanda "yaratıcı kazançları" olarak da bilinir.
Rug pull, bir kripto para proje geliştiricilerin projeyi terk ederek yatırımcılarının parasını aldığı bir dolandırıcılık türüdür. Bu tarz projeler genellikle kötü niyetli kişiler tarafından oluşturulur.
Rust, C++'ya benzer çok paradigmalı bir programlama dilidir. Hız, bellek güvenliği ve paralelliğe odaklanan açık kaynaklı bir programlama dilidir.
Ryuk Ransomware büyük ve kamuya ait Microsoft Windows sistemlerini hedef alan bir tür fidye yazılımıdır. Bir sistemdeki verileri şifreler ve Bitcoin ile fidye ödene kadar veriler erişilemez durumda kalır.
Açılımı "simple agreement for future tokens" olan SAFT, Türkçeye "gelecekteki tokenler için basit bir anlaşma" olarak çevrilmiştir. Yeni kripto para projelerinin, düzenlemeleri ihlâl etmeden fon toplamasını sağlamak için oluşturulmuştur. Bir yatırım sözleşmesi türüdür.
Bir adet Bitcoin'in 100 milyonda birine satoshi denir. Diğer deyişle 1 satoshi, 0.00000001 BTC etmektedir. Adını, Bitcoin'in gizemli kurucusu Satoshi Nakamoto'dan almaktadır.
Bitcoin'in kimliği bilinmeyen gizemli kurucusudur. Satoshi Nakamoto, 2008 yılının Ekim ayında Bitcoin'in ne olduğunu ve çalışma yöntemini anlattığı bir makale yayımlamıştır.
Ölçeklenebilirlik demektir. Bir kripto para birimi ağınında ölçeklenebilirlik, sisteme daha fazla kaynak ekleyerek giderek artan miktarda işlemin tamamlanmasını sağlama özelliğidir. Blok zincir ağlarında yüksek Ölçeklenebilirlik TPS yani saniye başına gerçekleştirilen ticari işlem ile ölçülür. Bu ağlarda yüksek oranda ölçeklenebilirliğe sahip olmak sahip olmak çok önemlidir.
Ölçeklenebilirlik problemi anlamına gelir. Bir blockchain ağındaki ücretlerin yüksek ve işlem hızının düşük olması, ölçeklenebilirlik problemleri olarak değerlendirilir.
Ölçeklenebilirlik çözümü demektir. Bir blockchain ağının tıkanıklığının giderilmesi ve işlem ücretlerinin düşürülmesi, ölçeklenebilirlik çözümlerindendir. Birçok blockchain platformu, ana ağın üzerine inşa edilen katman 2 projeleriyle birlikte bu sorunları çözmeye çalışmaktadır.
Sahtecilik amacıyla üretilmiş kripto projeleri, scam olarak adlandırılmaktadır. Bu projeleri geliştiren kişilerin amacı, tanıtım kampanyalarıyla çok sayıda yatırımcıdan fon toplamak ve daha sonra bu varlıklara el koymaktır.
Dolandırma amaçlı üretilmiş projelerin kripto varlıklarına denir.
Kripto yatırımcılarını dolandırmak amacıyla proje geliştiren kişilere veya gruba denir.
Axie Infinity adlı NFT tabanlı oyun platformunun, yeni oyunculara ödünç varlık vermesidir. Bu oyuna başlayabilmek için Axie adlı şirin canavarlardan en az 3 adet satın almak gerekir. Platform, oyunda yer alan bu karakterleri almak için yeterli sermayesi bulunmayan kişilere ödünç para vermektedir.
Script ya da bir komut dosyası veya bir bilgisayar komut dosyası, belirli bir program veya komut dosyası dili tarafından yürütülen komutların bir listesidir.
Scrypt; Bitcoin madenciliğinde kullanılan SHA-256'ya alternatif bir çalışma kanıtı (PoW) algoritmasıdır. Scrypt madenciliği sadece saf CPU gücünden daha çok belleğe dayalıdır.
Katman 2 çözümleri anlamına gelir. Blockchain ağını yavaşlatmak istemeyen bazı platformlar, yeni projeleri farklı bir ağ üzerinde oluştururlar. Katman 2 (layer 2) adı verilen bu ağ, ana blockchain ağının üzerine inşa edilir. Böylece hem ana ağa yük bindirmeden sorunlara çözüm getirilir.
Güvenli öge anlamına gelir. Belirli sayıda uygulamayı çalıştırmak ve gizli verileri depolamak için tasarlanmış bir donanım parçasıdır. Çoğunlukla donanım cüzdanlarındaki özel anahtarı kalıcı olarak korumak için kullanılır.
Secure Hash Algorithm 256 (SHA-256)
Güvenli Hash Algoritması 256 demektir. ABD Ticaret Bakanlığı Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü tarafından yayınlanan, 256 bitlik çıktı boyutuna sahip standartlaştırılmış bir hash işlevidir. SHA-256, Bitcoin blok zinciri tarafından kullanılan hash işlevidir.
Secure Multi-Party Computation (sMPC)
"Güvenli Çok Taraflı Hesaplama'' demektir. Bir işleme dair hesaplama, birden fazla tarafa dağıtılır ve hiçbir taraf diğer tarafların verilerini göremez. Böylece analistler, dağıtılmış verilerin gizliliğini bozmadan, veriler üzerinde güvenli şekilde hesaplama yapabilir.
Securities and Exchange Commission (SEC)
ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonudur. Görevi; piyasaların adil bir şekilde çalışmasını sağlamak, işleyişi bozan platformları cezalandırmak ve yatırımcıları korumak olan SEC, 1934 yılında kurulmuştur. Federal bir düzenleyici olan bu kurumun merkezi Washington'dur.
Güvenlik anlamına gelir. Kripto platformları, sistemin güvenliğini sağlamak için çeşitli önlemler almaktadır. Böylece yatırımcıların, platformlara olan güveni artmaktadır.
Menkul kıymet tokeni anlamına gelmektedir. Bu tokenlerden satın alan yatırımcılar, tokenin bağlı olduğu projeden hisse sahibi olmuş gibidir.
Menkul kıymet tokeni olarak bilinirler. Bu tarz tokenler, gerçek finansal varlıkların ticaretini yapmak ve doğrulamak için blok zinciri sanal defter sistemlerinde kullanılabilir.
Security Token Offering veya bir STO, menkul kıymet token teklifi demektir. Tokene dönüştürülmüş dijital menkul kıymetlerin kripto para borsalarında veya menkul kıymet token borsalarında satıldığı bir halka arz türüdür.
Şirfeyle korunan bir kripto para cüzdanına erişebilmek için gerekli olan kelime grubuna denir. Başka kişilerin eline geçmesi halinde kripto varlıklar çalınabilir.
Bitcoin blockchain ağında 2017 yılında yapılan değişiklik ile kullanıma girmiştir. Maliyetleri düşürmek ve işlem hızını artırmak amacıyla geliştirilmiştir. Bir blok üzerinde çok daha fazla veri barındırılmasına olanak verir.
Kişisel Saklama demektir. Kripto paraların, varlıkların ya da enstrümanların bir saklama kuruluşu veya borsa gibi bir aracı yerine mal sahibi tarafından saklanmasıdır. Kişisel Saklama çevrimiçi kripto para cüzdanları, donanım cüzdanları ve saklama hizmeti sunmayan aracılar ile yapılabilir
Bencil madencilik demektir. İşlemci güçlerini birleştiren bir grup madenci, ürettikleri blokları ağ ile paylaşmaz. Oluşturdukları blokları daha sonra ortaya çıkaran grup, diğer madencilerin ödülünün tamamını almış olur.
Satış duvarı anlamına gelir. Bir kripto para için belli bir fiyat seviyesinde bulunan büyük satış emirleridir. Bu bölgeye ulaşan kripto paranın fiyatı düşmeye başlayacaktır.
"Anlamsal ağ'' demektir. İnternette paylaşılan verilerin, sadece insanlar tarafından değil, yazılımların tarafından da tanımlanabilmesi için geliştirilmiştir. Böylece yazılımlar, aranan bilgiyi kolayca bulabilecektir.
Hesaplaşma, Hesabı Kapatma ya da Takas Yapma demektir. Kripto para birimi gibi bir varlığın bir alıcının hesabına veya cüzdanına ya da diğer karşı tarafa (nakit veya başka bir kripto para birimi) ilgili varlık ya da varlıkların alım satımından sonra ticaretten kaynaklanan sözleşmeden doğan yükümlülükleri yerine getirmek için satıcının hesabına veya cüzdanına transfer edilmesi sürecidir.
Blockchain sisteminde yaşanacak olası problemlere karşı inkar edilemez bir güvenlik katmanı sağlayan yapıdır. Ekosistem için güvenli bir çapa işlevi görür.
Proof of Work (PoW) madencilik protokolü için tasarlanan bir hash algoritmasıdır. ABD Ulusal Güvenlik Birimi (NSA) tarafından geliştirilmiştir. Bloklar için 256 bitlik kriptografik imzalar oluşturur.
Parça zincirleri anlamına gelir. Ethereum ağındaki ölçeklenebilirlik sorunlarını çözmek için uygulanır. Ana ağın gerçekleştireceği işlemler, 64 yeni zincir üzerine aktarılır. Böylece ağda yaşanabilecek yavaşlık ve tıkanıklıklar engellenmiş olur.
Parçalama demektir. Blockchain ağlarının işlem hızını artırmak için yapılır. Bu çözümün uygulamaya konulması sonucu, blockchain ağındaki her node (düğüm), kendi akıllı sözleşmesini yürütür.
Bir kripto projesinin reklamının yapılması ve yatırımcılara alım tavsiyesi verilmesidir.
Herhangi bir projeye dayanmayan ve sadece topluluk gücüyle ayakta duran kripto paraları tanımlamak için kullanılır. Çoğu shitcoin, piyasaya sürüldükten kısa süre sonra yok olmaktadır.
Güçlü bir sahip teklifi anlamına gelir. Uygun yatırımcıların zincir içi faaliyetlerine göre seçildiği bir fon yaratma mekanizmasıdır. Bir projenin, belirli bir kripto para birimine sahip olan katılımcılardan fon çekmesini sağlar. Yeni projelerin geliştirilmesine imkân sunan DAO Maker'ın bir ürünüdür.
Kısa pozisyon demektir. Kripto piyasasında düşüş yönlü işlemler açarak gelir elde etmektir.
Açığa satış anlamına gelir. Bir kripto paranın fiyatının düşeceğine inanan yatırımcı, düşüş yönlü işlem açar. Bir ürünün fiyatında yaşanan düşüşten gelir elde etmektir.
Kısa Pozisyon Sıkıştırması demektir. Bir enstrümanın veya kripto para biriminin fiyatı keskin bir şekilde yükseldiğinde açığa satış yapan kişilerin kayıplarını sınırlandırmak için hisse senedi veya kripto parayı satın almaya zorlanmasıdır. Bunun sonucunda söz konusu varlığın fiyatı yükselişe geçer.
Yan zincir anlamına gelir. Ana blockchain ağına paralel olarak işlev gören bir blockchain ağıdır. Ana ağdan bağımsız olarak çalışabilir.
Yan kanal saldırısı anlamına gelir. Kriptografik şifreleme sisteminin fiziksel özelliklerini analiz ederek gizli verilerin açığa çıkarılmasıdır. Sistemden çıkan çeşitli sesler, enerji tüketimi ve elektromanyetik dalganmalar üzerinden gizli bilgilere şifreye ulaşılmaktadır.
Kripto sinyalleri, yatırımcılara gönderilen ve hangi coinin satın alınacağı konusunda kullanıcıyı bilgilendiren önerilerdir. Kripto paranın hangi fiyat seviyesinden alınıp satılabileceği ve hangi seviyede stop-loss uygulanacağına dair tavsiyeler buna dahildir.
Bitcoin kullanarak kara para aklama faaliyetlerinin yapıldığı popüler olan bir dijital karaborsa platformuydu. 2011 yılında kurulan platform, 2013 yılında FBI tarafından kapatıldı. Kurucusu Ross William Ulbricht ise ömür boyu hapis cezasına çarptırıldı.
İki faktörlü kimlik doğrulama sistemlerindeki zayıf noktalardan yararlanılarak gerçekleştirilen bir tür dolandırıcılıktır. Kullanıcının verilerine erişim elde eden saldırgan, bu bilgileri yeni bir SIM karta aktarır. Kullanıcının e-postasına erişebilen saldırgan, bütün gizli bilgileri sıfırlayabilir.
Simplified Payment Verification (SPV)
"Basitleştirilmiş Ödeme Doğrulaması'' anlamına gelmektedir. Bütün blockchain ağını indirmek gerekmez. Sadece blok başlıkları kullanılarak ödeme doğrulama işlemi gerçekleştirilir.
Alış ve satış fiyatı arasındaki farka denir. Bir ürün için talep edilen en düşük fiyat ile en yüksek fiyat arasındaki farktır. Söz konusu kripto paranın likiditesi düşükse, emir nedeniyle fiyatta oynama olabilir. Hacmi düşük kripto paralarda tek bir büyük emir yerine parçalı emirlerle alım yapmak, bu fiyat farkının çözümü olabilir.
Akıllı sözleşme demektir. Merkeziyetsiz finans platformlarındaki eşler arası otomatik transferlerin gerçekleşmesini sağlar. Bu akıllı sözleşmeler, belli şartlar oluştuğunda otomatik olarak devreye girerek işlemi tamamlayan kodlardır.
Akıllı sözleşme denetimi demektir. Akıllı sözleşme ağındaki çeşitli güvenlik açıkları ve hatalar, siber güvenlik uzmanları tarafından tespit edilir. Bu sorunların keşfedildiği ve çözüm önerilerinin getirildiği güvenlik denetimlerine smart contract audit denilmektedir.
Verileri hem depolayabilen hem de işleyebilen gömülü bir entegre devre parçası içeren taşınabilir aygıttır.
Her kripto projesi, ihtiyaç duyulan geliştirmeleri hayat geçirmek için belli miktardafon toplamalıdır. Bir projenin hayatta kalabilmesi için ihtiyaç duyduğu en düşük fon miktarına soft cap denilmektedir.
Yumuşak çatallanma demektir. Blockchain ağında yapılan bir yükseltmenin ana ağla uyumlu olması anlamına gelir.
Yazılım Cüzdanı demektir. Kripto Cüzdanı olarak da bilinir. Bir kişinin bir yazılım dosyası olarak bilgisayarına, telefonuna ya da yazılımın desteklendiği diğer cihazlara indirdiği ve internete bağlı olan fiziksel olmayan bir depolama uygulamasıdır. Bir Yazılım Cüzdanı bir bilgisayara indirilip kurulabilir, bulut üzerinden çevrimiçi olarak çalıştırılabilir veya bir mobil uygulama aracılığıyla akıllı cihazda çalıştırılabilir.
Akıllı sözleşme geliştirme amaçlı kullanılan programlama dilidir. Ethereum Sanal Makinesi üzerinde işlem yapar. İlk defa Ethereum'un kurucularından olan Gavin Wood tarafından 2014 yılında gündeme getirilmiştir.
Açılımı "Special Purpose Acqusition Companies" olan SPAC, dilimize "Birleşme Amaçlı Ortaklıklar" olarak çevrilmiştir. Herhangi bir faaliyeti olmayan SPAC şirketi, topladığı kaynaklar aracılığıyla halka açık olmayan ancak gelecekte değerini artırma potansiyeli olan şirketleri satın alır. Bu şirketlerin yönetimini eline alarak değer kazanmalarını sağlayan SPAC, aynı zamanda borsalarda bir şirket gibi işlem görüyor ve alınıp satılabiliyor.
Sanal Gerçeklik ve Artırılmış Gerçekliğin gerçek dünya ile entegrasyonudur. Fiziksel dünya bir bilgisayar arayüzü haline gelir ve insanlar aynı anda hem sanal hem de fiziksel dünyayla etkileşime girebilir.
Bir blockchain ağının üzerinde yer alan meta protokoldür. Tendermint projesinin yaratıcısı Jae Kwon tarafından icat edilmiştir. Ana ağla rekabet etmez, ağın kapasitesini genişletir. Mevcut bir coinin hesap bakiyelerini çoğaltarak yeni bir coin basıldığında hard spoon ortaya çıkar. Blokchain dünyasında yaygın bir uygulama değildir.
Finansal yatırım araçlarının doğrudan almak veya satmaktır. İşlemler, herkese açık olan finansal piyasalar üzerinden gerçekleştirilir. Spot alım satımda, söz konusu yatırım varlıkları kullanıcıların hesabına direkt olarak aktarılır. Bir varlığın güncel piyasa fiyatına da spot fiyat denilmektedir.
Kripto paraların gerçek değeri üzerinden anlık olarak alınıp satılabildiği piyasadır.
Spot Ticaret demektir. Bir ripto para birimini veya tokeni anında alabilme veya satabilme eylemidir. Hemen hemen tüm kripto para birimi ticareti Spot Ticaret ile yapılır.
"Bir elektronik'' cihazdaki tüm etkinlikleri kaydeden bir kötü amaçlı yazılımdır. Kullanıcının çevrimiçi hareketlerini izler ve önemli kişisel bilgilerini toplar. Genellikle; casus yazılımlar, e-postalar, kendiliğinden açılan tarayıcılar, reklamlar ya da virüslü web siteleri aracılığıyla bilgisayarlara bulaştırılır.
Stabil kripto para demektir. Stabil kripto paraları piyasaya süren şirketler, ürettikleri kripto paranın karşılığı kadar parayı kasalarında tutmaktadır. Örneğin Tether (USDT), değeri ABD Dolarına sahiplenen bir stabil kripto paradır. Bu stabil kripto parayı üreten şirket olan Tether, piyasaya sürdüğü her USDT kadar ABD Dolarını kasasında tutmaktadır.
Türkçeye kilitleme olarak çevrilmiştir. Sahibi olduğu kripto parayı bir sistemde kilitleyen yatırımcı, bu varlığı belli bir süre boyunca kullanamaz. Bu durum, söz konusu platformun likiditesini artırır. Yatırımcı, varlığını stake ettiği süre boyunca bu işlemden pasif gelir elde eder.
Kripto para yatırımcılarının, blok doğrulama ve ödül alma ihtimalini yükseltmek için kaynaklarını bir araya getirmesiyle oluşmaktadır. Staking gücünü bir havuzda birleştiren kullanıcılar, kazanılan blok ödülünü bölüşürler.
Blockchain ağındaki bir bloğun çözümünün iki kez bulunmasıdır. Başarılı olmasına rağmen ikinci blok, blockchain ağına eklenmez ve madenci ödül kazanamaz.
Katman 2 ölçeklendirme çözümlerinden biridir. İşlemlerin bir kısmı ağ dışına taşınır ve burada gerçekleştirilir. İşlemin sonuçları ana ağa yansıtılır. Güvenlik, yüksek işlem hızı ve düşük maliyet hedeflenir.
Stokastik osilatör, bir ürünün gelecekteki fiyatının öngörülmeye çalışıldığı teknik analiz yöntemlerinden biridir. Bu indikatör, bir zaman dlimi içerisinde en yüksek ve en düşük fiyatların güncel fiyata olan yakınlığını ölçmeye yarar.
Zararı durdurma emri demektir. Bu emir, bir ürünün fiyatının istenmeyen seviyeye geldiği durumlarda otomatik olarak devreye girer ve işlemi kapatır.
Merkezi olmayan depolama demektir. Bu sistemde dosyalar, şifreli parçalara bölünür. Bu parçalar, dağıtılmış bir ağdaki birden çok düğüme devredilir ve çevrimiçi şekilde depolanır.
Depolama madenciliği anlamına gelir. Madenciler, blockchain ağında node (düğüm) olmaya hak kazanmak için belirli bir alanı depolama için ayırır. Filecoin (FIL), bu madencilik yönteminin uygulandığı kripto paralardan biridir.
Değer deposu anlamına gelir. Uzun vadede değerini koruyan varlık, emtia veya para birimleri için kullanılır. İlk kripto para olan Bitcoin, bir değer deposu olarak kabul edilir.
Saklanan Değer demektir. Elektronik bir kayıtta veya başka bir dijital ortamda saklanan ve elektronik veya dijital bir kayıtla kanıtlanan, ihraççıya karşı yasal bir iddiayı temsil eden parasal değerdir. Saklanan Değer, parayı veya parasal değeri kullanmak veya mal veya hizmet için ödeme yapmak için kullanılabilir.
Alt Merkeziyetsiz Otonom Organizasyon demektir. Başka bir DAO tarafından kontrol edilen ancak bundan ayrı olan veya işlevsel olarak başka bir DAO'nun yan kuruluşu olan bir Merkeziyetsiz Otonom Organizasyondur. SubDAO'ların tanımı, sınıflandırılması ve kavramsallaştırılması gelişmekte olan bir tartışma alanıdır.
Substrate, Parity Technologies tarafından geliştirilen web uygulaması geliştirme yazılımıdır. Geliştiricilerin merkezi olmayan sistemler oluşturmasına olanak tanır, Polkadot ekosistemi ve Ethereum Sanal Makinesi (EVM) ile uyumluğa sahiptir.
Karmaşık hesaplamaları yapabilmesi ve yüksek performans göstermesi için tasarlanmış bilgisayarlardır. İşlemci güçleri bir hayli yüksektir. Çözüme giden toplam süreyi azaltır ve kripto madenciliği için kullanışlıdır.
Arz ve talep demektir. Arz, bir ürünün piyasaya sürülen adedini ifade eder. Talep ise tüketicinin, ürüne gösterdiği ilgidir. Arz ve talep dengesi, ürünün fiyatını belirler.
Tedarik zinciri demektir. Bir ürünün, üretilmesinden itibaren tüketiciye ulaşana kadar geçirdiği süreçlere denir.
Tedarik zinciri saldırısı anlamına gelir. Yazılım ve donanımların açıklarından faydalanarak tedarik süreçlerini etkilemektir. Bir USB sürücüsü ya da zararlı yazılımlar yardımıyla gerçekleştirilebilen saldırı türüdür.
Takas demektir. Bir nakit akışını diğeriyle değiştirmek için yapılan finansal sözleşmedir. ABD'de Swaplar genellikle 2010 tarihli Dodd-Frank Wall Street Reformu ve Tüketiciyi Koruma Yasası kapsamında CFTC düzenlemesine tabi olan türevleri ifade eder.
Bir NFT koleksiyoncusu bir koleksiyondaki en düşük fiyatlı ürünleri satın alarak taban fiyatı yükselttiğinde ve koleksiyona olan ilgiyi artırdığında olan durumdur.
Dalgalı alım satım demektir. Piyasadaki kısa ve orta vadeli fiyat hareketlerini takip ederek gelir elde edilmeye çalışılan bir yatırım stratejisidir. Yatırımcı, bir ürünün fiyatının destek ve direnç seviyeleri arasında dalgalanmasından yararlanarak alım satım işlemlerini gerçekleştirir.
Birden fazla node üzerinden ağın ele geçirmeye çalışıldığı bir saldırı türüdür. Bu saldırıyı gerçekleştiren kişi, birden fazla sayıda hesap ve bilgisayar kullanabilir. Aynı kişinin blockchain ağı üzerinde birden fazla sayıda düğüm (node) işletmesi durumunda gerçekleşir.
Kripto paraların resmi isimlerinin kısaltmasıdır. Örnek olarak; Bitcoin için BTC, Ethereum için ETH ve Ripple için XRP kısaltmaları kullanılmaktadır.
Dilimize sentetik ürünler olarak çevrilmiştir. Başka bir finansal ürünle aynı değere sahip varlıkların karışımı demektir. Örneğin, bir yatırım firması bir hisse senedi satın almak yerine bir alım opsiyonu satın alabilir. Bu durum, firmanın tek bir yatırım varlığı yerine birden fazla finansal araçtan yararlanmasına izin verir.
Taint, bir kripto para hesabından başka bir hesaba kadar izlenebilen kripto para birimi yüzdesi demektir.
Kuracalandığı kolayca tespit edilebilir demektir. Bir blok zincir ağının üzerindeki bir blokta yapılan herhangi bir düzenlemenin, bloğun değiştirildiğine veya tahrif edildiğine dair net, değiştirilemez bir işaret bırakmasıdır. Bu, blok zincir üzerinde denetlenebilirliği ve şeffaflığı sürdürmek için kritik öneme sahiptir.
Kurcalamaya Dayanıklı demektir. Bir sistem ya da blok zincir ağında üzerinde anlaşmaya varılan verileri değiştirmenin zor, pahalı veya her ikiside birlikte olarak tasarlanmasıdır.
Kurcalamaya karşı korumalı defter demektir. Temelinde blok zinciri dağıtılmış defterinin temel özelliklerine sahip bir kayıt sistemidir.
Tangle, IOTA tarafından geliştirilen bir blok zinciri alternatifidir. Sadece tek bir yönde ve asla tekrar edilemeyecek bir şekilde oluşturulan asiklik grafikler ve kuantum hesaplamaları kullanır.
Taproot, hem gizliliği artırmayı hem de daha karmaşık işlemleri iyileştirmeyi amaçlayan bir Bitcoin soft fork'udur.
Technical Analysis/Trend Analysis (TA)
Fiyat ve hacim gibi piyasa faaliyetinin istatistiksel analizlerini içeren bir analiz yöntemidir. Grafikler, indikatörler ve diğer finansal araçlar kullanılarak yapılır.
Teknik indikatörler, yatırımcıların gelecekteki fiyat değişikliklerini tahmin etmek için kullandıkları ticaret araçlarıdır. Teknik analizin en önemli parçasıdır. Teknik indikatörler bir varlığın geçmiş zaman içindeki fiyatına, hacmine açık pozisyonlarına ve diğer finansal araçlara odaklanabilir.
Technocracy yada Teknokrasi, teknokratlar olarak bilinen hükümet yetkililerinin teknik becerileri veya belirli bir alandaki uzmanlıkları nedeniyle daha yüksek bir otorite tarafından seçildiği bir yönetim biçimidir.
Telebulunuş demektir. İletişim ve işbirliği gibi eylemlerin sanki fiziksel olarak o yerde bulunuyormuş gibi uzaktan veya sanal olarak gerçekleştirilmesine olanak sağlayan teknolojidir.
Test ağı, geliştiricilerin ana ağı tehlikeye atmadan yeni güncellemeleri ya da geliştirmeleri test edebilecekleri farklı ve güvenli bir blok zinciridir.
The DAO 2016 yılında kurulmuş merkezi olmayan otonom organizasyondur. 2016'nın sonlarına doğru kod açığı yüzünden hacklenmiştir.
Uzun vadeli düşün demektir. Aylar ve yıllar sürebilen uzun vadeli yatırımları yapan trader'ların üşünce tarzıdır.
This Is Gentlemen, İngilizcede olumlu haberleri vermek için kullanılan bir terimdir. Uzun şekli; 'This is it, geneltmen' şeklindedir.
Throughput, belirli bir zaman dilimi içinde kaç adet eylemin tamamlandığının bir ölçüsüdür. Blok zincir alanında transaction throughput, bir blok zincirinde işlemlerin ne kadar hızlı gerçekleştiğini ifade eder. Bu TPS, TPM ve TPH cinsinden ölçülür.
Ticker, bir kripto para biriminin ya da finansal varlığın kısaltmasıdır. Hisse senetleri piyasası ve kripto para borsaları Ticker kullanır.
Ticker sembolü, borsalarda ve diğer ticaret uygulamalarında varlıkları atanan ve bunları ayırt edilebilir kılan harflerin benzersiz birleşimidir. Örneğin Bitcoin'in ticker'ı BTC, Ethereum'un ticker'ı ETH'dir.
Timelock ya da zaman kilidi, kripto para birimi işlemlerinin blok zincirindeki madenciler tarafından işlendiği bir program olarak düşünülebilir. Timelock, Bitcoin'in kurucusu Satoshi Nakamoto tarafından da kullanılmıştır.
Timestamp; belirli bir işlemin ne zaman gerçekleştiğii damgalayan bir kimlik biçimidir. Timestamp, madencilerin her bloğun madenciliği yaparak ödül elde etmelerinde büyük bir role sahiptir.
Tipset, çoğunlukla merkezi olmayan depolama sistemi Filecoin'in blok zincirini tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Tipset, bir blok zinciri oluşturan blok zincirinden ziyade bir bloktur.
İngilizce günlük dilinde "Too Long Didn't Read" olarak kullanılan terim ve Türkçesi "Çok Uzun Okumadım" olan deyişin kısaltmasıdır. TLDR, daha uzun bir yayının, haberin, açıklamanın veya konuşmanın temel noktalarını özetler. TLDR, kripto para projelerinin white paper belgelerinde projenin ana fikrini belirtmek için sıklıkla kullanılır.
"Token, belirli bir varlık olarak kullanılan veya blok zincirinde belirli bir kullanımı temsil eden bir tür kripto para birimidir. Tokenler kripto paralar veya altcoinlerle karıştırılmamalıdır. Tokenler ve altcoinler, kripto para birimlerinin alt kümeleridir."
Token ekonomileri, tokene dönüştürülmüş mal ve hizmetlerin ekonomisidir. Kısaca, blok zincir teknolojisinin yardımıyla aracılar ve üçüncü şahıslar olmadan çalışabilen mal ve hizmet ekonomisidir.
Token, bir fayda düşünülerek tasarlanmış ve daha büyük bir kripto ekonomik sistemine erişim ve kullanım sağlayan dijital bir birimdir. Token generation event ise söz konusu tokenin çıkarıldığı/basıldığı eylemdir.
Token issuance, token basımı/çıkarılması demektir. Blockchain teknolojisi ve kripto para dünyasındaki en önemli süreçlerden biridir. Token basılarak belirli bir kripto para biriminin toplam arzı artar. Bu sürecin tam tersi token burn'dür.
Token sale, bir kripto para birimi ya da tokeni resmi olarak piyasaya sürülmeden önce özel bir yatırımcı grubuna alım hakkı sunulmasıdır.
Token standard bir kripto para birimi ağında akıllı sözleşmelerin yaratılması ve yürütülmesi için kullanılan standarttır. En bilinen ERC-20 ve BEP-20'dir. Diğer örnekleri arasında ERC-721 (NFT'ler), ERC-777 ve ERC-155 bulunmaktadır.
Token swap'ın kripto para alanında iki farklı tanımı vardır. Birincisi, herhangi bir aracı olmadan bir kriptoyu diğeriyle değiştirmektir. İkincisi, projelerin veya platformların bir blok zincirinden diğerine geçişidir.
Token Dolaşım Hızı demektir. Belirli bir süre boyunca bir kripto paranın ya da tokenin el değiştirme miktarıdır.
Tokenizasyon, Tokenleştirme ya da Tokene Dönüştürme demektir. Tokenizasyon kripto para alanında, hisse senetleri ve gayrimenkul gibi geleneksel varlıkların tam veya parçalara bölünmüş bir şekilde mülkiyetini temsil eden ve değiştirilebilir veya değiştirilemez token (NFT) şeklini alabilen, ticarete uygun, blok zinciri tabanlı tokenlare dönüştürülmesidir. Düzenleyiciler, bu Tokenizasyon biçimine pek sıcak bakmamaktadırlar ve genellikle oluşturulan varlıkları kayıtsız bir menkul kıymet teklifi olarak görmektedirler. Tokenizasyon geleneksel finans alanında genellik bir kredi kartı gibi bir hesap numarasının, rastgele oluşturulmuş ve bir ödeme cihazıyla başka türlü ilişkilendirilmemiş bir vekil numarayla değiştirmektir. Böylece Tokenizasyon sayesinde hesap sahipleri özellikle satış noktası terminallerinde, kredi kartı numaralarının ele geçirlmemesi için ek güvenlik elde eder.
Gerçek dünya varlıklarının token adı verilen dijital varlıklara dönüştürülme sürecidir. Daha sonra söz konusu varlık parçalı bir şekilde alınıp satılabilir.
Tokenized Network V. Non-Tokenized Protocol
Bazı kripto para protokolleri örneğin Bitcoin yerel bir coin ya da tokene sahiptir. Bazı blok zincir platformları ise yerel bir kripto para ya da coin'e sahip değildir.
Tokene dönüştürülmüş menkul kıymetler, bir menkul kıymet mülkiyetinin bir token verilmesi yoluyla gerçekleşmesidir. Bu menkul kıymet blok zincir teknolojisi ile ekstra güvenliğe sahip olur.
Tokeni Olmayan Hesap Defteri demektir. Çalışması için bir token veya başka bir kripto para birimi gerektirmeyen dağıtılmış blockchain defteridir.
Toll bridge yada köprü geçiş ücreti, geçiş ücreti (toll) adı verilen parasal bir değerin ekstra işlevlere erişimin kilidini açtığı akıllı bir sözleşmeyle desteklenen bir köprüdür.
Tor, kullanıcıların web trafiğini şifreleyerek ve nihai hedefine ulaşmadan önce bir dizi röle aracılığıyla yönlendirerek anonimleştiren ve konumun bulunmasını zorlaştıran merkezi olmayan bir ağdır.
Anonim iletişim sağlamak için ücretsiz bir yazılımdır.
Toplam arz, oluşturulmuş veya çıkarılmış olan kripto paraların tümüdür. Toplam arza dahil olan tüm kripto paralar kullanıma uygun değildir ve yakılan kripto paralar sayımdan çıkarılmıştır.
Toplam kilitli toplam değer (TVL), belirli bir DeFi protokolünde stake edilen varlıkların miktarını temsil eder. Bu değer, belirli bir uygulama tarafından güvence altına alınan toplam para miktarını temsil eder.
İşlem hacmi, belirli bir zaman diliminde alınıp satılan kripto para miktarını yansıtır. Kriptopara trendlerindeki değişiklikleri gösterebileceği için çok önemli bir metriktir.
Ticaret botu demektir. Kripto para alanında ticaret botları trader'lar tarafından kurulu ve kullanılır. Esasen kripto para alım satımını otomatikleştirmek için tasarlanmış programlardır.
Ticaret turnuvaları demektir. Genellikle kripto para borsaları tarafından düzenlenirler. Bu turnuvalarda kullanıcıları kripto paralar, donanım cüzdanları ve diğer ödülleri kazanmak için biribiri ile yarışırlar.
İşlem hacmi, belirli bir günün işlem saatlerinde belirli bir varlığın alıcıları ve satıcıları arasında takas edilen toplam coin, token veya hisse sayısını ifade eder.
Bir blok zincirinde veya kripto para borsasında kripto para alıp satma yapmaktır. Her işlem, dağıtılmış defter teknolojisine kaydedilir. Kriptopara işlemleri merkezi değildir. Yani, hiçbir merkez bankası veya merkezi otorite yapılan işlemi düzenleyemez veya kontrol etmez.
Bir kripto para borsasında alım satım yapmak ya da bir cüzdandan diğerine belirli bir miktarda kripto para aktarıldığında ödenilmesi gereken işlem ücretidir.
Transaction Finality (Probabilistic/Deterministic)
Bir işleme dahil olan tarafların işlemin tamamlanmış olduğunu ifade etmesidir. Bu gerçekştikten sonra blok zincirine eklenen işlem geri alınamaz veya değiştirilmesi imkansız hale gelir.
Ticari İşlem Havuzu demektir. İşlenmeye ve blok zincir ağında bir bloğa dahil edilmeye hazır işlemlerdir. İşlem Havuzu, Bekleyen İşlem Havuzu olarak da bilinir.
Seyahet Kuralı demektir. Finansal kurumların 3.000 ABD doları veya üzerindeki transferlerle bağlantılı olarak göndericiler ve hak sahipleri hakkında belirli bilgileri toplamasını, saklamasını ve paylaşmasını gerektiren bir Banka Gizliliği Yasası kuralıdır. FinCEN, 2019 yorumlayıcı kılavuzunda, 3.000 ABD doları eşiğinin üzerinde dönüştürülebilir sanal para birimi içeren fonların aktarımını kolaylaştıran MSB'lerin Seyahat Kuralı gerekliliklerine uymaya tabi olduğunu doğruladı.
Hazine bonoları demektir. ABD hazinesi tarafından desteklenen ve vadesi bir yıl veya daha kısa olan kısa vadeli devlet borç yükümlülükleridir. Genellikle 1.000 dolarlık banknotlarda satılır ve bazılarının fiyatı 5 milyon dolara kadar çıkabilir.
Trojan ya da Truva atı, genellikle meşru bir yazılım olarak gizlenen kötü amaçlı bir yazılımdır. Kurbanlarının sistemine erişmeye çalışan siber suçlular ve bilgisayar korsanları tarafından kullanılır.
Tröst, mütevelli olarak bilinen bir tarafın başka bir tarafa (tröst kurucusuna) üçüncü bir tarafın yararına mülk veya varlıklar üzerinde sahip olma hakkını verdiği güvene dayalı bir ilişkidir.
Trustless, güvensiz bir sistem demektir. Bu istemde tarafların birbirini tanıması veya birbirine güvenmesi gerektirmez. Merkezi bir otorite bulunmaz.
Kripto paraları ve işlemleri anonim hale getirmeye yardımcı olan bir karıştırma hizmetidir. Tumbler'lar, işlemleri daha küçük parçalara ayırır ve bunları diğer işlemlerle karıştırır.
Turing complete genel olarak herhangi bir hesaplama problemini çözebilecek bir sistemdir. Bir sisteme Turing complete diyebilmek için bu sistemin matematikçi Alan Turing tarafından geliştirilen Turing makinesinin yapabildiği herşeyi yapması gerekir.
Two-Factor Authentication (2FA)
İki faktörlü doğrulama (2FA) ekstra güvenlik seçeneğidir. 2FA, kripto para borsalarında ve cüzdanlarında sıklıkla kullanılmaktadır. 2FA açık bir hesaba giriş yaparken, hesap şirfresinden sonra zaman sınırlı bir şifre girilmesi gerekir. Google 2FA bu tarz uygulamalara bir örnektir.
İki taraflı piyasa demektir. 2 veya daha fazla farklı kullanıcı grubunun, çok taraflı platform (MSP) olarak adlandırılan bir aracı platform aracılığıyla etkileşime girdiğinde yaşanır.
Typosquatting, bir arama motoruna yanlış bir URL yazan kişileri kandırmak için tasarlanmış kötü niyetli bir web sitesidir. Örneğin: gogle.com gibi. Bu sayfaların ana sayfası temel alınan sayfaya benzer.
Açılımı United Bitcoin olan bu proje, 2017 yılında geliştirilmiştir. Projenin amacı, Bitcoin ağının sınırlarını genişletmek ve etkinliğini kaybeden Bitcoin cüzdanları için bir amaç oluşturmaktır. Bitcoin'in blok boyutu 2 MB iken uBTC'nin blok boyutu 8 MB olarak düzenlenmiştir.
Varlıklarını saklamak için herhangi bir bankayı kullanmayan kişileri tarif etmek için kullanılır. Bu kişiler, ödemelerini genellikle nakit ya da ön ödemeli banka kartları ile yapar.
Bir kripto işleminin, madenciler tarafından henüz onaylanmadığını anlatmak için kullanılır.
İzne gereksinim duymayan kayıt defteridir. Herkes tarafından erişilebilen blockchain ağlarını anlatmak için kullanılır.
Unspent Transaction Output (UTXO)
Türkçeye "harcanmamış işlem çıktısı" olarak çevrilmiştir. Gönderilen hesaptaki kripto paraların harcanabilir olduğunu gösterir. Kripto paranın üretilmesinden bir yatırımcının hesabına gelene kadar izlediği yol, bu model sayesinde takip edilebilir.
Blockchain tabanlı bir domain platformudur. Bu platform aracılığıyla ".bitcoin", ".wallet", ".coin", ".crypto" ve ".nft" gibi uzantılar satın alınabilir.
US Office of Foreign Assets Control (OFAC)
Yabancı ülke kaynaklı varlık ve hesapları denetleme ofisidir. ABD Hazine Bakanlığına bağlı olarak çalışır.
Açılımı Coordinated Universal Time olan UTC, evrensel saat dilimidir. Türkçeye "Eş Güdümlü Evrensel Zaman" olarak çevrilmiştir. Karışıklıkları önlemek için özellikle havacılık ve bilim alanında kullanılmaktadır.
Hizmet tokeni olarak bilinir. Belli bir platformun hizmetlerine ulaşmak için kullanılan kupon işlevini görmektedir.
Doğrulama demektir. Bir blok oluşturmadan önce bir madencinin blok zincir ağı üzerindeki bir işlemin meşru olduğunu teyit etme eylemidir.
Doğrulayıcı anlamına gelir. Proof of Work protokolünde madencilerin gördüğü işlev, Proof of Stake protokolünde validator tarafıdan üstlenilir. Yüksek miktarda coin sahibi olan kişiler arasından validator seçilir. Bu kişiler, blockchain ağına eklenen blokları onaylar.
Geçerlilik Kanıtı demektir. Kripto para birimi ağlarında bir duruma geçişin geçerliliğini kanıtlamak için kullanılabilen bir tür kriptografik kanıttır. Örneğin, zk-Rollups, bir ana zincire geçerli durum geçişlerini kanıtlamak için geçerlilik kanıtlarından yararlanır. Geçerlilik Kanıtları genellikle SNARK'lar ve STARK'lar gibi kanıt sistemleriyle birlikte kullanılır.
Vampir Saldırısı demektir. Bir DeFi veya NFT Platformunun, daha iyi kullanım teşvikleri (ör. daha yüksek faiz oranları, token ödülleri vb.) sunarak rakip bir platformun kullanıcılarınu ve likiditesini çekmeye çalışmasıdır.
Bir kullanıcı, kendi adıdaki harflerle başlayan kişiselleştirilmiş bir kripto adresi isteyebilir. Banka numarası olarak düşünülebilecek kripto adreslerinde yer alan özel karakterler, kullanıcının öne çıkmasını sağlar. Örnek vanity addresses: 2googLecDFVj8EkG1mfBsniT
Planlaması yapılan ancak henüz geliştirilerek piyasaya sürülmeyen kripto projelerine verilen isimdir. Söz konusu proje, ölü olmak zorunda değildir. Bazılarının çalışan bir ürünü yoktur, bazıları da henüz geliştirilme aşamasındadır.
Vektör76 Saldırısı demektir. Bir blockchain ağını tehlikeye atmak için yapılan bir saldırıdır. Saldırgan, bir hedefle büyük miktarda kripto para yatırır ve ardından ön madencilik yapar ve bu yatırmayı içeren bir bloğu alıkoyar. Ağ yeni bir blok duyurduğunda, saldırgan eşzamanlı olarak önceden madenciliği yapılmış bloğu yayınlar ve ağa yatırılan fonların geri çekildiği bir işlem gönderir. Saldırganın amacı, bir çatal oluşturmaktır, böylece bazı düğümler para yatırma işleminin gerçekleştiği bloğun geçerli olduğunu kabul ederken, diğerleri diğer bloğu kabul eder. Ağ, saldırganın madenciliği yapılmış bloğu yerine diğer bloğu geçerli olarak kabul ederse saldırı başarılı olur. Defter, saldırganın para yatırdığını göstermese ve hedef bu miktarı kendi cebinden ödeyecek olsa bile, hedef saldırgana para çekmesi için tokenleri gönderecektir. Bir Vector76 Saldırısı, bir işlemin geçerli olduğunu düşünmeden önce bir blockchain ağından birkaç kez onay beklemenin neden önemli olduğunu gösterir. "Vector76", çevrimiçi bir forumda saldırının potansiyel kullanımını ilk kez açıklayan kişinin kullanıcı adından gelmektedir.
Girişim sermayesi demektir. Uzun vadeli büyüme potansiyeline sahip olduğuna inanılan başlangıç şirketlerine sağlanan bir finansman türüdür.
Doğrulama kodu anlamına gelir. İnternet robotlarının spam göndermesini önlemek için kullanılan bir güvenlik yöntemidir. Doğrulama kodu, kullanıcıların gerçek kişi olduğunu ve sahtecilik yapılmadığını ispatlamak için kullanılır.
Doğrulayıcının ikilemi anlamına gelir. Bir madencinin, doğrulama yapmanın riskleri ile yapmadığı durumda kaçıracağı potansiyel kâr arasında kaldığı durumu anlatmak için kullanılır.
Henüz yeni çıkarılmış ve herhangi bir işlemde kullanılmamış bir Bitcoin'i ifade etmek için kullanılır.
Virtual Asset Service Provider (VASP)
Sanal Varlık Hizmet Sunucusu demektir. FATF kılavuzuna göre VASP'ler, sanal varlıkları başka bir gerçek veya tüzel kişi adına değiştiren, elinde tutan, koruyan, satan, dönüştüren veya başka bir şekilde devreden herhangi bir gerçek veya tüzel kişidir. İçeriğine bağlı olarak, NFT'ler, stablecoin ihraççıları, bir DeFi protokolü üzerinde yeterli kontrole veya etkiye sahip olan taraflar VASP olarak nitelendirilebilir.
Virtual Automated Market Makers (vAMMs)
Sanal Otomatik Piyasa Yapıcı demektir. Otomatik piyasa yapıcı (AMM) kavramına dayanmaktadır. Token takaslarını otomatik olarak gerçekleştiren bir akıllı sözleşme sistemidir. vAMM'ler, türev sözleşmeler benzeri sanal varlıkları takas etmek için kullanılır.
Dijital olarak alınıp satılabilen ve bir değişim aracı olarak işlev gören bir değerin dijital temsili; ve/veya bir hesap birimi; ve/veya bir değer deposu işlevlerine sahip ancak herhangi bir yargı alanında yasal ihale statüsüne sahip olmayan bir değerin dijital olarak temsilidir. Herhangi bir yetki alanı tarafından çıkarılmamış veya teminat altına alınmamıştır ve yukarıdaki işlevleri yalnızca sanal para birimi kullanıcıları topluluğu içindeki anlaşma ile yerine getirir. El Salvador'un 2021'de yasal ödeme aracı olarak Bitcoin'i benimsemesi sayesinde, bu tanım artık kısmen geçerliliğini yitirdi.
Sanal makine demektir. Programları çalıştırmak için fiziksel bir bilgisayar yerine yazılım kullanan bir bilgi işlem kaynağıdır.
Sanal gerçeklik anlamına gelmektedir. Gerçek dünyadaki ortamların üzerine bilgisayar simülasyonu aracılığıyla hayali sesler ve görüntüler eklenir. VR gözlükler yardımıyla bu ortamlarda hareket eden katılımcı; görme, duyma ve dokunma gibi duyularını kullanabilir.
Kullanıcıların izni olmadan özel dosyalarına erişim sağlamak isteyen kişilerin, programların açıklarından yararlanmalarını sağlayan bir tür programdır. Bir virüs, kullanıcının belli izinleri verdiği durumlarda direkt olarak harekete geçen kötü niyetli algoritmadır. Güvenlik önlemlerinin alınmadığı durumlarda bir cihazdan diğerine bulaşabilir.
En büyük kripto paralardan biri olan Ethereum'un kurucusudur. 2014 yılında Gavin Wood ile birlikte Ethereum'u piyasaya süren Vitalik Buterin, kripto dünyasının en tanınmış isimlerindendir.
Fiyat oynaklığı demektir. Bir finansal ürünün fiyatı, kısa sürede hızlı şekilde yükselip düşüyorsa o ürün volatildir. Kripto piyasasında genel olarak volatilite yüksektir.
Hacim anlamına gelir. Kripto piyasalarında bir coinin, belli bir süre içindeki alım ve satım işlemlerinin toplamıdır. Bir coinin el değiştirilme sıklığı ve ne kadar popüler olduğu, hacmine bakılarak anlaşılabilir.
Twitter ve diğer sosyal medya websitelerin kullanılan ve Hepimiz Başaracağız anlamına gelen We are all gonna make it teriminin kısaltmasıdır. Kripto para sektöründe, özellikle ayı piyasası dönemlerinde cesaret ve iyimserlik aşılayan bir terimdir.
Cüzdan demektir. Yatırımcılar, kripto varlıklarını çevrimiçi yazılım cüzdanlarında ya da çevrimdışı donanım cüzdanlarında saklayabilir. Çevrimiçi yazılım cüzdanlarına TrustWallet ve Metamask örnek gösterilebilir. Donanım cüzdanlarına ise Ledger Nano S ve Trezor örnek verilebilir.
Reddit platformu üzerinden hisse senedi ve opsiyon ticareti hakkında tartışmaların yapıldığı bir alt gruptur. ABD'de finansın merkezi olarak bilinen Wall Street'e karşı çıkan bir grup tarafından kurulmuştur. Grubun amacı, oyun satışı yapılan GameStop platformunu, Wall Street'e karşı savunmaktı. Çok sayıda küçük yatırımcı GameStop hissesi aldı ve bu nedenle düşüş yönlü işlem açanlar zor durumda kaldı.
WannaCry, siber suçlular tarafından şantaj yapmak için kullanılan bir tür kötü amaçlı yazılımdır. Diğer kripto fidye yazılımı türlerine benzer olarak WannaCry, kullanıcı verilerini rehin alır ve fidye karşılığında geri vereceğine söz verir. 2017 yılının Mayıs ayında 99 ülkede yaşanan saldırıda yaklaşık 230 bin bilgisayar kullanıcısının bilgileri çalınmış ve şantaj yapılmıştı.
Borsalardaki arz-talep dengesini etkilemek için uygulanan bir manipülasyon yöntemidir. Alım veya satım amacı bulunmamasına rağmen bazı büyük yatırımcılar, sahte emirler verir. Büyük ölçkeli bu alım veya satım emirlerini gören diğer kullanıcılar, buna göre yeni pozisyon alır. Bu emirleri veren kişilerin amacı, yatırımcı kitlesini istediği gibi yönlendirmektir.
Kullanıcıların kendi kripto para işlemlerini takip etmek için oluşturabilecekleri izleme listesi anlamına gelir. Bu izleme listesine, henüz yatırım yapılmayan ancak potansiyel görülen kripto paralar da alınabilir. Bazı borsalar, uzmanlar tarafından seçilmiş izleme listeleri paylaşabilir.
Zayıf eller anlamına gelir. Kendi stratejilerine inanamayan veya bunları uygulayacak kaynakları olmayan yatırımcıları tanımlamak için kullanılır. Zayıf eller kendine güvenmediği için bir varlığı en yüksek değerinde satın alır ve düşerken panikle satar.
İnternetin en ilkel dönemi olarak bilinir. 1990 ile 2000 yılları arasını kapsar. Bu yıllarda kullanıcılar sadece gözlemciydi ve kendi içeriklerini oluşturamıyordu. Bu dönemden "salt okunur web" olarak da bahsedilmektedir.
2000 ile 2010 yılları arasını kapsadığı kabul edilir. İnternet kullanıcılarının etkileşime girdiği dönemdir. Facebook, Twitter, YouTube ve çeşitli blog siteleri bu dönemde oluşmuştur.
Yapay zeka teknolojisine dayanan yeni nesil interneti tanımlamak için kullanılır. Bu dönemde internet platformları, kişiye özel reklamlar paylaşmaya başlamıştır. Merkezi bir sunucuya bağlı HTTP protokolü yerine gelecekte, merkeziyetsiz IPFS protokolünün yaygınlaşacağı düşünülmektedir.
Merkeziyetsiz projelerin geliştirme ekiplerine fon sağlayan bir blockchain şirketidir. 2017 yılında Ashley Tyson tarafından kurulmuştur.
Haftalık açılış seviyesi demektir. Bir varlığın haftalık olarak işlem görmeye başladığı seviyedir. Haftalık açılış seviyeleri destek yada direnç olarak hareket edebilir.
Kripto para birimi olan Ethereum'un, bölünebilecek en küçük parçasıdır. Bir Ethereum, 1.000.000.000.000.000.000 adet wei'den oluşmaktadır.
Açılımı Wrapped Ethereum olan WETH, ERC-20 token standardında göre çalışır. Kripto para birimi olan Ethereum, ERC-20 standardından önce oluşturulmuştur. Bu nedenle bir ERC-20 tokeni değildir. WETH olarak dönüştürülen ETH, diğer ERC-20 tokenleri ile takas edilebilir hale gelir.
Açılımı Wrapped Ethereum olan WETH, ERC-20 token standardında göre çalışır. Kripto para birimi olan Ethereum, ERC-20 standardından önce oluşturulmuştur. Bu nedenle bir ERC-20 tokeni değildir. WETH olarak dönüştürülen ETH, diğer ERC-20 tokenleri ile takas edilebilir hale gelir.
Balina anlamına gelir. Kripto piyasalarındaki en büyük yatırımcıları anlatmak için kullanılır. Bir whale, yaptığı alım ve satımlarla kripto paraların fiyatında büyük değişikliklere sebep olabilir.
Kripto para balina yatırımcılarının, yatırımlarını koordine ettiği bir sohbet odasıdır.
What Is the Financial Crimes Enforcement Network (FinCEN)?
Türkiye'de Finansal Suçları Engelleme Ağı olarak tanınan bu kuruluş, ABD hazinesine bağlıdır. Görevi, yasa dışı finans kullanımlarını takip etmektir. ABD'de kripto borsalarına düzenlemeler getirmiştir.
Kripto yatırımcılarının, ne zaman bir Lamborghini marka araba satın alacak kadar zengin olacaklarına atıfta bulunan bir kalıp ifadedir.
Bir kripto paranın fiyatının ne zaman fırlayacağına ilişkin soru kalıbıdır. Örneğin, "Dogecoin Ay'a gidecek" diyen birisi, yakın zamanda fiyatların uçacağını söylemektedir.
Sıfırdan bir proje ya da kripto para borsasının geliştirilmesi için zaman ve emek gerekir. Bazı durumlarda daha önceden test edilmiş white label çözümler kullanılabilir. Güvenlik risklerini atlatan ve başarılı olmuş farklı bir altyapıyı kullanan platform, proje geliştirme aşamasını atlar ve doğrudan ekosisteme girer.
Yeni kripto projeleri için fon toplanan ilk coin arzı (ICO) sürecine katılan kişilerden oluşan listedir. Bu listedeki kişiler, söz konusu projenin tokenini ön satıştan alabilir.
Bir kripto projesinin ne olduğunu, hangi işleve sahip olduğunu, hedeflerini ve çalışma yöntemini anlatan belgedir. Projenin geliştiricileri tarafından oluşturulur. Bu whitepaper, projelerin internet sayfasında yer almaktadır.
DeFi alanında kullanılan sarılmış tokenleri (wrapped) eski haline döndürme işlemidir.
DeFi alanında, en iyi verime ulaşmak için kripto tokenlerini çeşitli projeler aracılığıyla sarmak demektir. Sarılmış tokenler (wrapped), farklı blockchain ağlarında çalışabilir. Bu da blockchain ağlarının ölçeklenebilirlik sorunlarının çözümü için önemlidir.
Başka bir blockchain ağındaki (veya bazı durumlarda aynı blockchain ağındaki) bir kripto parayı temsil eden ve orijinal kripto paranın değerini izlemeyi amaçlayan bir kripto para ya da tokendir. Wrapped Tokenler, normalde uyumlu olmayan blockchain ağlarında dayanak varlığı ile işlem yapmak, akıllı sözleşmeler düzenlemek ve yerel tokenlerin kullanımını kolaylaştırmak için genellikle DeFi platformlarında kullanılır. Örneğin, Wrapped Bitcoin (wBTC), Bitcoin'in Ethereum ağında kullanılabilen bir ERC-20 versiyonudur ve Wrapped Ether (wETH), Ethereum'un akıllı sözleşmelerde ve DeFi platformlarında kullanılabilen bir ERC-20 versiyonudur.
Bir kişinin dijital varlık özel anahtarını elde etmek ve tüm kripto para yatırımını tehditler veya gerçek fiziksel şiddet yoluyla çalmanın yöntemine karşılık gelen bir saldırı türüdür.
Bir enstrümanın yıllık olarak ulaştığı en yüksek seviyedir. Yearly Current High (YCH) seviyesi yıl sonuna kadar değişebilir yada aynı kalabilir.
Yıllık olarak bir enstrümanın gördüğü en düşük seviyedir. Uzun vadeli trader'lar tarafından sürekli olarak takip edilen bir seviyedir.
İşlem gören bir varlığın yıllık açılış fiyatı demektir. Yatırımcılar bu seviyeleri destek yada direnç seviyesi olarak ele alabilir. Genel olarak bir varlığın fiyat hareketinde büyük önem teşkil etmektedir.
Yeni önerilen bir protokolün teknik özelliklerini açıklayan belgedir. Yellow Paper genellikle bir white paper için daha ayrıntılı bir ek açıklama olarak görev görür.
Belirli bir dağıtılmış deftere özgü olan ve doğrulama için kullanılan yerel bir tokendir. Örneğin Bitcoin blok zincir ağında Bitcoin (BTC) ve Ethereum ağında Ethereum (ETH) yerel kripto para birimleridir.
Likidite madenciliği anlamına gelmektedir. Bir likidite havuzuna token gönderen yatırımcı, bu tokenleri belli süreliğine kilitliyor. Bu stake işlemi karşılığında yatırımcı, likidite sağlayıcı oluyor ve token ödülü elde ediyor. Böylece hem havuzun likiditesi artıyor, hem de yatırımcı, pasif gelir elde etmiş oluyor.
"Yatırım tavsiyesi değildir" cümlesinin kısaltılmış halidir. Yaptıkları tahminlerin sonuna "YTD" kısaltmasını ekleyen analistler, bu analizlere göre yatırım yapan ve zarara uğrayan kişilerin sorumluluğunu üzerine almayacaklarını belirtmiş oluyor.
Blockchain ağındaki henüz onaylanmamış işlemleri anlatmak için kullanılır. Blockchain ağları üzerinde yapılan her işlem, madenciler tarafından onaylanarak bloklara kaydedilir. Yapılan kripto işlemlerinin bu şekilde açık kaynaklı bloklara kaydedilmesi, çifte harcama saldırısını engeller. Ağa bağlı madencilerin onayından geçmeyen ve bekleme aşamasında olan işlemlere zero confirmation transaction denir.
Zero Confirmation/Unconfirmed Transaction
Blockchain ağında bulunan ve henüz madenciler tarafından onaylanmamış işlemlere denir. Yapılan her kripto işlemi, blockchain ağına bağlı madenciler tarafından onaylanır ve kaydedilir. Zero Confirmation/Unconfirmed Transaction ise henüz doğrulanmamış işlemleri anlatmak için kullanılır.
Sıfır bilgi ispatı anlamına gelir. Transfer edilecek verilerin doğruluğunu, verinin içeriğine dair bilgileri paylaşmadan ispatlama işlemidir. Burada amaç, bilginin doğru olduğunu kanıtlamak ancak aynı zamanda bilgiyi açığa çıkarmamaktır. Bir çeşit parola sistemi gibi düşünülebilir.
Blokchain ağlarının işlem hızını artıran ve gaz ücretlerini en aza indiren katman 2 ölçeklenebilirlik çözümüdür. Zincir içi ve zincir üstü süreçleri birleştirir, ölçeklenebilirliği artırır. İşlemlere dair hesaplamaların zincir dışında gerçekleştirilmesi, blockchain ağındaki tıkanıklığı minimuma indirmektedir.
Blokchain ağlarının işlem hızını artıran ve gaz ücretlerini en aza indiren katman 2 ölçeklenebilirlik çözümüdür. Zincir içi ve zincir üstü süreçleri birleştirir, ölçeklenebilirliği artırır. İşlemlere dair hesaplamaların zincir dışında gerçekleştirilmesi, blockchain ağındaki tıkanıklığı minimuma indirmektedir.
Sıfır bilgi ispatı demektir. Transfer edilecek bilgilerin doğruluğunu, verinin içeriğine dair ayrıntıları paylaşmadan ispatlama işlemidir.
Açılımı "zero knowledge succinct non-interactive argument of knowledge" olan zk-snark, dilimize "sıfır bilgi özlü etkileşimsiz bilgi argümanı" olarak çevrilmiştir. Ağdaki işlemlerin doğruluğunun ispatlandığı, işlemlere dair bilgilerin ise ifşa edilmediği bir doğrulama yöntemdir. Protokolün tarafları, her işlemdeki bütün verileri bilmek zorunda değildir.